Bệnh MBV ở Tôm Sú (Monodon Baculovirus): Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Phòng Trị
Nguyên Nhân Gây Bệnh:
- Tác Nhân Gây Bệnh:
MBV (Monodon Baculovirus) được gây ra bởi virus type A Baculovirus monodon.
Cấu trúc nhân (acid nucleoic) của virus là ds ADN, có lớp vỏ bao, hình dạng giống que.
- Đặc Điểm Virus:
Kích thước của chủng MBV từ ấn Độ Thái Bình Dương và PMV (P. plebejus, P. monodon, P. merguiensis) từ Úc.
Virus ký sinh trong tế bào gan tuỵ (Hepatopancreas) và tế bào biểu bì phía trước ruột giữa.
Chu Kỳ Tái Sản Xuất Virus:
- Giai Đoạn O (Tiềm Ẩn):
Tế bào nhiễm MBV ở giai đoạn sớm của sự biến đổi tế bào.
- Giai Đoạn 1:
Nhân tế bào sưng nhẹ, virus bắt đầu ảnh hưởng.
Thể ẩn xuất hiện trong nhân tế bào.
- Giai Đoạn 2:
Nhân sưng nhanh, số lượng virus tăng nhanh.
Thể ẩn xuất hiện trong nhân tế bào.
- Giai Đoạn 3:
Tế bào bị bệnh, nhân tăng lên gấp đôi.
Thể ẩn chứa đầy virus, phá huỷ tế bào ký chủ.
Triệu Chứng Của Bệnh MBV:
- Dấu Hiệu Ban Đầu:
Khi tôm mới nhiễm virus, dấu hiệu không rõ ràng.
- Dấu Hiệu Bệnh Nặng:
Tôm có màu tối hoặc xanh tái, kém ăn và sinh trưởng chậm.
Vỏ kitin và phần phụ của tôm bị hoại tử.
Gan tuỵ teo lại, mμu trắng hơi vùng, thối rất nhanh.
Tỷ lệ chết dồn tích có thể cao, lên tới 70%.
Phân Bố và Lan Truyền:
- Phân Bố Rộng Rãi:
Bệnh MBV đã được phát hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới như châu Á, Thái Bình Dương, châu Phi, miền Nam châu Âu, châu Mỹ.
- Nguồn Nhiễm:
Tôm sú (P. monodon) thường xuyên nhiễm bệnh MBV.
Virus nhiễm từ post-larvae đến tôm trưởng thành.
Phòng Trị và Quản Lý:
- Phòng Bệnh:
Tránh sử dụng tôm giống có nhiễm virus MBV.
Tẩy dọn ao, bể nuôi định kỳ.
Quản lý chăm sóc và cung cấp thức ăn đúng chất lượng và lượng.
- Kiểm Dịch:
Kiểm tra tôm bố mẹ trước khi đẻ để ngăn chặn việc lây nhiễm.
- Xử Lý Nước:
Sử dụng tầng ôzôn và các chất sát trùng để xử lý nước trước khi ấp trứng.
Đảm bảo tôm post-larvae không nhiễm virus MBV.
Bệnh MBV ở tôm sú là một thách thức lớn đối với ngành nuôi tôm. Hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng trị là quan trọng để giữ cho ao nuôi luôn khỏe mạnh và tăng cường hiệu suất sản xuất. Sự chăm sóc kỹ thuật và quản lý hợp lý là chìa khóa để đối mặt với bệnh MBV và bảo vệ nguồn thu nhập của người nuôi tôm.