Cách Đối Phó Với Nấm Đồng Tiền – Kẻ Thù Giấu Mặt Trong Ao Nuôi Tôm

Cách Đối Phó Với Nấm Đồng Tiền – Kẻ Thù Giấu Mặt Trong Ao Nuôi Tôm 

Nấm đồng tiền (Lagenidium spp., Sirolpidium spp., hoặc Achlya spp.) là một trong những loại nấm thủy sinh phổ biến trong các hệ thống nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm. Sự xuất hiện của nấm đồng tiền có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nuôi tôm do khả năng gây bệnh, ảnh hưởng đến tăng trưởng và làm giảm tỷ lệ sống của tôm. Bài viết này sẽ đi sâu vào ảnh hưởng của nấm đồng tiền đến nuôi tôm, các dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân bùng phát, hậu quả và biện pháp phòng trị hiệu quả.

1. Nấm Đồng Tiền Là Gì?

Đặc Điểm Sinh Học

Nấm đồng tiền là một nhóm nấm sợi phát triển mạnh trong môi trường nước có chất hữu cơ cao. Loại nấm này thường tồn tại dưới dạng bào tử và có thể bám vào cơ thể tôm, gây tổn thương mô và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Các Loại Nấm Đồng Tiền Phổ Biến Trong Nuôi Tôm

Lagenidium spp.: Gây bệnh ở tôm con và tôm trưởng thành.

Sirolpidium spp.: Thường tấn công các mô mềm của tôm.

Achlya spp.: Phát triển mạnh trong ao nuôi có điều kiện nước kém chất lượng.

2. Ảnh Hưởng Của Nấm Đồng Tiền Đến Năng Suất Nuôi Tôm

Gây Bệnh Và Tăng Tỷ Lệ Chết

Nấm đồng tiền thường gây bệnh trên tôm con và tôm trưởng thành, đặc biệt là trong giai đoạn tôm lột xác. Khi tôm bị nhiễm nấm, bề mặt cơ thể xuất hiện các đốm trắng, vết loét, làm suy yếu sức đề kháng của tôm và dẫn đến tỷ lệ chết cao.

Ảnh Hưởng Đến Tốc Độ Tăng Trưởng

Tôm bị nhiễm nấm đồng tiền sẽ giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng, từ đó làm chậm tốc độ tăng trưởng. Tôm nhiễm bệnh có xu hướng ăn ít, chậm lớn, làm kéo dài thời gian nuôi và tăng chi phí sản xuất.

 Làm Giảm Chất Lượng Tôm Thương Phẩm

Nấm đồng tiền không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm mà còn làm giảm chất lượng tôm khi thu hoạch. Tôm bị nhiễm nấm thường có màu sắc không đồng đều, vỏ tôm yếu, dễ bị tổn thương trong quá trình vận chuyển và bảo quản, làm giảm giá trị thương phẩm.

 Làm Tăng Chi Phí Sản Xuất

Việc kiểm soát nấm đồng tiền trong ao nuôi đòi hỏi chi phí đáng kể cho các biện pháp xử lý nước, sử dụng thuốc và các chế phẩm sinh học. Khi dịch bệnh lan rộng, người nuôi có thể phải xả bỏ ao nuôi, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng.

3. Nguyên Nhân Gây Bùng Phát Nấm Đồng Tiền

 Chất Lượng Nước Kém

Nấm đồng tiền phát triển mạnh trong môi trường nước ô nhiễm, giàu chất hữu cơ. Khi ao nuôi không được xử lý tốt, lượng bùn đáy dày, chất thải hữu cơ tích tụ sẽ là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

Tôm Yếu Sức Đề Kháng

Tôm bị stress do môi trường thay đổi đột ngột, dinh dưỡng kém hoặc nhiễm bệnh khác sẽ dễ bị nấm đồng tiền tấn công hơn. Đặc biệt, tôm trong giai đoạn lột xác có nguy cơ nhiễm bệnh cao.

Mật Độ Nuôi Cao

Nuôi tôm với mật độ quá dày làm tăng mức độ ô nhiễm nước, giảm nồng độ oxy hòa tan và làm tôm dễ bị nhiễm bệnh do tiếp xúc gần với các cá thể bị nhiễm nấm.

Dụng Cụ Nuôi Không Vệ Sinh

Nấm đồng tiền có thể lây lan qua dụng cụ nuôi như lưới, vợt, hệ thống sục khí nếu không được vệ sinh và khử trùng thường xuyên.

4. Biện Pháp Phòng Và Điều Trị Nấm Đồng Tiền

Quản Lý Môi Trường Nước

Kiểm soát chất lượng nước: Duy trì pH ổn định (7.5 - 8.5), nồng độ oxy hòa tan trên 5 mg/L.

Giảm tích tụ chất hữu cơ: Sử dụng vi sinh phân hủy bùn đáy và chất thải hữu cơ.

Hạn chế sự phát triển của nấm: Dùng vôi bột hoặc các chế phẩm sinh học để xử lý nước định kỳ.

Cải Thiện Sức Đề Kháng Cho Tôm

Bổ sung Vitamin C, E, khoáng vi lượng để tăng sức đề kháng.

Sử dụng men vi sinh đường ruột giúp cải thiện hệ tiêu hóa và hạn chế mầm bệnh.

 Kiểm Soát Mật Độ Nuôi

Không nuôi quá dày, nên duy trì mật độ tối ưu (30 - 50 con/m² tùy theo phương thức nuôi).

Tạo điều kiện để tôm phát triển khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây lan bệnh.

Sử Dụng Chế Phẩm Phòng Trị Nấm

Dùng iod, xanh methylen hoặc kali permanganat để xử lý nước.

Dùng chế phẩm sinh học có chứa Bacillus hoặc Lactobacillus để cạnh tranh sinh học với nấm.

Vệ Sinh Ao Nuôi Và Dụng Cụ

Thay nước định kỳ, tránh để nước bị ô nhiễm.

Khử trùng dụng cụ nuôi bằng nước muối hoặc thuốc sát trùng chuyên dụng.

5. Kết Luận

Nấm đồng tiền là một trong những tác nhân gây ảnh hưởng lớn đến năng suất nuôi tôm. Việc hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và các biện pháp phòng trị là rất quan trọng để giúp người nuôi kiểm soát tốt dịch bệnh, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả sản xuất. Kiểm soát môi trường nước, tăng cường sức đề kháng cho tôm và thực hiện các biện pháp phòng bệnh chủ động là chìa khóa để hạn chế sự ảnh hưởng của nấm đồng tiền trong ao nuôi tôm.