Biện Pháp Khắc Phục Hiện Tượng Tôm Bơi Lờ Đờ Khi Mưa Lớn

Trong nuôi tôm, thời tiết luôn là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất nuôi. Đặc biệt, khi mưa lớn kéo dài, hiện tượng tôm bơi lờ đờ trên mặt nước thường xảy ra và gây lo ngại cho người nuôi. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp khắc phục kịp thời là chìa khóa để bảo vệ đàn tôm khỏi nguy cơ tổn thất.

Nguyên Nhân Tôm Bơi Lờ Đờ Trên Mặt Nước Khi Mưa Lớn Kéo Dài

Giảm Nhiệt Độ Đột Ngột
Mưa lớn thường kéo theo sự giảm nhiệt độ nước trong ao một cách nhanh chóng, đặc biệt là ở tầng mặt. Tôm, vốn là loài nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, có thể bị sốc nhiệt. Khi nhiệt độ nước giảm dưới ngưỡng tối ưu (28-32°C), tôm dễ bị stress và nổi lên mặt nước để tìm môi trường ấm hơn.

Giảm Oxy Hòa Tan
Mưa lớn làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước do hiện tượng pha loãng và lớp mưa cản trở sự trao đổi khí giữa không khí và nước. Khi oxy hòa tan không đủ, tôm phải bơi lên mặt nước để hô hấp.

Thay Đổi pH Nhanh Chóng
Nước mưa thường có tính axit nhẹ (pH 5-6), khi rơi xuống ao sẽ làm giảm pH của nước ao một cách đột ngột, đặc biệt ở các ao nuôi có độ kiềm thấp. Tôm rất nhạy cảm với sự dao động pH, nếu không kịp thích nghi, chúng sẽ trở nên yếu ớt và có biểu hiện lờ đờ.

Tăng Hàm Lượng Chất Độc NO₂ và NH₃
Mưa lớn kéo dài làm xáo trộn lớp bùn đáy ao, giải phóng khí độc như nitrite (NO₂) và ammonia (NH₃) từ bùn lên mặt nước. Hàm lượng các khí này tăng cao gây ngộ độc cho tôm, làm chúng bơi lờ đờ hoặc chết nếu không được xử lý kịp thời.

Tăng Sự Phát Triển Của Vi Khuẩn Gây Bệnh
Mưa lớn làm rửa trôi các chất hữu cơ từ bờ ao xuống nước, cung cấp dinh dưỡng cho vi khuẩn và mầm bệnh phát triển. Khi hệ miễn dịch của tôm suy giảm do stress, chúng dễ bị nhiễm các bệnh do vi khuẩn như bệnh đường ruột hoặc bệnh phân trắng, khiến chúng yếu và nổi lên mặt nước.

Dấu Hiệu Nhận Biết Tôm Bị Ảnh Hưởng Khi Mưa Lớn

Bơi Lờ Đờ Trên Mặt Nước
Tôm thường tụ tập ở vùng nước mặt hoặc bơi chậm, không có phản ứng mạnh khi có tiếng động.

Tôm Trắng Thân hoặc Yếu Ớt
Màu sắc của tôm nhạt dần, đặc biệt là ở các khớp nối hoặc phần đầu ngực, cho thấy chúng bị thiếu oxy hoặc stress.

Ăn Ít hoặc Bỏ Ăn
Tôm không đến ăn ở sàng hoặc ăn rất ít. Đây là dấu hiệu của stress hoặc nhiễm độc.

Hiện Tượng Nổi Bọt hoặc Váng Bọt
Nước ao có nhiều bọt hoặc lớp váng nổi lên do chất hữu cơ bị phân hủy, đồng thời là dấu hiệu của sự gia tăng khí độc.

Biện Pháp Khắc Phục Khi Tôm Bơi Lờ Đờ Trong Mưa Lớn

Duy Trì Oxy Hòa Tan

• Tăng cường sục khí: Sử dụng quạt nước hoặc máy sục khí để tăng lượng oxy hòa tan trong ao, đặc biệt trong và sau mưa.
• Bổ sung oxy hóa học: Sử dụng các sản phẩm tăng oxy hòa tan như Calcium Peroxide (CaO₂) hoặc Sodium Percarbonate (Na₂CO₃·1.5H₂O₂).

Ổn Định pH và Độ Kiềm

• Sử dụng vôi: Trước và sau mưa, rải vôi nông nghiệp (CaCO₃ hoặc CaMg(CO₃)₂) để duy trì pH ổn định trong khoảng 7.5-8.5.
• Bổ sung kiềm: Sử dụng NaHCO₃ (Baking Soda) để tăng độ kiềm khi cần thiết, giúp giảm tác động của sự thay đổi pH.

Giảm Chất Độc NO₂ và NH₃

• Sử dụng men vi sinh: Bổ sung vi khuẩn có lợi (Bacillus spp., Nitrosomonas spp.) để phân hủy các hợp chất nitơ và giảm khí độc trong ao.
• Thay nước: Nếu nước quá ô nhiễm, cần thay nước một phần để loại bỏ chất độc, đồng thời bổ sung nước sạch.

Kiểm Soát Bùn Đáy Ao

• Hút bùn định kỳ: Loại bỏ bùn tích tụ ở đáy ao để giảm lượng chất hữu cơ phân hủy, đồng thời hạn chế sự phát sinh khí độc.
• Sử dụng chế phẩm xử lý bùn: Các sản phẩm chứa enzyme phân hủy hữu cơ giúp làm sạch đáy ao hiệu quả hơn.

Tăng Sức Đề Kháng Cho Tôm

• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Cung cấp Vitamin C, E và khoáng vi lượng qua thức ăn để tăng cường sức đề kháng cho tôm trong điều kiện thời tiết bất lợi.
• Kiểm soát chất lượng thức ăn: Hạn chế thức ăn dư thừa, tránh gây ô nhiễm nước ao.

Phòng Ngừa Hiện Tượng Tôm Bơi Lờ Đờ Khi Mưa Lớn

Chuẩn Bị Trước Mùa Mưa

• Điều chỉnh độ sâu ao: Ao có độ sâu 1.2-1.5 m giúp giảm tác động của sự thay đổi nhiệt độ và pH khi mưa lớn.
• Tăng cường độ kiềm: Trước mùa mưa, bổ sung vôi hoặc các chất điều chỉnh độ kiềm để giữ môi trường nước ổn định.

Hệ Thống Thoát Nước Tốt

• Xây dựng mương thoát nước: Đảm bảo nước mưa không chảy trực tiếp vào ao, hạn chế đưa chất hữu cơ và mầm bệnh vào nước ao.

Theo Dõi Thường Xuyên

• Đo các thông số môi trường: Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ, pH, độ kiềm, và nồng độ oxy hòa tan để phát hiện sớm các bất thường.
• Giám sát sức khỏe tôm: Quan sát hành vi ăn uống và bơi lội của tôm để can thiệp kịp thời khi có dấu hiệu bất thường.

Hiện tượng tôm bơi lờ đờ trên mặt nước khi mưa lớn kéo dài là hệ quả của sự thay đổi môi trường đột ngột, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng phát triển của tôm. Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân, áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp và phòng ngừa hiệu quả, người nuôi có thể giảm thiểu tác động tiêu cực, đảm bảo đàn tôm khỏe mạnh và đạt năng suất cao. Việc quản lý môi trường ao nuôi một cách chủ động và khoa học là yếu tố then chốt để thành công trong ngành nuôi tôm.