Vai Trò Của Nhân Tố Sinh Học Trong Nuôi Trồng Thủy Sản: Cơ Hội Và Thách Thức

Vai Trò Của Nhân Tố Sinh Học Trong Nuôi Trồng Thủy Sản: Cơ Hội Và Thách Thức 

Trong nhiều năm qua, nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, góp phần đáng kể vào nền kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, việc mở rộng và đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản một cách nhanh chóng có thể dẫn đến hậu quả môi trường suy thoái nghiêm trọng. Trong đó, các nhân tố sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra những biến đổi bát lợi cho hệ sinh thái ao nuôi.

1. Tảo Microcystis

Tảo Microcystis thuộc nhóm tảo lam, trong đó Microcystis aeruginosa và M. flosagua là hai loài chủ yếu gây ra hiện tượng tảo nở hoa. Chúng sinh trưởng từ 10-40°C, thích hợp nhất từ 28,8 - 30,5°C.

Khi tảo nở hoa mạnh, lượng CO2 bị tiêu hao nhanh chóng, dẫn đến môi trường nước bị kiềm hoá, đẩy pH tăng cao (có thể đạt đến 10), làm ức chế sự sinh trưởng của cá và tôm. Hơn nữa, khi Microcystis chết đi, chúng phân huỷ, giải phóng NH2OH, H2S và nhiều chất độc khác, làm nhiễm độc tác nhân trong ao nuôi.

2. Tảo Prymnesiacee

Tảo Pyromaniac, hay Prymnesium parvum carter, thuộc nhóm tảo kim. Chúng thường xuất hiện vào mùa xuân, thu, đông trong môi trường nước lợ và nhiễm phèn. Pyromaniac tiết ra độc tố làm tê liệt hệ thần kinh cá và gây chết hàng loạt, đặc biệt là cá mè, cá trắm, cá chép.

3. Tảo giáp Peridinium

Tảo giáp Peridinium, hay Gymnodinium, còn gọi là "hồng thuỷ" hoặc "nước gỉ sắt". Chúng sinh trưởng tốt trong ao nuôi có độ cứng cao, kiềm thấp, nhiều chất hữu cơ. Cá khi ăn phải Peridinium sẽ sinh bệnh, rối loạn chuyển hoá và có thể chết do độc tố do tảo tiết ra.

4. Tảo dạng sợi

Tảo dạng sợi, thường gặp như rêu xanh, gây nhiều bất lợi trong ao nuôi, làm nghèo dần dưỡng, gây tình trạng thế oxy, cản trở sự sinh trưởng của tôm cá.

5. Cyzicus sp.

Cyzicus sp. thuộc nhóm giáp xác nhỏ, sống trong bùn đáy và tiêu hao oxy trong ao, khiến cá con bị sốc, ốm yếu hoặc chết.

Các nhân tố sinh học như vi khuẩn, tảo, ký sinh trùng và động vật phù du ảnh hưởng lớn đến môi trường nuôi trồng thủy sản. Sự mất cân bằng có thể gây suy thoái chất lượng nước, giảm năng suất và gia tăng dịch bệnh. Việc kiểm soát các yếu tố này là chìa khóa đảm bảo sự bền vững.