Thách thức mùa nắng nóng: Tôm nhiễm gregarine và chiến lược phòng tránh hiệu quả
Tình trạng tôm nhiễm gregarine gia tăng trong mùa nắng nóng đang là một thách thức đối với ngành nuôi trồng thủy sản. Gregarine, một loại ký sinh trùng nguyên sinh động vật, đang gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và tăng trưởng của tôm. Trong môi trường nước nóng, mật độ ao cao, và điều kiện ao không đảm bảo, tôm trở nên dễ nhiễm bệnh và lây lan nhanh chóng, làm giảm năng suất và gây thiệt hại lớn cho người nuôi.
Gregarine, còn được biết đến là ký sinh trùng hai roi, thường xuất hiện sau khoảng 40-50 ngày từ khi thả giống. Đối với ao nuôi có mật độ cao và lượng hữu cơ quá nhiều, cùng với thời tiết nắng nóng kéo dài, tỷ lệ xuất hiện của gregarine tăng cao. Mặc dù không gây chết hàng loạt, nhưng sự xuất hiện của gregarine làm tôm trở nên kém ăn, lớn chậm, giảm hấp thu dinh dưỡng và ít tăng trưởng hơn so với tôm không bị nhiễm bệnh.
Gregarine làm tổ trong ống tiêu hoá của tôm, gây tổn thương và tắc nghẽn ruột, làm mất khả năng hấp thu dinh dưỡng. Các loại gregarine phổ biến như Nematopsis spp, Cephalolobus spp, và Paraophioidina spp tấn công vào ruột của tôm, gây hậu quả nặng nề. Tôm nhiễm bệnh khi ăn phải các vật chủ trung gian nhiễm gregarine, như ốc, giáp xác hai mảnh vỏ, giun nhiều tơ nhiễm gregarine hoặc bào tử của chúng. Tình trạng nhiễm bệnh không dễ phát hiện ở giai đoạn đầu, nhưng khi nặng, ruột tôm có thể chuyển sang màu vàng hoặc vàng nâu.
Để phòng tránh bệnh gây ra bởi gregarine, người nuôi cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Các chất kích thích có thể được sử dụng để hỗ trợ tăng trưởng và cải thiện sức khỏe của tôm. Trong một nghiên cứu, việc sử dụng chất kích thích đã giúp tối ưu hóa đường ruột, ngăn chặn tổn thương do gregarine và tăng cường khả năng miễn dịch ở tôm. Kết quả cho thấy rằng trọng lượng tôm và tỷ lệ FCR ở nhóm sử dụng chất kích thích cao hơn so với nhóm đối chứng, đồng thời tỷ lệ hao hụt giảm xuống 10%.
Các chất phụ gia, như tinh dầu kinh giới, cũng đã được chứng minh giảm lượng gregarine trên tôm một cách đáng kể. Sự kết hợp giữa việc sử dụng chất kích thích và các chất phụ gia có thể là một chiến lược hiệu quả trong việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây lan của gregarine trong ao nuôi.
Ngoài ra, người nuôi cần tập trung vào việc cải thiện điều kiện ao nuôi, loại bỏ vật chủ trung gian như ốc và nguyên thể hai mảnh, lọc và xử lý nước trước khi thả tôm. Thức ăn cho tôm cũng cần được kiểm tra kỹ, và chỉ nên cho ăn khi đã nấu chín để đảm bảo an toàn cho tôm. Tăng cường quạt khí trong ao vào mùa nắng nóng kéo dài cũng là một biện pháp quan trọng.
Trong tình trạng nguyên sinh động vật gregarine gia tăng, sự kết hợp chặt chẽ giữa các phương pháp phòng ngừa và sử dụng chất kích thích là chìa khóa để duy trì năng suất và sức khỏe của ao nuôi tôm. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại do gregarine gây ra mà còn đảm bảo rằng tôm phát triển mạnh mẽ, khỏe mạnh, mang lại lợi ích kinh tế và bền vững cho người nuôi.