Tôm Sú: Đặc Điểm Sinh Học, Tập Tính Và Những Điều Cần Biết

Tôm Sú: Đặc Điểm Sinh Học, Tập Tính Và Những Điều Cần Biết 

1. tôm sú

Tôm sú (Penaeus monodon) là một trong những loài tôm biển quan trọng nhất trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt tại các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan và Indonesia. Nhờ vào tốc độ tăng trưởng nhanh, kích thước lớn và giá trị kinh tế cao, tôm sú đã trở thành loài tôm nuôi phổ biến trên toàn cầu.

2. Đặc điểm hình thái của tôm sú

Cấu tạo cơ thể

Cơ thể tôm sú có hình dáng thon dài, gồm ba phần chính:

Đầu ngực (Cephalothorax): Gồm đầu và phần ngực gắn liền với nhau, được bao bọc bởi lớp vỏ cứng gọi là carapace. Trên đầu có hai đôi râu (antenna và antennule) giúp tôm cảm nhận môi trường.

Bụng (Abdomen): Gồm sáu đốt, mỗi đốt có một đôi chân bơi giúp tôm di chuyển linh hoạt.

Đuôi (Telson): Gồm phần đuôi quạt và gai nhọn, đóng vai trò quan trọng trong di chuyển và tự vệ.

Đặc điểm màu sắc

Tôm sú có màu sắc đặc trưng với các sọc ngang màu đen và vàng trên cơ thể. Màu sắc này có thể thay đổi tùy vào môi trường sống, chế độ dinh dưỡng và tình trạng sức khỏe.

Kích thước và tốc độ tăng trưởng

Tôm sú có khả năng phát triển nhanh, với chiều dài tối đa lên tới 30 - 35 cm và trọng lượng có thể đạt hơn 300g/con trong điều kiện nuôi tối ưu.

3. Đặc điểm sinh học của tôm sú

Hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa của tôm sú bao gồm các bộ phận:

Miệng: Nằm ở phần đầu, có bộ phận nghiền thức ăn sơ bộ.

Thực quản và dạ dày: Giúp tiêu hóa cơ học và hóa học.

Ruột: Dài và chạy dọc theo cơ thể, hấp thụ chất dinh dưỡng.

Gan tụy: Đóng vai trò quan trọng trong tiết enzyme tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng.

Hệ hô hấp

Tôm sú hô hấp bằng mang, hấp thụ oxy hòa tan trong nước. Hệ hô hấp của tôm phụ thuộc nhiều vào chất lượng nước, đặc biệt là hàm lượng oxy hòa tan (DO).

 Hệ tuần hoàn

Hệ tuần hoàn của tôm thuộc dạng hở, gồm tim, động mạch và các xoang cơ thể. Máu của tôm có chứa hemocyanin, giúp vận chuyển oxy nhưng nhạy cảm với môi trường thiếu oxy.

Hệ thần kinh

Tôm có hệ thần kinh dạng chuỗi hạch, điều khiển các hoạt động vận động và phản xạ nhanh với kích thích từ môi trường.

Hệ bài tiết

Tôm bài tiết chất thải chủ yếu qua tuyến bài tiết (tuyến xanh) nằm ở gốc râu, giúp điều hòa áp suất thẩm thấu trong cơ thể.

Hệ sinh sản

Tôm sú có sự phân tính rõ ràng:

Con cái thường lớn hơn con đực.

Hệ sinh dục của tôm cái gồm buồng trứng và ống dẫn trứng. Tôm cái có thể đẻ từ 500.000 - 1.000.000 trứng mỗi lần.

Tôm đực có cơ quan giao phối đặc trưng là petasma.

Quá trình thụ tinh diễn ra bên ngoài cơ thể tôm cái.

4. Tập tính sinh học của tôm sú

Tập tính sinh trưởng và lột xác

Tôm sú phát triển qua quá trình lột xác, giúp tăng kích thước cơ thể. Chu kỳ lột xác diễn ra trung bình từ 7 - 15 ngày một lần, tùy vào giai đoạn phát triển.

Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình lột xác:

Chất lượng nước (pH, độ mặn, oxy hòa tan).

Chế độ dinh dưỡng (cung cấp đầy đủ khoáng chất như canxi, magie).

Nhiệt độ nước (25 - 30°C là tối ưu).

Tập tính ăn

Tôm sú là loài ăn tạp thiên về động vật, khẩu phần ăn thay đổi theo từng giai đoạn:

Giai đoạn ấu trùng: Chủ yếu ăn vi khuẩn, tảo đơn bào, và sinh vật phù du.

Giai đoạn trưởng thành: Ăn giáp xác nhỏ, động vật đáy, và thức ăn công nghiệp.

Tôm sú thường hoạt động ăn mạnh vào ban đêm.

Tập tính bơi lội và trú ẩn

Tôm sú bơi chủ yếu bằng chân bơi và quạt đuôi.

Chúng thích ẩn nấp trong các khu vực có bùn, cát hoặc trong môi trường có giá thể như rễ cây, san hô.

Tập tính sinh sản

Tôm sú trưởng thành di cư từ vùng nước ven bờ ra biển sâu để sinh sản.

Ấu trùng phát triển qua các giai đoạn nauplius, zoea, mysis và postlarva trước khi trở về vùng nước nông để sinh sống.

Ảnh hưởng của môi trường đến tập tính

Nhiệt độ nước: Ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống.

Độ mặn: Tôm sú thích hợp trong khoảng 15 - 30‰, nhưng có thể chịu được môi trường có độ mặn thay đổi.

Chất lượng nước: Hàm lượng oxy hòa tan cao giúp tôm hoạt động và tiêu hóa tốt hơn.

5. Kết luận

Tôm sú là một loài có giá trị kinh tế cao với đặc điểm sinh học và tập tính thích nghi tốt với môi trường tự nhiên cũng như ao nuôi. Việc hiểu rõ về đặc điểm sinh học, chế độ dinh dưỡng, tập tính lột xác, tập tính sinh sản sẽ giúp người nuôi quản lý tốt hơn, từ đó nâng cao năng suất và giảm thiểu rủi ro trong quá trình nuôi trồng.

Việc áp dụng các biện pháp quản lý môi trường, chế độ ăn uống hợp lý và giám sát kỹ thuật sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả nuôi tôm sú, góp phần phát triển bền vững ngành thủy sản.