Cách Phòng Bệnh EHP Trên Tôm Thẻ Chân Trắng Hiệu Quả

Bệnh EHP (Enterocytozoon Hepatopenaei) là một trong những vấn đề nghiêm trọng đối với ngành nuôi tôm, đặc biệt là đối với tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei). Được gây ra bởi một loài vi khuẩn ký sinh, bệnh EHP không gây chết trực tiếp nhưng lại ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và chất lượng tôm, từ đó làm giảm hiệu quả kinh tế của người nuôi. Chính vì vậy, việc phòng ngừa bệnh EHP là điều vô cùng quan trọng trong quản lý ao nuôi tôm. Bài viết dưới đây sẽ đề cập đến các biện pháp phòng bệnh EHP trên tôm thẻ chân trắng, giúp người nuôi có thể áp dụng những giải pháp hiệu quả để bảo vệ tôm nuôi.

Hiểu rõ về bệnh EHP

EHP là một bệnh ký sinh do vi khuẩn thuộc nhóm Microsporidia gây ra, xâm nhập vào cơ thể tôm qua đường tiêu hóa hoặc các sinh vật trung gian. Bệnh này chủ yếu tấn công gan và mô ruột của tôm, gây suy giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn. Khi tôm bị nhiễm EHP, chúng không thể phát triển nhanh chóng và có thể mất đi khả năng tăng trưởng, làm ảnh hưởng đến chất lượng và năng suất của toàn bộ vụ nuôi. Mặc dù bệnh EHP không gây chết ngay lập tức, nhưng nó sẽ làm suy yếu sức khỏe của tôm và kéo dài thời gian thu hoạch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế của người nuôi.

Nguyên nhân gây bệnh EHP

Bệnh EHP có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu liên quan đến các yếu tố môi trường và cách quản lý ao nuôi không hợp lý. Cụ thể:

• Môi trường nuôi không đảm bảo: Nước ao nuôi tôm không sạch sẽ, không được thay đổi định kỳ, cùng với việc nhiệt độ và độ mặn không ổn định, là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn EHP. Khi các yếu tố này không được kiểm soát tốt, tôm dễ bị nhiễm bệnh.
• Mật độ nuôi quá cao: Mật độ nuôi tôm quá dày không chỉ gây stress cho tôm mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Khi mật độ nuôi quá cao, tôm không có đủ không gian để di chuyển, điều này làm giảm sức đề kháng của chúng.
• Thức ăn kém chất lượng: Việc sử dụng thức ăn không đảm bảo chất lượng, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc có chứa các mầm bệnh tiềm ẩn là nguyên nhân làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh EHP ở tôm.
• Thiếu sự chăm sóc và quản lý ao nuôi: Nếu người nuôi không thực hiện các biện pháp vệ sinh và quản lý môi trường nuôi tôm đúng cách, bệnh EHP dễ dàng phát triển.

Biểu hiện của bệnh EHP trên tôm

Ở giai đoạn đầu, tôm bị nhiễm EHP không có biểu hiện rõ ràng, nhưng khi bệnh phát triển, các triệu chứng sẽ xuất hiện dần. Tôm bị nhiễm EHP sẽ có khả năng tiêu hóa thức ăn kém, dẫn đến sự chậm phát triển. Ngoài ra, vỏ tôm cũng trở nên mỏng và yếu, khiến tôm dễ bị tổn thương. Tôm nuôi bị bệnh EHP sẽ không đạt được kích thước lý tưởng, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm cuối cùng. Do đó, việc phát hiện bệnh sớm và có biện pháp can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh EHP

Để phòng ngừa bệnh EHP, người nuôi tôm cần thực hiện một số biện pháp cơ bản và quan trọng như sau:

• Kiểm soát chất lượng nước: Việc kiểm soát chất lượng nước trong ao nuôi tôm là yếu tố tiên quyết giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh EHP. Nước cần được thay đổi định kỳ, giữ ổn định nhiệt độ và độ mặn trong khoảng lý tưởng cho tôm. Nước ao phải có độ trong tốt và duy trì pH ở mức 7.5 – 8.5. Đồng thời, nồng độ oxy hòa tan cũng cần duy trì ở mức đủ cao để tôm phát triển khỏe mạnh.
• Duy trì mật độ nuôi hợp lý: Mật độ nuôi tôm không nên quá cao, bởi mật độ quá dày sẽ tạo ra điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển. Người nuôi nên tính toán và điều chỉnh mật độ nuôi sao cho hợp lý, thông thường là từ 20-30 con/m² đối với tôm thẻ chân trắng.
• Chọn giống khỏe mạnh: Việc chọn giống tôm khỏe mạnh từ các cơ sở uy tín và có kiểm định chất lượng là rất quan trọng. Người nuôi cần tránh việc nhập giống từ các nguồn không rõ nguồn gốc, dễ mang mầm bệnh.
• Cung cấp thức ăn đầy đủ dinh dưỡng: Thức ăn cho tôm cần đảm bảo đầy đủ các dưỡng chất cần thiết, bao gồm protein, vitamin, khoáng chất và lipids. Thức ăn kém chất lượng sẽ làm suy giảm sức đề kháng của tôm và tạo điều kiện cho bệnh phát triển. Việc cung cấp thức ăn đúng cách và đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp tôm có sức khỏe tốt và khả năng chống lại bệnh tật.
• Sử dụng chế phẩm sinh học và thuốc phòng ngừa: Chế phẩm sinh học có thể cải thiện môi trường ao nuôi, giúp giảm sự phát triển của mầm bệnh EHP. Đồng thời, khi có sự xuất hiện của các triệu chứng bệnh, người nuôi có thể sử dụng thuốc đặc trị theo chỉ dẫn của chuyên gia để ngăn ngừa sự phát triển của bệnh.
• Thực hiện các biện pháp vệ sinh ao nuôi: Việc vệ sinh ao nuôi định kỳ, thay nước thường xuyên và loại bỏ các chất bẩn giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh. Các dụng cụ như máy bơm, lưới và bể chứa cũng cần được vệ sinh sạch sẽ để hạn chế sự lây lan của bệnh EHP.
• Giảm stress cho tôm: Stress là một trong những yếu tố làm giảm sức đề kháng của tôm và tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển. Người nuôi cần chú ý đến các yếu tố gây stress như thay đổi nhiệt độ đột ngột, thiếu oxy, hoặc thay đổi môi trường sống quá nhanh để giữ cho tôm luôn khỏe mạnh.

Giám sát sức khỏe tôm thường xuyên

Giám sát sức khỏe tôm là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa và phát hiện bệnh EHP sớm. Người nuôi cần kiểm tra sức khỏe của tôm định kỳ, quan sát sự phát triển và các dấu hiệu bất thường. Khi phát hiện tôm có dấu hiệu bị nhiễm bệnh, cần có biện pháp can thiệp kịp thời để ngăn chặn sự lây lan của bệnh.

Bệnh EHP trên tôm thẻ chân trắng là một mối đe dọa lớn đối với ngành nuôi tôm. Tuy nhiên, nếu người nuôi thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả. Việc duy trì chất lượng nước, chọn giống tôm khỏe mạnh, kiểm soát mật độ nuôi hợp lý, cung cấp thức ăn đầy đủ dinh dưỡng, và sử dụng chế phẩm sinh học là những yếu tố quan trọng giúp bảo vệ tôm khỏi bệnh EHP. Phòng bệnh ngay từ đầu sẽ giúp người nuôi giảm thiểu thiệt hại về kinh tế và nâng cao năng suất trong ngành nuôi tôm.