Có Nên Đầu Tư Vào Ao Lót Bạt? Tìm Hiểu Ưu Nhược Điểm Của Mô Hình Này
Có Nên Đầu Tư Vào Ao Lót Bạt? Tìm Hiểu Ưu Nhược Điểm Của Mô Hình Này
Nuôi tôm trên ao lót bạt là một kỹ thuật nuôi trồng thủy sản tiên tiến, được áp dụng rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt là ở các vùng nuôi tôm công nghệ cao tại Việt Nam. Mô hình này không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho người nuôi tôm mà còn giúp cải thiện các yếu tố liên quan đến môi trường ao nuôi, đồng thời tăng cường năng suất và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh. Tuy nhiên, đi kèm với những ưu điểm này là một số lượng thức cần cân nhắc nhanh chóng khi áp dụng kỹ thuật này. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết những lợi ích và hạn chế của việc nuôi tôm trên ao lót bánh, từ đó giúp người nuôi có quyết định chính xác về việc áp dụng mô hình này.
Tổng quan về ao lót bông trong nuôi tôm
Ao lót trải là ao nuôi được phủ lớp nhựa HDPE (Polyethylene mật độ cao) trên bề mặt đáy và thành ao. Lớp này có nhiệm vụ ngăn chặn thẩm định của nước và giúp quản lý chất lượng nước một cách hiệu quả hơn. Trong mô hình nuôi tôm, việc sử dụng ao lót đã trở nên phổ biến do mang lại những ưu thế vượt trội so với ao đất truyền thống.
Bạt lót thường được làm từ vật liệu nhựa HDPE có độ bền cao, khả năng chống tia UV và chất hóa học. Độ dày của tấm dao từ 0,5 mm đến 2 mm, tùy thuộc vào mô tả và mục đích sử dụng của ao nuôi. Bạt được đặt trên một lớp đất đã được chuẩn bị cẩn thận, thường được san bằng và làm sạch để tránh gây nguy hiểm.
Lợi ích của việc nuôi tôm trên ao lót
Dễ dàng quản lý chất lượng nước
Một trong những lợi ích lớn nhất của ao lót là khả năng quản lý chất lượng nước. Trong ao đất, nước thường mềm qua các lớp đất, dẫn đến việc khó kiểm soát các yếu tố như độ mặn, độ pH và lượng oxy hòa tan. Ao lót giúp đỡ cơ chế thẩm định này, nhờ đó người nuôi có thể dễ dàng điều chỉnh và duy trì các thông số chất lượng nước trong suốt quá trình nuôi.
Kiểm tra chất lượng nước hiệu quả còn giúp ngăn chặn sự phát triển của tảo độc và vi khuẩn có hại, góp phần giảm thiểu rủi ro liên quan đến dịch bệnh. Điều đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hiện nay, khi tình trạng ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến nuôi tôm chuyên ngành.
Giảm thiểu dịch bệnh
Dịch bệnh luôn sẵn sàng đối kháng với người nuôi tôm, đặc biệt là các loại bệnh do vi khuẩn, vi rút gây ra như kháng trắng, bệnh gan cấp tính (AHPND), bệnh phân trắng (WFS). Ao đất truyền thống thường là nơi lưu trữ các mầm bệnh ở lớp bùn đáy ao. Trong khi đó, áo lót không có lớp đáy, giúp giảm đáng kể khả năng phát sinh và lan tỏa của mầm bệnh.
Khi sử dụng áo lót lót, người nuôi có thể dễ dàng bảo vệ sinh và xử lý áo lót trước và sau mỗi vụ nuôi. Lớp lót giúp loại bỏ hoàn toàn các chất tạp chất và chất thải từ thức ăn thừa và phân tôm, hạn chế môi trường sống của vi khuẩn và sinh vật có hại.
Tăng năng suất nuôi
Việc nuôi tôm trên ao lót thường mang lại năng suất cao hơn so với ao đất. Kiểm tra chất lượng nước tốt hơn, giảm thiểu dịch bệnh và môi trường ao sẽ giúp phát triển nhanh chóng và đều đặn. Năng lực nuôi tôm trong các ao lót có thể cao hơn từ 20% đến 30% so với ao đất.
Hơn nữa, trong mô hình áo lót bạt, người nuôi có thể áp dụng các công nghệ hiện đại như hệ thống tuần hoàn nước (RAS), hệ thống cấp khí đáy, hệ thống giám sát tự động để tối ưu hoá các yếu tố môi trường, từ đó tăng cường hiệu quả sản xuất và giảm chi phí vận hành.
Tiết kiệm nước và tài nguyên
Ao lót có khả năng tiết kiệm nước hơn rất nhiều so với ao đất. Với ao đất, nước thường bị mềm qua đất, dẫn đến tình trạng mất nước liên tục và yêu cầu người nuôi phải bổ sung nước hát thường xuyên. Điều này không chỉ giá rẻ mà còn gây áp lực lên nguồn nước ngọt, đặc biệt là trong bối cảnh khan hiếm tài nguyên nước hiện nay.
Ngoài ra, ao lót còn giúp giảm thiểu việc sử dụng chất hóa học trong quá trình xử lý môi trường ao nuôi. Do lớp ức chế sự tồn tại của nước, người nuôi có thể hạn chế sử dụng các loại thuốc kháng sinh và hóa chất trong quá trình nuôi trồng, từ đó bảo vệ môi trường và giảm thiểu rủi ro cho sức khỏe con người.
Thách thức khi nuôi tôm trên ao lót
Chi phí đầu tư ban đầu cao
Một trong những rào cản lớn nhất đối với người nuôi khi quyết định chuyển sang mô hình rộng rãi là chi phí đầu tư ban đầu cao. Việc lắp đặt áo lót đòi hỏi người chăn nuôi phải bỏ ra một khoản chi phí lớn để mua vật liệu lót, xây dựng hệ thống thoát nước và lắp đặt các liên kết thiết bị.
Bên cạnh đó, chi phí duy trì và thay thế lót lót cũng là một yếu tố cần cân nhắc. Dù lót lót HDPE có tuổi thọ cao, thường từ 5 đến 10 năm, nhưng sau một thời gian sử dụng, tấm lót có thể bị hỏng hoạt động của môi trường và cần được thay thế để đảm bảo hiệu quả nuôi tôm.
Yêu cầu kỹ thuật cao
Nuôi tôm trên ao lót đòi hỏi người nuôi phải có kiến thức và kỹ năng kỹ thuật cao để có thể vận hành và duy trì hệ thống một cách hiệu quả. Việc quản lý chất lượng nước, kiểm soát nhiệt độ, oxy hòa tan và các yếu tố khác trong ao lót phức tạp hơn so với ao đất.
Người nuôi cũng cần phải đầu tư vào các thiết bị giám sát hiện đại, như hệ thống đo pH, DO (lượng oxy hòa tan), EC (dẫn điện), để có thể theo dõi các thông số môi trường một cách liên tục và điều chỉnh theo thời gian cần thiết. Điều này đòi hỏi sự đầu tư không chỉ về mặt tài chính mà còn về mặt công sức và thời gian học hỏi.
Rủi ro phá sản
Mặc dù lót bạt HDPE có mức độ bền cao, nhưng trong quá trình sử dụng, vẫn có nguy cơ giãn nở hoặc nhịp do tác động của các yếu tố ngoại cảnh như đá, rễ cây, hoặc các loại vật động động nhẹ. Khi tấm bị hư hỏng, giải quyết không đơn giản và yêu cầu người nuôi phải xử lý kịp thời để tránh ảnh hưởng đến môi trường nuôi.
Ngoài ra, nếu tấm bị hư hỏng trong suốt quá trình nuôi trồng, nước và chất thải từ ao nuôi có thể rò rỉ ra ngoài, gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và ẩn nguy hiểm ô nhiễm nhiễm môi trường.
Ứng dụng công nghệ trong nuôi tôm trên ao lót
Để tận dụng tối đa lợi ích từ ao lót bạt, nhiều người nông dân đã kết hợp sử dụng áo lót lót với các công nghệ tiên tiến trong nuôi trồng thủy sản. Một số công nghệ phổ biến bao gồm:
Hệ thống tuần hoàn nước (RAS) : Hệ thống này giúp lọc nước và tái sử dụng nước trong quá trình nuôi trồng, từ đó giảm thiểu mức tiêu tốn nước và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Công nghệ Biofloc : Biofloc là một hệ thống sinh học giúp xử lý chất thải trong ao nuôi, tạo ra một môi trường sống lý tưởng cho tôm và giảm thiểu nguy cơ dịch bệnh.
Hệ thống giám sát tự động : Các cảm biến và thiết bị giám sát tự động giúp người nuôi theo dõi và điều chỉnh các thông số môi trường một cách liên tục, đảm bảo điều kiện nuôi tốt nhất cho tôm.