Kinh Tế Tuần Hoàn Trong Nông Nghiệp: Hướng Đi Bền Vững Cho Quảng Ngãi

Mô hình kinh tế tuần hoàn (KTTH) trong nông nghiệp đang ngày càng trở thành xu hướng phát triển bền vững tại nhiều địa phương ở Việt Nam, đặc biệt là tỉnh Quảng Ngãi. Mô hình này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả kinh tế cho người dân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. Qua việc áp dụng KTTH, các hoạt động nông nghiệp có thể giảm thiểu chất thải, tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực, từ đó hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững.

Khái niệm Mô Hình Kinh Tế Tuần Hoàn

KTTH trong nông nghiệp là một phương pháp sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi khép kín, trong đó mọi loại rác thải và phụ phẩm nông nghiệp được tái sử dụng làm nguyên liệu cho quy trình sản xuất khác. Mô hình này không chỉ áp dụng trong sản xuất nông nghiệp mà còn liên kết với các ngành nghề khác như chế biến, tiêu thụ và xử lý chất thải, tạo ra vòng tuần hoàn khép kín trong toàn bộ hệ thống nông nghiệp.

Tình hình Thực Tiễn tại Quảng Ngãi

Tại Quảng Ngãi, các mô hình kinh tế tuần hoàn đã được triển khai rộng rãi trong thời gian gần đây, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Một trong những địa phương điển hình là xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, nơi mà nghề làm nước mắm truyền thống kết hợp với mô hình KTTH đã được áp dụng.

Mô Hình Sản Xuất và Chế Biến Nước Mắm Gắn Với Bảo Vệ Môi Trường

Năm 2024, Hội Nông dân xã Bình Thạnh đã ra mắt mô hình kinh tế nông nghiệp tuần hoàn trong sản xuất và chế biến nước mắm. Mô hình này không chỉ giúp người dân cải thiện chất lượng sản phẩm nước mắm mà còn xử lý hiệu quả xác mắm sau chế biến. Xác mắm được Công ty TNHH Một thành viên Mười Quý thu gom và vận chuyển để cung cấp cho các công ty sản xuất phân bón và thức ăn gia súc, tạo ra một chuỗi giá trị kinh tế mới cho cộng đồng.

Bà Đặng Thị Tin, một người dân trong xã cho biết, trước đây họ thường gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm, dẫn đến tình trạng muối không đủ hoặc thừa, gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, với mô hình KTTH, các vấn đề này đã được giải quyết, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo vệ sinh môi trường.

Thúc Đẩy Sản Xuất Nông Nghiệp Bền Vững

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bình Thạnh, mô hình KTTH đã giúp tăng cường tính cạnh tranh của sản phẩm nước mắm truyền thống. Xã đã tích cực hỗ trợ các hộ sản xuất vay vốn và cải tiến công cụ sản xuất, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng mô hình này.

Mô hình cũng đã tạo ra sự gắn kết giữa các hộ sản xuất, giúp họ chia sẻ nguồn nguyên liệu, kỹ thuật muối mắm và cách bán sản phẩm. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng nước mắm mà còn giảm thiểu lượng rác thải ra môi trường, đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường.

Mô Hình Liên Kết Trồng Rau – Nuôi Gà Tại Đức Lợi

Tại xã Đức Lợi, huyện Mộ Đức, mô hình liên kết "trồng rau - nuôi gà tuần hoàn" cũng đang được thực hiện. Đây là một mô hình điển hình trong việc kết hợp sản xuất rau sạch và chăn nuôi gia cầm theo hướng hữu cơ. Mô hình này giúp người dân tiết kiệm chi phí sản xuất, đồng thời đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn cho cộng đồng.

Người dân tham gia mô hình này được hỗ trợ về giống, kỹ thuật và vật tư, giúp họ áp dụng quy trình chăn nuôi sinh học. Chất thải từ việc chăn nuôi gà được thu gom để sản xuất phân bón cho cây trồng, trong khi rau xanh cũng được sử dụng làm thức ăn cho gà. Kết quả là sản phẩm đạt chất lượng cao, an toàn và giá thành cạnh tranh.

Lợi Ích Kinh Tế và Môi Trường

Mô hình KTTH đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho người dân. Chi phí sản xuất giảm, đồng thời sức chống chịu sâu bệnh của rau cũng được nâng cao. Thời gian sinh trưởng của rau và gà có thể dài hơn, nhưng bù lại, chất lượng sản phẩm cũng tốt hơn, giá bán cao hơn từ 1,5 lần so với sản xuất truyền thống.

Ông Ngô Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Quảng Ngãi, cho biết rằng mô hình KTTH đã đem lại hiệu quả rõ rệt và là một trong những hướng đi quan trọng trong phát triển nông nghiệp tại địa phương. Hiện nay, tại Quảng Ngãi đã có nhiều mô hình kinh tế tuần hoàn khác được triển khai như vườn - ao - chuồng, sản xuất phân hữu cơ từ chất thải nông nghiệp, và nhiều mô hình khác.

Thách Thức và Triển Vọng

Tuy nhiên, việc triển khai các mô hình KTTH vẫn còn ở mức khiêm tốn và chưa phát triển đồng bộ. Nhiều mô hình tái chế và tận thu phế phụ phẩm nông nghiệp vẫn chưa được áp dụng rộng rãi. Để giải quyết vấn đề này, ngành nông nghiệp Quảng Ngãi cần tiếp tục xây dựng thêm nhiều mô hình điểm, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người dân tham gia thực hiện.

Chính quyền địa phương cũng sẽ cần tham vấn ý kiến từ chuyên gia và doanh nghiệp để nghiên cứu, thiết kế và ban hành các chính sách khuyến khích phát triển mô hình KTTH phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. 

Kết Luận

Mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp tại Quảng Ngãi không chỉ giúp nâng cao giá trị kinh tế cho người dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường, xây dựng một nền nông nghiệp bền vững. Qua những mô hình điển hình như sản xuất nước mắm và trồng rau - nuôi gà, người dân đã tìm ra được những giải pháp hiệu quả để phát triển sản xuất. Tuy còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với sự hỗ trợ của chính quyền và sự nỗ lực của người dân, mô hình KTTH hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai.