Quản Lý Ao Nuôi Tôm Thương Phẩm Trong Mùa Mưa

Quản Lý Ao Nuôi Tôm Thương Phẩm Trong Mùa Mưa 

Mùa mưa có ảnh hưởng rất lớn đến ao nuôi thủy sản, bao gồm cả nuôi tôm, cá và các loài thủy sản khác. Sự thay đổi đột ngột về thời tiết, lượng mưa và các yếu tố môi trường liên quan có thể gây ra những thay đổi lớn đối với chất lượng nước, sức khỏe của thủy sản và hiệu quả sản xuất. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào những ảnh hưởng chính của mùa mưa đến ao nuôi thương phẩm, bao gồm các yếu tố như chất lượng nước, sức khỏe thủy sản, quản lý ao nuôi và biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực.

Thay đổi chất lượng nước trong mùa mưa

Mưa có thể làm thay đổi đáng kể chất lượng nước trong ao nuôi. Khi nước mưa chảy vào ao, nó mang theo các chất hữu cơ, hóa chất, và chất dinh dưỡng từ đất liền. Điều này dẫn đến các thay đổi quan trọng về pH, độ mặn, độ kiềm, và hàm lượng chất rắn lơ lửng (TSS) trong nước.

Sự thay đổi pH

Nước mưa thường có độ pH thấp, tức là có tính axit nhẹ. Khi lượng nước mưa đổ vào ao lớn, nó có thể làm giảm pH của nước ao, tạo ra môi trường không thuận lợi cho thủy sản. Đối với các loài như tôm và cá, pH ổn định là một yếu tố rất quan trọng giúp duy trì sức khỏe. Sự biến đổi lớn về pH có thể làm thủy sản căng thẳng, giảm khả năng đề kháng và dễ mắc bệnh.

Giảm độ mặn

Mưa lớn và kéo dài có thể làm giảm đáng kể độ mặn trong ao nuôi tôm, đặc biệt là các khu vực nuôi tôm thâm canh. Tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) và tôm sú (Penaeus monodon) đều là các loài tôm biển yêu cầu độ mặn ổn định để phát triển tốt. Khi độ mặn giảm mạnh, tôm có thể bị sốc, giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ nhiễm bệnh và thậm chí có thể dẫn đến tình trạng chết hàng loạt.

Gia tăng hàm lượng chất rắn lơ lửng

Nước mưa thường mang theo lượng lớn bùn đất và các chất rắn lơ lửng từ môi trường xung quanh chảy vào ao. Điều này làm tăng hàm lượng chất rắn lơ lửng (TSS) trong nước ao, làm giảm khả năng thẩm thấu ánh sáng, gây cản trở quang hợp của tảo và các sinh vật dưới nước khác. Nồng độ chất rắn lơ lửng cao cũng có thể gây ngạt thở cho thủy sản, ảnh hưởng đến hô hấp của chúng.

Sự biến đổi về nhiệt độ và ôxy hòa tan

Mưa thường đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ và lượng oxy hòa tan trong nước. Khi mưa, nhiệt độ nước trong ao có thể giảm đột ngột, đặc biệt là sau các cơn mưa lớn hoặc khi mưa kéo dài trong một thời gian dài. Sự biến đổi nhiệt độ này có thể ảnh hưởng đến sinh lý của thủy sản.

Giảm nhiệt độ nước

Thủy sản như tôm và cá đều rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ. Khi nhiệt độ giảm đột ngột, thủy sản có thể gặp khó khăn trong việc duy trì quá trình trao đổi chất, khiến chúng yếu dần và dễ mắc bệnh. Nhiệt độ nước thấp cũng làm chậm quá trình tiêu hóa, làm giảm cảm giác thèm ăn, và từ đó ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của thủy sản.

Sự biến đổi ôxy hòa tan

Mưa kéo dài, đặc biệt là khi trời u ám hoặc thiếu ánh sáng mặt trời, có thể làm giảm nồng độ ôxy hòa tan trong ao. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu ôxy, khiến thủy sản khó thở và có thể dẫn đến tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Đặc biệt, khi kết hợp với sự gia tăng hàm lượng chất hữu cơ và chất dinh dưỡng từ nước mưa, sự phân hủy sinh học có thể tiêu tốn nhiều ôxy hơn, càng làm nghiêm trọng thêm tình trạng thiếu ôxy.

Sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh

Một trong những rủi ro lớn nhất mà mùa mưa mang lại cho ao nuôi là sự gia tăng của các vi sinh vật gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn, nấm, và virus. Khi chất lượng nước xấu đi, thủy sản trở nên yếu ớt hơn và dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh.

Sự phát triển của vi khuẩn và virus

Nước mưa thường làm tăng nồng độ dinh dưỡng trong nước ao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn có hại như Vibrio, vốn là nguyên nhân chính gây ra các bệnh như bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) ở tôm. Các bệnh do virus như bệnh đốm trắng, hội chứng Taura cũng có xu hướng bùng phát mạnh hơn trong mùa mưa do sự yếu ớt của tôm trước các thay đổi môi trường.

Các bệnh do nấm

Môi trường nước ao có nhiều bùn đất và độ ẩm cao cũng là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển. Một số loài nấm như Fusarium hoặc Saprolegnia có thể tấn công tôm và cá, gây ra các vết thương ngoài da, lở loét và thậm chí là tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Biện pháp quản lý ao nuôi trong mùa mưa

Để giảm thiểu tác động tiêu cực của mùa mưa đối với ao nuôi thương phẩm, người nuôi cần áp dụng các biện pháp quản lý hợp lý, từ việc chuẩn bị ao nuôi đến việc theo dõi và can thiệp kịp thời trong suốt mùa mưa.

Quản lý chất lượng nước

Trước mùa mưa, người nuôi nên kiểm tra và điều chỉnh các chỉ số như pH, độ mặn, độ kiềm và hàm lượng chất dinh dưỡng trong ao để đảm bảo môi trường nước luôn ổn định. Sau mỗi cơn mưa, cần theo dõi chặt chẽ các chỉ số này và thực hiện các biện pháp như thêm vôi, muối hoặc các chất điều chỉnh để duy trì điều kiện nước ổn định cho thủy sản.