Chế Độ Ăn Của Tôm: Các Yếu Tố Dinh Dưỡng Và Môi Trường Cần Kiểm Soát

Chế Độ Ăn Của Tôm: Các Yếu Tố Dinh Dưỡng Và Môi Trường Cần Kiểm Soát 

Trong nuôi tôm, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò sau đó chốt trong công việc đảm bảo sức khỏe, tăng trưởng và năng suất của tôm. Việc cho tôm ăn đúng cách không chỉ giúp tôm phát triển sức khỏe mà còn giảm thiểu chi phí sản xuất và hoạt động tiêu cực đến môi trường. Bài viết này sẽ đi vào chi tiết các yếu tố quan trọng mà người nuôi tôm cần biết khi cho tôm ăn, bao gồm các yếu tố dinh dưỡng, phương pháp cho ăn, thời điểm và tần suất cho ăn, và các yếu tố môi trường ảnh bị ảnh hưởng trong quá trình này.

Các Yếu Tố Dinh Dưỡng Quan Trọng Trong Thức Ăn Của Tôm

Chất đạm

Protein là thành phần quan trọng nhất trong khẩu phần ăn của tôm, đóng vai trò quyết định trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển cơ sở dữ liệu. Protein cung cấp các axit amin thiết yếu mà tôm không thể tự tổng hợp. Hàm lượng protein trong thức ăn cần được điều chỉnh tùy theo mức độ và giai đoạn phát triển của tôm.

Tôm giống (ấu trùng và hậu ấu trùng) : 40-45% protein.

Tôm trưởng thành (con non và trưởng thành) : 30-35% protein.

Loại protein : Thức ăn tôm cần có nguồn protein từ động vật như cá, tôm nghiền hoặc từ thực vật như đậu nành, bột ngô.

Lipid (Chất béo)

Chất béo cung cấp năng lượng cho tôm, giúp duy trì hoạt động và phát triển tế bào. Ngoài ra, lipid còn giúp tôm hấp thụ các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K. Tuy nhiên, quá nhiều lipid trong khẩu phần ăn có thể dẫn đến bệnh béo phì hoặc làm giảm hiệu suất tiêu hóa.

Tôm giống : 5-7% chất béo.

Tôm trưởng thành : 6-10% chất béo.

Cacbohydrat

Carbohydrate là nguồn năng lượng dự trữ cho tôm, mặc dù chúng không phải là thành phần dinh dưỡng chính nhưng vẫn cần thiết trong khẩu phần ăn. Carbohydrate giúp tiết kiệm năng lượng từ protein, đồng thời giảm thiểu tình trạng dư thừa trong cơ sở tôm. Tuy nhiên, nếu dư thừa carbohydrate, nó có thể dẫn đến tăng trưởng không đồng đều và giảm lượng nước trong ao.

Tôm giống : 10-15% carbohydrate.

Tôm trưởng thành : 15-20% carbohydrate.

Vitamin và Khoáng chất

Vitamin và chất khoáng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình trao đổi chất của tôm, giúp tăng cường hệ miễn dịch và duy trì các chức năng sinh lý. Các vitamin như A, D, E, B1, B2, B12 và chất khoáng như canxi, phốt pho, sắt, kẽm rất quan trọng đối với sự phát triển và sức khỏe của tôm.

Vitamin A giúp phát triển mắt và hệ miễn dịch.

Vitamin D giúp hấp thụ canxi và phốt pho.

Vitamin E là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.

Chất xơ

Mặc dù chất xơ không tiêu hóa được chất xơ hóa một cách hoàn toàn, nhưng chất xơ vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hệ thống tiêu hóa, giúp trì vi sinh vật có lợi trong duy tôm. Đặc biệt trong các hệ thống nuôi dưỡng như Biofloc, chất xơ từ các nguồn thực vật sẽ cung cấp thức ăn cho các vi sinh vật này.

Phương Pháp Cho Tôm Ăn

Cho ăn trực tiếp (Hand Feeding)

Phương pháp này yêu cầu người nuôi trực tiếp rải thức ăn vào trong ao. Đây là cách cho ăn thông tin trong các mô hình nuôi tôm nhỏ hoặc nuôi tôm trong ao đất, giúp người nuôi dễ dàng kiểm soát lượng thức ăn và theo dõi sự tiêu thụ của tôm. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là dễ gây lãng phí thức ăn và khó kiểm soát dư thừa trong môi trường ao.

Cho  ăn tự động (Automatic Feeding)

Sử dụng các máy ăn tự động giúp giảm thiểu công động và tiết kiệm thời gian. Hệ thống này có thể điều chỉnh lượng thức ăn theo nhu cầu của tôm và thời gian cho ăn. Đây là phương pháp rất hiệu quả trong nuôi tôm công nghiệp và giúp giảm lãng phí thức ăn, duy trì môi trường nước sạch hơn.

Chợ ăn qua hệ thống Biofloc

Trong hệ thống Biofloc, tôm ăn không chỉ là thức ăn trực tiếp mà còn bao gồm các vi sinh vật sống trong nước, bao gồm vi khuẩn và tảo. Đây là một phương pháp hiệu quả, giúp giảm chi phí thức ăn và tạo môi trường sống ổn định cho tôm.

Thời Điểm Và Tần Số Cho Tôm Ăn

Thời Điểm Cho Tôm Ăn

Thời điểm cho tôm ăn rất quan trọng để tối ưu hóa quá trình tiêu hóa và tăng trưởng. Tôm có xu hướng ăn nhiều nhất vào buổi sáng và buổi tối khi nhiệt độ nước ổn định và độ sáng giảm dần. Do đó, việc cho tôm ăn vào các thời điểm này sẽ giúp chúng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

Tần suất Cho Tôm Ăn

Tôm giống : Thường ăn 4-5 lần mỗi ngày.

Tôm trưởng thành : Có thể giảm xuống còn 3-4 lần mỗi ngày.
Tần suất cho ăn phụ thuộc các yếu tố như tuổi tôm, nhiệt độ nước, và mật mã tôm trong ao. Tôm nuôi trong ao có mật độ cao sẽ cần được ăn thường xuyên hơn để duy trì năng lượng ổn định.

Các Yếu Tố Môi Trường Ảnh Hưởng Đến Quá Trình Cho Tôm Ăn

Nhiệt Độ Nước

Nhiệt độ nước ảnh hưởng trực tiếp đến tính năng ăn uống và khả năng tiêu hóa của tôm. Nhiệt độ lý tưởng cho tôm là khoảng 28-30°C. Nhiệt độ quá thấp hoặc quá cao sẽ làm giảm chủ đề ăn uống và có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho tôm.

Độ pH Nước

Độ pH trong ảnh ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của tôm. pH lý tưởng cho tôm là trong khoảng 7,5-8,5. Nếu độ pH quá cao hoặc quá thấp, tôm có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa và hấp thụ thức ăn.

Nồng Độ Oxy Hòa Tan (DO)

Nồng độ oxy hòa tan trong nước là yếu tố quan trọng để tôm có thể tiêu hóa thức ăn hiệu quả. Nếu oxy quá thấp, tôm sẽ giảm tốc độ ăn uống và có thể gây ra tình trạng tăng trưởng chậm hoặc căng thẳng. Mức DO lý tưởng trong ao nuôi tôm là 5-6 mg/L.

Mật Độ Tôm

Mật độ tôm quá cao có thể gây ra hiện tượng ăn uống cạnh tranh, giảm hiệu quả tiêu hóa và tăng nguy cơ bệnh tật. Mật độ hợp lý giúp tôm ăn thoải mái, giảm căng thẳng và tăng trưởng tối ưu. Mật độ tôm phụ thuộc vào các yếu tố như kích thước của tôm, hệ thống ao và phương pháp nuôi.

Lỗi Thường Gặp Khi Cho Tôm Ăn Và Cách Khắc Phục

Lãng Phí Thức Ăn

Việc cho tôm ăn quá nhiều hoặc không đúng thời điểm có thể dẫn đến lãng phí thức ăn. Để giải quyết, người nuôi cần theo dõi công việc tiêu thụ thức ăn của tôm và điều chỉnh lượng thức ăn sao cho phù hợp.

Bệnh Tật Do Thức Ăn Kém Chất Lượng

Thức ăn thô chất lượng hoặc bị ôi thiu có thể dẫn đến các bệnh về tiêu hóa hoặc nhiễm khuẩn. Người nuôi cần đảm bảo thức ăn luôn được bảo quản đúng cách và kiểm tra chất lượng thức ăn trước khi cho tôm ăn.