Tôm Bị Trắng Thân: Nguyên Nhân Tiềm Ẩn và Pháp Hiệu Quả
Tôm Bị Trắng Thân: Nguyên Nhân Tiềm Ẩn và Pháp Hiệu Quả
Tôm trắng thân là gì?
Thân trắng là hiện tượng cơ thịt của tôm chuyển từ màu trắng trong sang màu trắng đục hoặc trắng sữa. Trạng thái này có thể xuất hiện ở một phần hoặc toàn bộ cơ cơ tôm, thường xảy ra ở cơ dọc và cơ ba lô. Tôm trắng thân thường đi kèm với các dấu hiệu suy giảm sức khỏe và tỷ lệ tử vong cao nếu không được xử lý kịp thời.
Nguyên nhân gây hiện tượng to trắng thân
Nguyên nhân làm môi trường
Thiếu oxy (thiếu oxy):
Khi lượng oxy hòa tan (DO) trong nước giảm xuống dưới mức tối thiểu, tôm không thể hô hấp hiệu quả, dẫn đến tích tụ axit lactic trong cơ, làm cơ tôm chuyển màu trắng.
Nhiệt độ cao:
Nhiệt độ nước quá cao (trên 32°C) làm tăng quá trình trao đổi chất của tôm, gây căng thẳng và trắng cơ.
Chất lượng nước thân thiện:
Nước ao nuôi bị nhiễm ô nhiễm, nồng độ amoniac (NH3), nitrit (NO2), hoặc các khí độc như H2S cao đều có thể gây xúc thương cơ và làm tôm trắng thân.
Dao động pH:
Sự thay đổi pH đột ngột gây ra căng thẳng và dễ bị tổn thương cơ học.
Nguyên nhân làm dinh dưỡng
Thiếu khoáng chất:
Thiếu hồng các chất khoáng quan trọng như canxi, ngọc, và kali làm yếu cơ và dẫn đến hiện tượng trắng thân.
Chất lượng thức ăn bảo vệ:
Thức ăn thiết giáp, không cân dưỡng dinh dưỡng hoặc chứa chất độc hại gây hại cơ bắp tôm.
Nguyên nhân làm bệnh
Bệnh do vi khuẩn:
Một số loài vi khuẩn như Vibrio parahaemolyticus hoặc Vibrio alginolyticus gây tổn thương cơ, dẫn đến trắng thân.
Bệnh do virus:
Virus hội chứng trắng (WSSV) và virus DIV1 đều có thể gây hiện tượng trắng cơ ở tôm.
Căng thẳng vận động hoặc sốc môi trường:
Khi tôm bị nhiệt hoặc vận động trong điều kiện không lý tưởng, chúng dễ dàng bị thâm thương cơ, gây hiện tượng trắng thân.
Chứng nhận của thẻ trắng thân
Màu sắc cơ thể:
Cơ thịt từ trong suốt chuyển sang trắng đục hoặc trắng sữa, thường bắt đầu ở phần đuôi và lan tăng dần thân.
Hành vi bất thường:
Tôm giảm ăn hoặc bỏ ăn, ung thư, phản xạ giả.
Tỷ lệ chết cao:
Nếu không thể được bảo vệ, tôm sẽ chết bình thường trong vòng vài giờ đến vài ngày.
Thay đổi sinh lý:
Mang có thể bị tổn thương, màu sắc vỏ không sáng bóng, có hiện tượng lột xác không thành công.
Tác động của trắng thân đối với nuôi trồng thủy sản
Suy giảm hiệu suất:
Tôm chết hàng loạt làm giảm lượng thu hoạch.
Tăng chi phí:
Người nuôi phải đầu tư bổ sung vào việc cải thiện môi trường và bổ sung dinh dưỡng.
Chăm sóc kinh tế:
Hiện tượng này có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho các trại nuôi trồng, đặc biệt là trong các mô hình nuôi trồng trọt và siêu côn trùng.
Phương pháp phòng chứa hiện tượng trắng thân ở tôm
Quản lý môi trường ao nuôi
Duy trì chất lượng nước:
Đảm bảo nồng độ DO trên 5 mg/L.
Kiểm soát NH3, NO2 và H2S ở mức an toàn.
Định kỳ thay nước và xử lý ao bằng vi sinh vật có lợi.
Ổn định pH:
Duy trì pH trong khoảng 7,5 - 8,5 và tránh dao động lớn.
Kiểm soát nhiệt độ:
Đặt hệ thống quạt nước hoặc che phủ ao nuôi để giảm nhiệt độ vào mùa nóng.
Quản lý dinh dưỡng
ăn chất lượng cao:
Sử dụng công thức ăn có nguồn gốc rõ ràng, bổ sung vitamin C, E và các axit amin cần thiết.
Bổ sung sung:
Bổ sung khoáng chất như canxi, sung và kali để tăng cường sức khỏe cơ bắp.
Kiểm soát dịch bệnh
Sát trùng ao nuôi:
Sử dụng các loại hóa chất an toàn như iod, clo để diệt khuẩn trước khi thư giãn giống.
Thả giống sức khỏe:
Lựa chọn giống tôm có nguồn gốc rõ ràng, không mang mầm bệnh.
Sử dụng chế độ sinh học:
Tăng cường vi sinh vật lợi để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây nguy hại.
Phương pháp điều trị tôm trắng thân
Xử lý môi trường
Tăng cường oxy:
Tăng thêm quạt nước hoặc sản phẩm để tăng DO trong nước.
Thay nước:
Loại bỏ nước ô nhiễm và bổ sung nước sạch để giảm lượng vi khuẩn và khí độc.
Bổ sung khoáng chất:
Sử dụng các loại khoáng chất hòa tan để cải thiện chất lượng nước và tăng cường sức khỏe tôm.
Dinh dưỡng điều trị
ăn chức năng:
Sử dụng công thức ăn chứa các chất chống viêm, vitamin C, E và các chất tự nhiên cần thiết.
Bổ sung thuốc:
Thêm các loại thuốc chống viêm, kháng khuẩn vào thức ăn theo hướng dẫn của chuyên gia thú y.
Điều trị bệnh lý
Sử dụng kháng sinh:
Trong trường hợp vi khuẩn gây bệnh, có thể dùng kháng sinh như oxytetracycline hoặc florfenicol theo rộng rãi phát tán.
Sử dụng dược phẩm:
Các loại dược thảo, nghệ hoặc yucca có thể được sử dụng để cải thiện khả năng miễn dịch và giảm căng thẳng.
Kết luận
Hiện tượng trắng thân ở tôm là một vấn đề phức tạp, yêu cầu người nuôi phải có kiến thức sâu rộng và các biện pháp quản lý chặt chẽ. Việc phòng sớm, phát hiện sớm và điều trị kịp thời không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe tôm mà vẫn đảm bảo hiệu quả kinh tế. Người nuôi cần kết hợp giữa quản lý môi trường, dinh dưỡng và kiểm soát bệnh để giảm thiểu cơ trắng thân ở tôm.