Kiểm Soát EHP Trong Ao Nuôi: Giải Pháp Hiệu Quả Để Duy Trì Tăng Trưởng Tôm

Kiểm Soát EHP Trong Ao Nuôi: Giải Pháp Hiệu Quả Để Duy Trì Tăng Trưởng Tôm 

Trong những năm gần đây, bệnh do ký sinh trùng Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) đã trở thành một trong những vấn đề nghiêm trọng trong ngành nuôi tôm, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng ( Litopenaeus vannamei ). Đây là một loại ký sinh trùng nội bào thuộc nhóm vi khuẩn microsporidia, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm. Tôm nhiễm EHP không chỉ phát triển chậm mà còn có thể dẫn đến hiện tượng tiềm ẩn, gây tổn hại lớn về kinh tế. Bài viết này sẽ tập trung phân tích cách nhận biết dấu hiệu nhiễm độc EHP ở tôm, những nguyên nhân gây bệnh và các biện pháp xử lý hiệu quả khi nuôi nuôi có dấu hiệu nhiễm bệnh.

 Tổng quan về EHP

EHP là một loài ký sinh trùng thuộc nhóm microsporidia, chủ yếu ký sinh trong tế bào biểu mô ống tụy của tôm. Không giống như các loại virus khác, EHP không gây chết hàng loạt, nhưng chúng lại làm suy giảm sức khỏe và tăng trưởng của tôm. Khi tôm nhiễm EHP, khả năng hấp thụ dinh dưỡng của chúng bị ảnh hưởng, dẫn đến phát triển chậm và tăng nguy cơ mắc các bệnh khác.

Đặc điểm sinh học của EHP

EHP là một loại ký sinh trùng đơn bào, có kích thước rất nhỏ và ký sinh chủ yếu ở các tế bào biểu mô của ống gan tụy. Sau khi xâm nhập vào tế bào, EHP sinh sôi và tạo thành các tế bào tử bên trong tế bào, làm phá hủy tế bào và ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa của tôm. EHP lây lan qua việc tôm phải các loại bào tử EHP có trong công thức ăn, nước, hoặc từ các con tôm bị nhiễm bệnh bệnh khác.

Cách lan truyền và phát tán của EHP

EHP truyền lan chủ yếu qua ba con đường chính:

Qua thức ăn : Tôm có thể nhiễm EHP nếu ăn phải thức ăn bị nhiễm bào tử EHP, bao gồm cả thức thức ăn sống như cá, giáp xác nhỏ hoặc động vật đáy bị nhiễm bệnh.

Qua môi trường nước : Bào tử EHP tồn tại trong nước và lan truyền khi tôm tiếp xúc với nước nuôi được ô nhiễm.

Qua ao giống nhiễm nhiễm : Tôm giống có thể mang mầm bệnh từ trại giống và truyền bá chất độc cho tôm nuôi.

Dấu hiệu nhận biết tôm nhiễm EHP

Việc phát triển sớm các dấu hiệu nhiễm nhiễm EHP là rất quan trọng để có thể áp dụng các giải pháp xử lý kịp thời và giảm thiểu tổn hại cho ao nuôi. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của tôm khi bị nhiễm EHP:

Tôm phát triển chậm : Đây là dấu hiệu dễ nhận thấy nhất. Khi tôm bị nhiễm virus EHP, gan bị tổn thương, dẫn đến giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng. Tôm nhiễm bệnh thường không đạt được kích thước và chất lượng bình thường theo thời gian.

Còi, chênh lệch kích thước : Trong cùng một đàn tôm, những con tôm nhiễm EHP có thể sinh ra lỗ hơn, gây ra hiện tượng không đồng đều về kích thước.

Giảm ăn : Tôm nhiễm EHP thường giảm ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn. Điều này có thể dễ dàng được nhận thấy khi bạn sẵn sàng ăn.

Gan nhạt màu hoặc bị teo : Khi kiểm tra gan của tôm, có thể thấy gan bị nhạt màu, bị teo hoặc mất hình dạng bình thường.

Tôm dễ mắc các bệnh thứ cấp : Do sức khỏe bị suy yếu, tôm nhiễm khuẩn EHP dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn hoặc virus khác như bệnh phân trắng (WFS), bệnh do vi khuẩn Vibrio.

Nguyên nhân và điều kiện phát bệnh EHP

EHP thường xuất hiện và phát triển trong các ao nuôi có điều kiện bảo vệ sinh thái, quản lý môi trường không tốt. Một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ phát bệnh EHP bao gồm:

Môi trường nước ô nhiễm : Môi trường ao nuôi chứa nhiều chất hữu cơ phân hủy, ô nhiễm và chất lượng nước không đảm bảo là điều kiện thuận lợi để bào tử EHP tồn tại và lan tỏa.

Quản lý ao nông cạn : Việc không kiểm soát được bí mật nuôi, không thường xuyên làm sạch đáy ao và không kiểm soát thức ăn dư thừa có thể làm gia tăng nguy cơ phát bệnh.

Tôm giống mang mầm bệnh : Nguồn tôm giống không được kiểm tra kỹ lưỡng có thể mang theo mầm bệnh EHP, gây nhiễm trùng cho cả đàn tôm trong ao.

Biện pháp xử lý khi nhiễm virus EHP

Khi phát hiện tôm nuôi có dấu hiệu nhiễm độc EHP, cần áp dụng ngay các biện pháp quản lý và điều trị để hạn chế sự lan truyền và giảm thiểu tổn hại. Dưới đây là các bước xử lý khi tôm có dấu hiệu EHP.

Kiểm tra tra và quản lý chặt chẽ nguồn gốc

Nguồn tương tự đóng vai cực trò chơi kỳ quan trọng trong việc kiểm soát bệnh EHP. Việc sử dụng nguồn sạch giống bệnh là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong phòng làm việc của EHP.

Kiểm tra nguồn tương tự : Trước khi thư giãn, cần phải tiến hành kiểm tra mẫu tôm giống để đảm bảo chúng không mang bào tử EHP. Có thể sử dụng phương pháp PCR (Phản ứng chuỗi polymerase) để phát hiện sự hiện diện của EHP trong mẫu tương tự.

Chọn nguồn giống chất lượng : Chỉ nên nhập giống từ các trại tương tự có uy tín, có quy trình kiểm soát bệnh tật nghiêm trọng và đã được kiểm tra.

Cải thiện quản lý ao nuôi và môi trường

Quản lý môi trường ao nuôi là yếu tố quan trọng để hạn chế sự phát triển của EHP. Việc duy trì môi trường sạch sẽ, chất lượng nước ổn định sẽ giúp giảm nguy cơ lan truyền EHP.

Giảm mật độ nuôi : Việc nuôi tôm với mật độ quá cao có thể làm tăng căng thẳng cho tôm và tạo điều kiện cho mầm bệnh lan tỏa. Cần điều chỉnh chế độ nuôi dưỡng hợp lý để giảm thiểu nguy cơ phát bệnh.

Làm sạch đáy ao : Tích tụ chất hữu cơ ở đáy ao có thể tạo điều kiện cho EHP phát triển. Việc làm đáy đáy thường xuyên giúp loại bỏ nguồn thức ăn và môi trường sống của ký sinh trùng.

Sử dụng chế độ sinh học và chất bổ sung

Một số chế phẩm sinh học và chất bổ sung dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức khỏe đường cọ của tôm, nâng cao khả năng kháng bệnh và giảm tác động

Kiểm soát chất lượng nước : Cần theo dõi và duy trì các thông số chất lượng nước như độ pH, độ Kiềm, nhiệt độ và oxy hòa tan trong khoảng thích hợp. Tránh để nước ao bị nhiễm ô nhiễm