Độ Mặn Trong Ao Nuôi Tôm Thẻ: Ảnh Hưởng và Biện Pháp Hạn Chế

Độ mặn trong nước nuôi tôm thẻ chân trắng là một trong những yếu tố môi trường quan trọng, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất. Độ mặn được đo bằng tổng hàm lượng muối hoà tan trong nước, thể hiện bằng ppt (parts per thousand), tương đương với 1g/lít = 1.000 mg/lít = 1.000 ppm. Sự thay đổi độ mặn liên quan mật thiết đến các yếu tố môi trường khác như độ kiềm, độ cứng, hoà tan oxy, và khoáng chất.

Tôm thẻ chân trắng, một loài giáp xác rất rộng muối, có thể sống trong môi trường có độ mặn từ 0 – 40 ‰. Tuy nhiên, độ mặn thích hợp để chúng sinh trưởng và phát triển tốt là từ 10 – 25 ‰. Trong khoảng độ mặn này, các ion như Mg2+, Ca2+, K+ được cung cấp đủ và phù hợp, đảm bảo nhu cầu khoáng chất cần cho sự phát triển của tôm. Môi trường nuôi có độ mặn quá cao hoặc quá thấp đều ảnh hưởng không tốt đến tôm thẻ chân trắng.

Khi độ mặn nước tăng cao (≥ 30 ‰), độ kiềm thường tăng cao theo đó, và pH thường đạt mức cao (≥ 8,5). Trong môi trường này, tảo phát triển mạnh, gây ra hiện tượng hoa nước. Ban ngày, nồng độ oxy trong ao nuôi thường dư thừa, nhưng ban đêm, thiếu hụt oxy trầm trọng có thể gây ra hiện tượng tôm nổi đầu, gây stress cho chúng.

Đối diện với môi trường nước có độ mặn cao, quá trình lột xác của tôm thẻ chân trắng trở nên khó khăn do vỏ dày, có thể kéo dài và gây ra chết lai rai, chết rớt cục thịt. Ngoài ra, môi trường có độ mặn cao cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của một số vi khuẩn và virus gây bệnh như đốm trắng, đầu vàng, gan tuỵ, EHP...

Ngược lại, khi độ mặn nước thấp (< 10 ‰), tôm thẻ chân trắng gặp nhiều khó khăn trong quá trình sinh trưởng và phát triển. Độ mặn thấp thường đi kèm với sự thiếu hụt các loại khoáng chất quan trọng như Mg2+, Ca2+, K+... cần thiết cho việc tạo vỏ của tôm.

Độ mặn thấp thường đi kèm với độ kiềm thấp, và pH trong ao nuôi có xu hướng biến động liên tục. Khi đó, việc tạo vỏ cho tôm trở nên khó khăn, và tôm có thể gặp phải những vấn đề về vỏ như tôm mềm vỏ. Thêm vào đó, các ion kim loại quan trọng như Mg2+, Ca2+, K+ có thể có hàm lượng rất thấp trong nước nuôi, gây ra ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của tôm.

Để giải quyết vấn đề độ mặn thấp, việc bổ sung các loại khoáng chất đầy đủ và liên tục là rất quan trọng. Các loại khoáng hữu cơ chelate (Ligandum + Kim Loại) chứa các thành phần như Mg2+, Ca2+, K+ thường được ưa chuộng. Các phương pháp bổ sung khoáng chất có thể thông qua môi trường nước hoặc thông qua thức ăn tôm, với sự sử dụng các loại vôi hoặc hoá chất như CaCO3, CaO, Ca(OH)2, CaSO4, CaCl2, CaMg(CO3)2, Mg2+, Ca2+, K+.

Chủ động bổ sung các hỗ trợ gan, Beta glucan, tăng cường đề kháng, khoáng hữu cơ vào thức ăn tôm cũng là một biện pháp hữu ích. Tuy nhiên, việc bổ sung muối vào môi trường nước nuôi tôm cần được tính toán kỹ lưỡng, bởi sẽ ảnh hưởng đến giá thành sản xuất. Đối với nguồn nước ngầm chứa nhiều chất độc hại như NH3, H2S, CO2, cần được xử lý kỹ trước khi sử dụng, thông qua các phương pháp như lắng, lọc, sục khí mạnh, sử dụng các hợp chất như KMnO4, PAC (Poly Aluminum Chloride), EDTA.