Quản lý nguồn nước trong ao nuôi: Giải pháp bền vững trước biến đổi khí hậu

Quản lý nguồn nước trong ao nuôi: Giải pháp bền vững trước biến đổi khí hậu 

Sự thay đổi nhiệt độ

Nhiệt độ tăng cao ảnh hưởng trực tiếp đến các thông số môi trường ao nuôi như nồng độ oxy hòa tan (DO), độ pH và tốc độ phát triển của vi khuẩn gây bệnh.

Các loại thủy sản thường rất nhạy cảm với biến động nhiệt độ, dẫn đến hiện tượng stress nhiệt, giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ nhiễm bệnh.

Tăng cường độ mưa và hiện tượng xâm nhập mặn

Bất ngờ lớn hơn làm giảm độ kiềm, độ mặn trong ao nuôi, gây sốc cho tôm cá.

Xâm nhập mặn làm thay đổi nồng độ muối trong nước, ảnh hưởng đến khả năng phát triển của các loài nước hoặc nước lợ.

Sự xuất hiện của các hiện tượng cực đoan

Bão, lũ lụt, hạn hán, và hiện tượng thủy triều đột ngột gây ra sự thay đổi lớn về môi trường sống ở ao nuôi, dẫn đến nguy cơ mất mùa.

Quản lý nguồn nước trong ao nuôi thích hợpXây dựng hệ thống và thoát nước học

Phân luồng nước và thoát nước riêng biệt: Tránh tình trạng ô nhiễm nguồn nước trong ao. Hệ thống thoát nước cần có van điều tiết để kiểm tra mực nước trong các điều kiện thời tiết bất thường.

Hệ thống lọc nước tự nhiên: Sử dụng các hồ lắng hoặc thảm thực vật tự nhiên để loại bỏ chất hữu cơ, kim loại nặng và mầm bệnh trước khi cấp vào ao nuôi.

Ứng dụng công nghệ giám sát và quản lý nước thông minh

Tự động cảm biến: Đặt các biến cảm ứng để giám sát các thông số nước như nhiệt độ, độ mặn, DO và pH. Hệ thống này giúp phát hiện các biến bất thường vào thời điểm thích hợp.

Thực hiện phân tích dữ liệu thời gian: Sử dụng phần mềm quản lý để thu thập và phân tích môi trường dữ liệu, từ đó đưa ra quyết định điều chỉnh phù hợp.

Kiểm soát chất lượng nước

Quản lý độ pH: Điều chỉnh độ pH trong khoảng 7,5 - 8,5 bằng cách sử dụng vôi nông nghiệp (CaCO3) hoặc dolomite.

Oxy hòa tan: Tăng cường khí bằng quạt nước hoặc máy thổi khí đáy, đặc biệt trong mùa nắng nóng khi CÓ xu hướng giảm.

Giảm chất hữu cơ: Loại bỏ thải và thức ăn dư thừa bằng cách sử dụng vi sinh vật phân hủy hoặc hệ thống hút bùn định kỳ.

Quản lý nước mưa và xâm nhập mặn

Xây dựng bờ ao chắc chắn: Đắp cao và lót mềm để giảm nguy cơ rò rỉ hoặc nước mưa làm tràn ao.

Pha nước mặn: Dùng nguồn nước ngọt để pha nồng độ muối khi xâm nhập mặn tăng cao.

 Cải thiện việc tạo ao nuôi thích ứng với hậu biến khí hậu

Thiết kế ao nuôi hiện đại

Ao lót HDPE: Lớp lót lót giúp giảm thất thoát nước, hạn chế xâm nhập mặn và ô nhiễm nhiễm từ môi trường bên ngoài.

Ao tròn nổi: Thiết kế này dễ quản lý và phù hợp với điều kiện xâm nhập mặn hoặc đất phèn. Ao tròn cũng tối ưu hóa dòng chuyển động trong ao, giúp cải thiện chất lượng nước.

Cải tạo đáy ao

Loại bỏ thải: hút bùn thường xuyên để giảm tích lũy chất hữu cơ gây ô nhiễm.

Xử lý phèn và kim loại nặng: Dùng vôi sống (CaO) hoặc dolomite để trung hòa axit và kim loại nặng trong đất.

Cải thiện độ giàu của đất: Bổ sung phân vi sinh hoặc tro trấu để cải thiện cấu trúc đất và tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng.

Sử dụng chế độ học sinh

Tăng cường vi sinh vật có lợi: Sử dụng chế độ sinh học như Bacillus, Nitrosomonas, và Nitrobacter để phân hủy chất hữu cơ và giảm mầm bệnh.

Kiểm tra hòn đảo: Sử dụng vi sinh hoặc chế độ tự nhiên để kiểm soát sự phát triển của hòn đảo độc.

Tăng cường hệ thống dây thừng

Lưới che mưa: Giảm tác động của mưa lớn đến môi trường ao, đặc biệt là tránh làm giảm độ mặn và Kiềm.

Lưới gió và bão: Giảm nguy cơ bờ biển bị mòn mòn hoặc tổn hại do gió bão.

 Ứng dụng các giải pháp bền vững trong nuôi trồng

Nuôi dưỡng hợp lý để giảm thiểu rủi ro

Mô hình nuôi ghép: Kết hợp nuôi tôm với các loài thủy sản khác như cá rô phi, cá mú, hoặc các loài nhuyễn thể để kiểm soát chất lượng nước và tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên.

Nuôi trồng tích hợp: Áp dụng mô hình kết hợp trồng rong biển hoặc cây ngập mặn quanh ao để giảm xâm nhập mặn và cải thiện chất lượng nước.

Sử dụng năng lượng tái tạo

Thiết lập hệ thống năng lượng mặt trời hoặc gió để vận hành máy khí và hệ thống nước tưới, giúp giảm chi phí và hạn chế phát khí thải nhà kính.

Giáo dục và nâng cao nhận thức người nuôi

Tổ chức các khóa đào tạo về quản lý nước, cải tạo ao nuôi và ứng phó với BĐKH.

Xây dựng các tài liệu hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu để hỗ trợ người thực hiện hiệu quả.

 Vai trò của lớp phủ chính và cộng đồng trong ứng dụng 

Sách hỗ trợ chính xác

Hỗ trợ tài chính: Cấp vốn vay ưu đãi để người nuôi có thể đầu tư vào hệ thống ao nuôi hiện đại và thân thiện với môi trường.

Ban hành quy định: Quản lý chặt chẽ việc sử dụng hóa chất và thuốc trong nuôi trồng để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Hợp tác cộng đồng

Xây dựng các tổ hợp nuôi trồng: Cộng đồng nuôi trồng trong cùng một khu vực 

cần phối hợp để quản lý nguồn nước chung và chia sẻ kinh nghiệm.

Phát triển mô hình cộng đồng bền vững: Cùng nhau xây dựng các ao nuôi sinh thái phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương.

Kết luận

Quản lý nguồn nước và cải tiến tạo ao nuôi không chỉ giúp người nuôi tôm thích ứng tốt với biến đổi khí hậu mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Các giải pháp như thiết kế ao nuôi hiện đại, sử dụng công nghệ giám sát nước, và áp dụng các mô hình nông trại bền vững đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm.