Bảo Vệ Ngành Thủy Sản: Khuyến Cáo Ứng Phó Thông Minh Trước Mùa Bão

Bão và các hiện tượng thời tiết cực đoan là một trong những thách thức lớn đối với ngành thủy sản tại Việt Nam. Không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về cơ sở vật chất, bão còn ảnh hưởng đến sản xuất, nuôi trồng và khai thác thủy sản, đe dọa sinh kế của hàng triệu người lao động trong ngành này. Do đó, việc có những biện pháp bảo vệ, phòng tránh và ứng phó trước các cơn bão là vô cùng cần thiết. Dưới đây là các khuyến cáo chi tiết về cách bảo vệ các lĩnh vực thủy sản khi có bão, giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ an toàn cho người lao động.

Tác Động Của Bão Đến Ngành Thủy Sản

Trước khi tìm hiểu các biện pháp bảo vệ, cần hiểu rõ những tác động chính của bão đến ngành thủy sản:

Thiệt hại về cơ sở hạ tầng

Các trại nuôi thủy sản trên biển, lồng bè, ao nuôi và hệ thống hạ tầng phục vụ nuôi trồng dễ bị hư hại hoặc phá hủy trong bão. Gió lớn, sóng cao và mưa lớn có thể làm sập các hệ thống lưới, bè nuôi, hư hại các thiết bị như máy bơm, hệ thống cấp thoát nước, hay phá hủy ao nuôi.

Ảnh hưởng đến sinh vật nuôi

Bão gây ra thay đổi môi trường đột ngột, như nhiệt độ, độ mặn, nồng độ oxy và pH của nước, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của các loài thủy sản nuôi. Sự thay đổi này có thể dẫn đến tình trạng cá, tôm và các loài thủy sản khác bị sốc môi trường, dễ mắc bệnh hoặc thậm chí chết hàng loạt.

Mất mát sản lượng

Khi xảy ra bão, sản lượng thủy sản khai thác bị sụt giảm nghiêm trọng do tàu thuyền không thể ra khơi. Việc nuôi trồng thủy sản cũng gặp khó khăn trong việc chăm sóc và quản lý đàn giống trong điều kiện thời tiết xấu, dẫn đến mất mát lớn về sản lượng.

Ô nhiễm môi trường

Mưa lớn và gió mạnh trong bão cuốn theo rác thải, bùn đất và các chất gây ô nhiễm vào các ao, đầm nuôi trồng, gây ô nhiễm nước. Nguồn nước bị ô nhiễm làm tăng nguy cơ bùng phát các loại bệnh trên thủy sản, dẫn đến thiệt hại lâu dài sau bão.

Các Biện Pháp Phòng Tránh Và Ứng Phó Với Bão Trong Lĩnh Vực Thủy Sản

Để giảm thiểu tác động của bão, người dân và doanh nghiệp hoạt động trong ngành thủy sản cần có các biện pháp phòng tránh và ứng phó cụ thể cho từng lĩnh vực, từ nuôi trồng đến khai thác và chế biến thủy sản.

Đối với nuôi trồng thủy sản

Tăng cường hệ thống cơ sở hạ tầng

Trước khi mùa bão đến, các chủ trại nuôi thủy sản cần kiểm tra, gia cố và bảo vệ hệ thống ao, hồ, lồng bè và các công trình liên quan để chịu được sức gió và sóng lớn. Lồng bè nên được thiết kế chắc chắn, neo đậu kỹ lưỡng, có thể bổ sung các vật liệu chống bão như lưới bảo vệ và cọc chống va đập.

Các hệ thống xử lý nước, máy bơm và thiết bị liên quan cũng cần được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo chúng hoạt động tốt trong điều kiện thời tiết xấu. Nếu có thể, người nuôi nên cân nhắc xây dựng thêm các hệ thống dự phòng để hỗ trợ trong trường hợp bão gây hư hại hoặc ngắt điện.

. Di dời hoặc bảo vệ lồng bè nuôi thủy sản

Khi có cảnh báo bão, việc di dời các lồng bè đến những vùng nước an toàn, ít chịu ảnh hưởng từ gió và sóng lớn là điều cần thiết. Nếu không thể di dời, người nuôi cần gia cố hệ thống neo đậu và bổ sung các vật liệu bảo vệ như lưới chống sóng.

Trong trường hợp các lồng bè nuôi không thể được bảo vệ hoàn toàn, người nuôi nên thu hoạch sớm hoặc giảm mật độ nuôi để giảm thiểu thiệt hại về sản lượng. Các thiết bị nuôi trồng như lưới, vật liệu neo đậu cũng cần được thu gọn để tránh bị hư hại hoặc cuốn trôi.

Quản lý chất lượng nước ao nuôi

Trước và sau khi bão xảy ra, việc quản lý chất lượng nước ao nuôi rất quan trọng. Các hệ thống ao nuôi nên được điều chỉnh mức nước trước bão để tránh tình trạng tràn nước và ô nhiễm từ nước mưa. Sau bão, người nuôi cần xử lý kịp thời các chất bẩn, tạp chất bị cuốn vào ao, cũng như điều chỉnh lại các chỉ số môi trường nước như độ pH, độ mặn và nồng độ oxy để đảm bảo sự ổn định cho sinh vật nuôi.

Ngoài ra, người nuôi nên chuẩn bị sẵn các loại thuốc và hóa chất xử lý nước để ứng phó kịp thời với các sự cố môi trường sau bão, tránh để thủy sản bị sốc môi trường dẫn đến chết hàng loạt.

Phòng chống dịch bệnh sau bão

Sau bão, môi trường nước thường bị ô nhiễm, là điều kiện thuận lợi cho các loại dịch bệnh bùng phát. Vì vậy, cần thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh ngay lập tức, như sử dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc phòng bệnh và theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của thủy sản.

Cần kiểm tra định kỳ hệ thống xử lý nước và các biện pháp vệ sinh ao nuôi để giảm thiểu nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Việc duy trì môi trường sạch sẽ và khử trùng ao nuôi là yếu tố quan trọng giúp thủy sản hồi phục sau bão và giảm thiểu thiệt hại lâu dài.

Đối với khai thác thủy sản

Đảm bảo an toàn cho tàu thuyền

Khi có cảnh báo bão, các tàu thuyền khai thác thủy sản cần nhanh chóng vào bờ để tránh thiệt hại do gió lớn và sóng cao. Việc neo đậu tàu thuyền tại các cảng an toàn, tránh xa khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi sóng bão là điều bắt buộc. Ngoài ra, các thiết bị trên tàu như máy móc, lưới đánh bắt và dụng cụ cần được bảo quản kỹ lưỡng để tránh hư hại.

Các tàu thuyền nên được kiểm tra thường xuyên, bảo dưỡng và nâng cấp để có thể đối phó với các điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Hệ thống liên lạc và thiết bị cứu hộ trên tàu cần luôn sẵn sàng hoạt động để đảm bảo an toàn cho ngư dân trong trường hợp khẩn cấp.

Lập kế hoạch khai thác an toàn

Ngư dân cần theo dõi thường xuyên các bản tin dự báo thời tiết và cảnh báo bão từ cơ quan chức năng để lên kế hoạch khai thác hợp lý. Khi có cảnh báo bão, các hoạt động khai thác cần được tạm dừng để đảm bảo an toàn cho ngư dân và tàu thuyền. Sau khi bão qua đi, các tàu thuyền nên chờ đợi cho đến khi điều kiện thời tiết ổn định trở lại trước khi ra khơi tiếp tục khai thác.

Đối với chế biến và vận chuyển thủy sản

Bảo vệ cơ sở chế biến

Các cơ sở chế biến thủy sản thường nằm gần các vùng biển hoặc cửa sông, nơi dễ chịu tác động từ bão. Do đó, cần có kế hoạch gia cố và bảo vệ cơ sở vật chất trước khi bão đến. Các thiết bị sản xuất, hệ thống điện và nước cần được bảo quản kỹ lưỡng, tránh thiệt hại do ngập lụt hoặc sụt lún đất.

Các kho lạnh, nhà máy chế biến cần được kiểm tra và bảo vệ để đảm bảo an toàn cho sản phẩm. Đặc biệt, cần chú ý bảo quản thực phẩm đông lạnh hoặc thủy sản đã chế biến tránh bị hư hỏng do mất điện hoặc ngập nước.

Bão và các hiện tượng thời tiết cực đoan là một trong những thách thức lớn đối với ngành thủy sản tại Việt Nam. Không chỉ gây thiệt hại nghiêm trọng về cơ sở vật chất, bão còn ảnh hưởng đến sản xuất, nuôi trồng và khai thác thủy sản, đe dọa sinh kế của hàng triệu người lao động trong ngành này. Do đó, việc có những biện pháp bảo vệ, phòng tránh và ứng phó trước các cơn bão là vô cùng cần thiết. Dưới đây là các khuyến cáo chi tiết về cách bảo vệ các lĩnh vực thủy sản khi có bão, giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ an toàn cho người lao động.