Kỹ Thuật Chọn Và Thả Tôm Giống – Yếu Tố Quyết Định Thành Công Vụ Nuôi
Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, việc chọn và thả tôm giống đóng vai trò cực kỳ quan trọng, có thể quyết định thành bại của vụ nuôi. Tôm giống là những cá thể còn non, được nuôi từ giai đoạn ấu trùng cho đến khi có thể chuyển giao ra môi trường nuôi trồng. Để có một vụ nuôi thành công, người nuôi cần phải nắm vững các kỹ thuật lựa chọn và thả tôm giống đúng cách.
Tầm quan trọng của việc chọn tôm giống chất lượng
Tôm giống không chỉ là những cá thể đầu tiên trong ao nuôi, mà còn là nền tảng cho năng suất và chất lượng sản phẩm cuối cùng. Việc lựa chọn những con giống khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng sẽ giúp đảm bảo sức khỏe cho cả vụ nuôi. Tôm giống kém chất lượng dễ mắc bệnh, có tỷ lệ sống thấp, dẫn đến thiệt hại kinh tế cho người nuôi.
Nguồn gốc tôm giống
Để đảm bảo chất lượng tôm giống, người nuôi cần lựa chọn các cơ sở sản xuất, cung cấp giống có uy tín. Tôm giống phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận kiểm dịch. Cơ sở sản xuất giống cần cung cấp thông tin chi tiết về nguồn gốc bố mẹ của tôm, quy trình nuôi và các loại thức ăn đã sử dụng.
Kỹ thuật chọn tôm giống
Đánh giá bằng cảm quan
Đây là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện nhất. Người nuôi cần lưu ý một số tiêu chí sau:
- Kích thước: Tùy thuộc vào loại tôm mà người nuôi có thể lựa chọn kích thước phù hợp. Đối với tôm thẻ chân trắng, kích thước thường từ PL12 - PL15 (chiều dài từ 9 – 11 mm), trong khi tôm sú thường là PL15 - PL20 (chiều dài từ 15 – 18 mm). Kích thước tôm giống nên đồng đều, không dị hình và hình dáng cân đối, râu thẳng kéo dài tận đuôi.
- Màu sắc: Tôm giống khỏe mạnh có màu sắc tươi sáng. Ruột tôm phải đầy thức ăn, tôm sú thường có màu nâu sáng.
- Phản xạ: Tôm giống hoạt động mạnh, bơi lội nhiều, bám vào thành bể. Khi đưa vào chậu có 10 lít nước, tôm nên di chuyển ra xung quanh và bơi ngược dòng khi có dòng nước, không tập trung vào giữa chậu khi dòng nước ngừng xoay. Nếu tôm phản ứng nhanh nhẹn khi gõ nhẹ vào thành dụng cụ chứa, đó là nguồn tôm giống khỏe. Ngược lại, tôm lờ đờ, không phản ứng thì không nên chọn.
Đánh giá bằng phương pháp gây sốc
Phương pháp này giúp kiểm tra khả năng sống sót của tôm giống khi thay đổi môi trường:
- Tôm giống sống trong bể có độ mặn khoảng từ 30 - 33‰. Người nuôi có thể vớt 300 tôm giống thả vào chậu chứa khoảng 5 lít nước có độ mặn khoảng 10‰. Sau một giờ, nếu tỷ lệ sống khoảng 80% trở lên, thì nên lựa chọn, ngược lại nếu tỷ lệ sống thấp hơn thì không nên mua.
- Ngoài ra, nên đưa tôm ở bể giống đã lựa chọn đi phân tích bệnh tại Chi cục Thú y và Thủy sản địa phương.
Kỹ thuật thả tôm giống
Mật độ nuôi
Mật độ nuôi tôm giống phụ thuộc vào loài tôm, điều kiện ao đầm và trình độ kỹ thuật của người nuôi. Cụ thể:
- Tôm thẻ chân trắng: Nuôi bán thâm canh 40 - 60 con/m², nuôi thâm canh 60 - 150 con/m².
- Tôm sú: Hình thức nuôi quảng canh cải tiến mật độ 7 - 10 con/m², nuôi bán thâm canh mật độ 12 - 15 con/m².
Điều chỉnh độ mặn trước khi thả giống
Trước khi thả tôm giống, cần thông báo cho cơ sở bán giống về độ mặn của ao nuôi trước 2 - 3 ngày để điều chỉnh độ mặn. Sự chênh lệch độ mặn giữa ao nuôi và độ mặn trong bể giống không nên vượt quá 5‰. Nên thả tôm giống vào những ngày nắng nhẹ, tránh những ngày mưa hoặc gió mùa. Thời gian thả nên chọn vào 8 - 9 giờ sáng hoặc 4 - 5 giờ chiều.
Cách thức thả giống
Khi tôm giống được vận chuyển về tới ao, cần thực hiện các bước sau:
- Ngâm túi chứa tôm giống: Ngâm túi chứa tôm giống trong ao từ 20 - 30 phút để cân bằng nhiệt độ giữa túi chứa tôm và ao nuôi.
- Chọn vị trí thả tôm: Vị trí thả tôm giống nên cách bờ 2 - 3 m và thả nhiều điểm trong cùng một ao nuôi để tạo sự phân tán đồng đều, thuận tiện cho việc quản lý và chăm sóc.
- Thả tôm: Đổ từng túi tôm ra chậu, cho dần nước ao vào chậu, nghiêng thành chậu cho tôm tự bơi ra. Những con yếu hoặc chết trong quá trình vận chuyển sẽ đọng lại dưới đáy chậu.
Lưu ý khi vận chuyển tôm giống
Mật độ vận chuyển
Mật độ tôm giống nên vừa phải, thường là khoảng 1.000 con/lít nước. Nếu mật độ quá cao có thể gây stress cho tôm, làm giảm khả năng sống sót.
Nhiệt độ vận chuyển
Nhiệt độ trong quá trình vận chuyển nên duy trì khoảng 20 - 22°C. Không nên vận chuyển tôm giống khi trời quá nóng, vì điều này sẽ làm tôm bị hao hụt và yếu đi.
Thời gian vận chuyển
Thời gian vận chuyển tốt nhất nên không quá 5 tiếng đồng hồ. Nếu vận chuyển đi xa, có thể sử dụng xe bảo ôn để đảm bảo nhiệt độ, tối đa khoảng 18 tiếng đồng hồ.
Các yếu tố tác động đến tỷ lệ sống của tôm giống
Để có tỷ lệ sống cao, không chỉ dựa vào chất lượng tôm giống và kỹ thuật vận chuyển, mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:
- Môi trường ao nuôi: Ao nuôi cần được cải tạo kỹ lưỡng, sạch sẽ và nước ao phải được gây màu đầy đủ.
- Chất lượng nước: Chất lượng nước trong ao nuôi rất quan trọng, cần kiểm soát các chỉ tiêu như pH, độ mặn, độ oxy hòa tan, amoniac và nitrit.
- Chế độ chăm sóc: Chế độ dinh dưỡng, quản lý sức khỏe tôm giống sau khi thả rất quan trọng. Người nuôi cần theo dõi thường xuyên để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.
Việc chọn và thả tôm giống là một trong những kỹ thuật quan trọng nhất trong nuôi trồng thủy sản. Sự thành công của vụ nuôi phụ thuộc rất lớn vào chất lượng tôm giống và quy trình thả giống hợp lý. Bằng cách nắm vững kỹ thuật chọn và thả tôm giống, người nuôi có thể nâng cao tỷ lệ sống, giảm thiểu thiệt hại và tối ưu hóa năng suất nuôi trồng.
Các kỹ thuật này không chỉ giúp tăng trưởng nhanh chóng cho tôm mà còn góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành nuôi trồng thủy sản. Hy vọng rằng thông qua bài viết này, người nuôi tôm có thêm kiến thức và kinh nghiệm để đạt được thành công trong nghề nuôi trồng của mình.