Kinh Tế Tuần Hoàn Trong Nông Nghiệp Tại Quảng Ngãi: Bước Đi Bền Vững Cho Phát Triển Địa Phương

Mô hình kinh tế tuần hoàn (KTTH) trong nông nghiệp là một phương pháp sản xuất dựa trên nguyên lý tái sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả và liên tục. Thay vì sản xuất - tiêu thụ - loại bỏ, KTTH hướng tới chuỗi sản xuất và tiêu thụ khép kín, trong đó mọi loại chất thải, phụ phẩm nông nghiệp đều được tái sử dụng làm nguyên liệu cho các quy trình sản xuất khác. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường, thúc đẩy sự bền vững trong nông nghiệp.

KTTH trong nông nghiệp được áp dụng từ sản xuất nông sản, chăn nuôi, chế biến thực phẩm, đến xử lý chất thải. Điểm nổi bật của mô hình này là khả năng kết hợp giữa các hoạt động sản xuất khác nhau, tạo thành chuỗi giá trị bền vững và đạt hiệu quả cao trong việc sử dụng tài nguyên.

Tình Hình Thực Tiễn Của Mô Hình Kinh Tế Tuần Hoàn Tại Quảng Ngãi

Tỉnh Quảng Ngãi đã nhận thức được lợi ích của mô hình KTTH và đưa vào áp dụng tại nhiều địa phương, tiêu biểu là xã Bình Thạnh và xã Đức Lợi. Các mô hình KTTH tại đây không chỉ cải thiện thu nhập cho người dân mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường, phù hợp với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững.

Mô Hình Sản Xuất và Chế Biến Nước Mắm Gắn Với Bảo Vệ Môi Trường

Xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn, là một trong những địa phương tiên phong áp dụng KTTH vào sản xuất và chế biến nước mắm truyền thống. Vào năm 2024, Hội Nông dân xã đã triển khai mô hình sản xuất nước mắm theo KTTH, không chỉ nâng cao chất lượng nước mắm mà còn xử lý hiệu quả xác mắm - một loại phế phẩm khó xử lý trong sản xuất nước mắm.

Xác mắm, thay vì bị loại bỏ, nay được công ty TNHH Một thành viên Mười Quý thu gom và xử lý để cung cấp cho các cơ sở sản xuất phân bón và thức ăn gia súc. Chuỗi giá trị mới này không chỉ giải quyết vấn đề chất thải mà còn tạo ra thêm nguồn thu nhập cho người dân.

Bà Đặng Thị Tin, một người dân trong xã, chia sẻ rằng trước đây việc tiêu thụ sản phẩm nước mắm gặp nhiều khó khăn, dẫn đến tình trạng sản xuất không ổn định và nguy cơ ô nhiễm từ xác mắm thải ra. Từ khi mô hình KTTH được áp dụng, các vấn đề này đã được giải quyết hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo vệ sinh môi trường.

Mô Hình Liên Kết "Trồng Rau - Nuôi Gà" Tại Xã Đức Lợi

Tại xã Đức Lợi, huyện Mộ Đức, mô hình liên kết "trồng rau - nuôi gà tuần hoàn" được thực hiện với mục tiêu tạo ra nguồn thực phẩm sạch, an toàn và giảm thiểu chi phí sản xuất. Đây là một mô hình điển hình kết hợp giữa trồng trọt và chăn nuôi hữu cơ, tận dụng chất thải từ một quy trình để làm nguyên liệu cho quy trình khác.

Chất thải từ chăn nuôi gà được sử dụng làm phân bón cho cây rau, đồng thời cây rau xanh còn có thể trở thành nguồn thức ăn cho gà. Quy trình khép kín này giúp giảm thiểu việc sử dụng phân hóa học và thuốc trừ sâu, góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sản phẩm rau và gà sạch.

Người dân tham gia mô hình này được hỗ trợ về giống, kỹ thuật và vật tư, từ đó áp dụng quy trình chăn nuôi sinh học. Nhờ đó, sản phẩm rau và gà đạt chất lượng cao hơn, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thực phẩm an toàn, đồng thời giá thành cũng cạnh tranh hơn.

Lợi Ích Kinh Tế Và Môi Trường Từ Mô Hình Kinh Tế Tuần Hoàn

Mô hình KTTH trong nông nghiệp tại Quảng Ngãi đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho cả kinh tế và môi trường. Cụ thể:

• Tiết Kiệm Chi Phí Sản Xuất: Người dân có thể tận dụng nguồn phân bón hữu cơ từ chăn nuôi cho cây trồng, giảm chi phí phân bón hóa học. Đồng thời, phụ phẩm nông nghiệp trở thành nguồn nguyên liệu cho các ngành sản xuất khác.
• Tăng Chất Lượng Sản Phẩm: Việc sử dụng phân bón hữu cơ và chăn nuôi sinh học giúp rau và gà đạt chất lượng cao, an toàn và thu hút người tiêu dùng, tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm nông sản.
• Bảo Vệ Môi Trường: Mô hình KTTH giảm thiểu lượng chất thải phát sinh từ hoạt động nông nghiệp, giúp kiểm soát ô nhiễm môi trường từ các chất thải chăn nuôi và phụ phẩm nông nghiệp.

Ông Ngô Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Quảng Ngãi, cho biết mô hình KTTH không chỉ tạo ra giá trị kinh tế cho người dân mà còn giúp xây dựng một nền nông nghiệp bền vững cho địa phương, góp phần quan trọng vào công tác bảo vệ môi trường.

Thách Thức Và Triển Vọng Của Mô Hình Kinh Tế Tuần Hoàn

Dù đạt nhiều kết quả khả quan, việc triển khai mô hình KTTH tại Quảng Ngãi vẫn gặp nhiều thách thức như:

• Thiếu Hạ Tầng Kỹ Thuật: Hệ thống cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng đủ cho quy trình sản xuất và xử lý chất thải nông nghiệp, làm hạn chế khả năng ứng dụng KTTH trên diện rộng.
• Nhận Thức Của Người Dân: Một số hộ dân vẫn chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích của KTTH, dẫn đến tình trạng chậm áp dụng hoặc áp dụng không đúng kỹ thuật.
• Hỗ Trợ Chính Sách: Cần có thêm các chính sách khuyến khích phát triển KTTH, đặc biệt là hỗ trợ tài chính cho các hộ dân tham gia mô hình để mở rộng quy mô và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Giải Pháp Đẩy Mạnh Mô Hình Kinh Tế Tuần Hoàn Tại Quảng Ngãi

Để mô hình KTTH phát triển mạnh mẽ hơn, tỉnh Quảng Ngãi có thể áp dụng các giải pháp sau:

• Nâng Cao Nhận Thức Cộng Đồng: Tổ chức các buổi tuyên truyền, hội thảo để người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của KTTH. Cung cấp tài liệu hướng dẫn cụ thể và tổ chức các khóa đào tạo kỹ thuật cho các hộ nông dân.
• Hỗ Trợ Chính Sách: Chính quyền địa phương có thể xem xét các chính sách hỗ trợ vốn, vay ưu đãi cho các hộ dân tham gia mô hình KTTH, đặc biệt là đối với các mô hình liên kết giữa trồng trọt và chăn nuôi.
• Đẩy Mạnh Nghiên Cứu Và Ứng Dụng Công Nghệ: Nghiên cứu và phát triển các công nghệ xử lý chất thải nông nghiệp hiệu quả, thân thiện với môi trường. Đồng thời, các công nghệ này nên phù hợp với điều kiện sản xuất của các hộ nông dân để họ dễ dàng áp dụng vào thực tế.
• Phát Triển Thị Trường Cho Sản Phẩm Nông Sản Sạch: Chính quyền cần hỗ trợ xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản sạch theo mô hình KTTH. Điều này không chỉ giúp người dân tiêu thụ sản phẩm dễ dàng hơn mà còn tăng giá trị sản phẩm trên thị trường.

Mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp là một hướng đi bền vững và hiệu quả, giúp nâng cao giá trị kinh tế cho người dân và giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. Quảng Ngãi, với những bước triển khai điển hình như sản xuất nước mắm kết hợp xử lý xác mắm và mô hình trồng rau – nuôi gà tuần hoàn, đã chứng minh được những lợi ích thiết thực từ KTTH.

Trong tương lai, mô hình KTTH hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển và mở rộng tại Quảng Ngãi, góp phần xây dựng nền nông nghiệp bền vững. Chính quyền địa phương và các hộ dân sẽ cần nỗ lực không ngừng, áp dụng khoa học kỹ thuật, và phối hợp cùng các doanh nghiệp để tận dụng tối đa các lợi ích mà mô hình này mang lại. Với sự chung tay của cả cộng đồng, Quảng Ngãi sẽ tiến xa hơn trên con đường phát triển nông nghiệp tuần hoàn, bền vững và thân thiện với môi trường.