Câu chuyện thành công trong nuôi tôm: Áp dụng công nghệ và bảo vệ môi trường

Nuôi tôm là một ngành kinh tế quan trọng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi có những vùng đất mặn rất thích hợp cho việc nuôi tôm. Qua nhiều năm, ngành nuôi tôm Việt Nam đã chứng minh được sức mạnh của mình khi trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu tôm lớn nhất thế giới. Câu chuyện thành công trong nuôi tôm không chỉ là sự nỗ lực của người nuôi tôm mà còn là sự kết hợp giữa khoa học công nghệ, quản lý môi trường và sự thích ứng với những thách thức từ thị trường và tự nhiên. Dưới đây là câu chuyện thành công trong ngành nuôi tôm của một số hộ nuôi tôm và mô hình phát triển bền vững.

Những khó khăn ban đầu trong nuôi tôm

Nuôi tôm ở Việt Nam nói riêng và các nước nhiệt đới nói chung gặp phải không ít khó khăn. Những năm trước đây, người nuôi tôm chủ yếu sử dụng các phương pháp truyền thống, ít áp dụng công nghệ. Việc này dẫn đến năng suất thấp, dễ bị dịch bệnh và tôm dễ chết. Các bệnh phổ biến như bệnh đốm trắng, bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (EMS), hay bệnh do vi khuẩn Vibrio là những yếu tố khiến ngành nuôi tôm chịu thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến nguồn cung và giá trị xuất khẩu.

Hơn nữa, việc nuôi tôm truyền thống đôi khi không chú trọng đến môi trường sống của tôm. Chất lượng nước trong ao nuôi không được kiểm soát tốt, dẫn đến hiện tượng ô nhiễm môi trường và giảm tỷ lệ sống của tôm. Những khó khăn này đòi hỏi ngành nuôi tôm cần có sự thay đổi trong cách tiếp cận và phát triển.

Mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao: Bước ngoặt lớn

Một trong những câu chuyện thành công nổi bật trong nuôi tôm là sự xuất hiện của các mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Các mô hình này giúp tăng năng suất, giảm thiểu dịch bệnh và bảo vệ môi trường nuôi. Cùng với sự hỗ trợ của các nhà khoa học, người nuôi tôm bắt đầu áp dụng các công nghệ như nuôi tôm trong hệ thống khép kín, sử dụng công nghệ lọc nước và các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả.

Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh là một ví dụ điển hình. Đây là mô hình nuôi tôm với mật độ nuôi dày, nhưng được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng nước, nhiệt độ và oxy hòa tan. Các ao nuôi sử dụng hệ thống tuần hoàn nước (RAS), đảm bảo môi trường nuôi luôn sạch sẽ và ổn định. Việc áp dụng hệ thống tự động hóa, như các cảm biến đo chất lượng nước, giúp người nuôi chủ động kiểm soát các yếu tố môi trường, từ đó tăng cường khả năng sinh trưởng của tôm.

Một trong những hộ nuôi tôm thành công nhờ áp dụng công nghệ cao là gia đình ông Nguyễn Văn Tùng, một nông dân ở Cà Mau. Ông Tùng đã đầu tư xây dựng hệ thống nuôi tôm siêu thâm canh với diện tích 3 ha, sử dụng công nghệ tuần hoàn nước và hệ thống tự động điều chỉnh môi trường ao nuôi. Nhờ vào việc kiểm soát tốt chất lượng nước, tôm ở trang trại của ông phát triển nhanh và khỏe mạnh, tỷ lệ sống cao lên đến 95%. Không chỉ giúp gia đình ông đạt năng suất tôm cao, mô hình này còn giúp ông giảm thiểu được chi phí thức ăn và thuốc điều trị.

Sự kết hợp giữa nuôi tôm và trồng rừng: Mô hình bền vững

Ngoài mô hình nuôi tôm công nghệ cao, một hướng đi bền vững khác đã thành công là mô hình nuôi tôm kết hợp với trồng rừng, đặc biệt là mô hình tôm - rừng ngập mặn. Đây là một mô hình nuôi tôm bảo vệ môi trường và sinh thái, vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Mô hình này được áp dụng chủ yếu ở các tỉnh ven biển như Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang. Người nuôi tôm không chỉ tận dụng vùng đất ven biển để nuôi tôm mà còn kết hợp với việc trồng rừng ngập mặn, tạo ra một môi trường sống đa dạng và bền vững cho các loài sinh vật. Rừng ngập mặn không chỉ giúp bảo vệ đất, giảm xói mòn mà còn cung cấp thức ăn cho tôm, giúp tăng trưởng tốt hơn.

Một câu chuyện thành công đáng chú ý là mô hình nuôi tôm - rừng ngập mặn của ông Trần Văn Minh ở Bạc Liêu. Ông Minh đã kết hợp giữa nuôi tôm và trồng rừng ngập mặn trên diện tích 10 ha. Sau vài năm triển khai, ông Minh không chỉ thu được lợi nhuận từ tôm mà còn nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức bảo vệ môi trường, vì mô hình này góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển và chống biến đổi khí hậu.

Mô hình tôm - rừng ngập mặn cũng giúp người nuôi giảm chi phí chăm sóc tôm do nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào từ rừng. Đây là một mô hình không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giúp bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống cho cộng đồng.

Ứng dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh hiệu quả

Dịch bệnh là một trong những yếu tố lớn gây thiệt hại cho ngành nuôi tôm. Các bệnh như bệnh đốm trắng, EMS, bệnh hoại tử gan tụy và các bệnh do vi khuẩn Vibrio có thể lây lan nhanh chóng trong các ao nuôi, gây tổn thất nghiêm trọng.

Một trong những câu chuyện thành công đáng chú ý trong việc kiểm soát dịch bệnh là mô hình của ông Phan Văn Tuấn, một hộ nuôi tôm ở Sóc Trăng. Trước đây, ông Tuấn cũng gặp phải tình trạng tôm chết hàng loạt do dịch bệnh, nhưng sau khi tham gia các lớp tập huấn và áp dụng các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh, ông đã cải thiện được tình hình.

Ông Tuấn áp dụng quy trình quản lý dịch bệnh chặt chẽ, bao gồm việc sử dụng các chế phẩm sinh học để kiểm soát vi khuẩn trong nước, sử dụng vôi và các chế phẩm xử lý nước để giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh. Bên cạnh đó, ông còn áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý, giúp tôm tăng cường sức đề kháng và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Kết quả là, sản lượng tôm của ông Tuấn tăng lên đáng kể, tỷ lệ sống tôm đạt 95%, giảm được chi phí thuốc kháng sinh và đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình. Mô hình của ông Tuấn là một minh chứng cho thấy việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tôm và giảm thiểu thiệt hại.

Đảm bảo chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu

Để nuôi tôm đạt hiệu quả kinh tế cao, việc đảm bảo chất lượng sản phẩm là yếu tố không thể thiếu. Người nuôi tôm không chỉ cần tập trung vào sản lượng mà còn phải đảm bảo tôm không nhiễm bệnh, không có dư lượng kháng sinh và đạt các tiêu chuẩn chất lượng để xuất khẩu.

Các doanh nghiệp chế biến tôm tại Việt Nam hiện nay rất chú trọng đến chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU. Một ví dụ điển hình là công ty TNHH Thủy sản Minh Phú. Đây là một trong những công ty chế biến và xuất khẩu tôm lớn nhất Việt Nam, với các sản phẩm tôm chế biến sẵn xuất khẩu sang hơn 50 quốc gia.

Minh Phú đã áp dụng quy trình sản xuất tôm khép kín từ nuôi trồng đến chế biến, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường. Công ty đã xây dựng hệ thống kiểm soát chất lượng tôm từ khâu nuôi cho đến chế biến, giúp bảo đảm tôm xuất khẩu luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất.

Câu chuyện thành công trong nuôi tôm tại Việt Nam là minh chứng cho thấy ngành thủy sản có thể phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự kết hợp giữa khoa học công nghệ, quản lý môi trường và các phương pháp nuôi bền vững. Việc áp dụng công nghệ cao trong nuôi tôm, kết hợp với các mô hình nuôi tôm thân thiện với môi trường như nuôi tôm - rừng ngập mặn, cùng với việc áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh và đảm bảo chất lượng sản phẩm, đã giúp nhiều hộ nuôi và doanh nghiệp thành công.

Nhờ những bước đi đúng đắn, ngành nuôi tôm không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cao mà còn giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Câu chuyện thành công này là nguồn cảm hứng cho những người nuôi tôm khác, để ngành nuôi tôm Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững và vươn ra thế giới.