Tình Trạng Tôm Lột Rớt Đáy Ao: Biện Pháp Ngăn Ngừa và Xử Lý Kịp Thời

Tôm lột rớt đáy là hiện tượng phổ biến trong nuôi tôm, gây thiệt hại đáng kể cho người nuôi cả về kinh tế và năng suất. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm mà còn làm giảm tỷ lệ sống sót và khả năng phát triển của chúng. Tôm lột rớt đáy xảy ra khi tôm không thể hoàn tất quá trình lột xác một cách bình thường, dẫn đến việc chúng chết và rơi xuống đáy ao.

Trong giai đoạn lột vỏ, tôm thường trở nên yếu đuối và dễ bị tấn công bởi các yếu tố môi trường bất lợi, đặc biệt là khi đáy ao bị ô nhiễm nặng nề. Điều này dẫn đến tình trạng tôm dễ bị nhiễm bệnh, sốc môi trường, và không thể tái tạo vỏ mới, gây ra cái chết cho tôm.

Nguyên Nhân Tôm Lột Rớt Đáy

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tôm lột rớt đáy, bao gồm:

• Nhiễm Nấm: Tôm bị nhiễm nấm, đặc biệt là nấm ký sinh, khiến quá trình lột xác không hoàn thiện, làm tôm dính chân, dính đuôi và chết.
• Thiếu Dinh Dưỡng và Khoáng Chất: Khi tôm không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết, chúng dễ gặp khó khăn trong quá trình tái tạo vỏ mới sau khi lột xác. Đặc biệt, trong môi trường có khí độc như H2S, NH3, NO2, tôm sẽ gặp khó khăn trong việc thẩm thấu và hấp thụ khoáng chất, dẫn đến việc không thể tạo vỏ mới và chết.
• Khí Độc NO2: NO2 là một loại khí độc có thể xâm nhập vào mang tôm ngay sau khi tôm vừa lột xác xong, khi chúng còn yếu. Điều này gây cản trở quá trình hô hấp của tôm và dẫn đến cái chết trước khi tôm kịp làm vỏ mới.
• Mật Độ Nuôi Quá Dày: Khi mật độ nuôi quá dày, tôm vừa lột xác với cơ thể còn mềm và sức khỏe yếu, dễ bị các con tôm khác tấn công. Việc này dẫn đến việc tôm bị thương tổn, không thể tái tạo vỏ mới và chết.
• Thiếu Oxy: Trong quá trình lột xác, tôm cần một lượng lớn oxy để hỗ trợ quá trình hô hấp và tái tạo vỏ. Nếu không cung cấp đủ oxy, tôm sẽ không thể hoàn tất quá trình lột xác và dễ chết.
• Tỷ Lệ Khoáng Không Hợp Lý, pH và Độ Kiềm Thấp: Môi trường nước có độ mặn thấp, đặc biệt là trong các ao nuôi vào mùa mưa hoặc trên vùng đất nhiễm phèn, thường dẫn đến tình trạng pH giảm, làm ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm. Sau các trận mưa lớn, axit từ bờ ao rửa trôi xuống ao có thể làm giảm đột ngột pH, gây ra hiện tượng tôm không thể tái tạo vỏ mới và chết.

Tác Động Của Tôm Lột Rớt Đáy Đến Người Nuôi

Hiện tượng tôm lột rớt đáy không chỉ gây thiệt hại về mặt kinh tế do mất sản lượng tôm mà còn làm tăng chi phí nuôi trồng. Người nuôi phải đầu tư nhiều hơn vào các biện pháp phòng ngừa và điều trị, đồng thời giảm hiệu suất sản xuất do tỷ lệ tôm sống sót thấp. Bên cạnh đó, việc tôm chết hàng loạt cũng làm ô nhiễm môi trường nước ao, dẫn đến các vấn đề khác trong quá trình nuôi tôm.

Các Biện Pháp Khắc Phục Tình Trạng Tôm Lột Rớt Đáy

Để hạn chế hiện tượng tôm lột rớt đáy, người nuôi tôm cần chú trọng đến các biện pháp quản lý môi trường ao nuôi và cung cấp dinh dưỡng, khoáng chất đầy đủ cho tôm.

• Vệ Sinh Ao Nuôi Trước Khi Thả Tôm:
  Trước khi thả tôm, người nuôi cần vệ sinh kỹ đáy ao, đặc biệt đối với ao sử dụng bạt lót, cần đảm bảo không để lại các chất thải, cặn bẩn gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường sống của tôm. Việc tạo môi trường thuận lợi cho tôm phát triển ngay từ đầu là một trong những cách hiệu quả để giảm thiểu các bệnh tật trên tôm và hiện tượng tôm rớt đáy.
  Đối với những ao nuôi bị ô nhiễm nặng hoặc để lâu ngày, cần vệ sinh ao thật sạch sau đó ngâm nước với chlorine để diệt khuẩn và làm sạch môi trường. Sau khi xử lý bằng chlorine, cần xả nước sạch và thả nước nuôi tôm đạt chất lượng vào ao.
• Sử Dụng Thức Ăn Bổ Sung:
  Tôm cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết trong quá trình lột xác. Việc bổ sung khoáng chất đúng lúc, đặc biệt là trước, trong và sau khi lột xác, sẽ giúp tôm lột xác thuận lợi, đẩy nhanh quá trình cứng vỏ và giảm thiểu nguy cơ bị các yếu tố môi trường gây hại.
  Người nuôi có thể sử dụng các loại khoáng như canxi clorua (CaCl2), magie clorua (MgCl2),... để bổ sung khoáng chất cần thiết, giúp tôm tái tạo vỏ nhanh chóng và tránh được các bệnh do thiếu khoáng như đục cơ, cong thân, lột dính,...
• Theo Dõi Các Yếu Tố Môi Trường Nước:
  Việc thường xuyên kiểm tra các chỉ tiêu chất lượng nước như pH, độ kiềm, hàm lượng oxy, và khí độc là rất quan trọng để duy trì môi trường nuôi tôm ổn định. Khi pH và độ kiềm thấp, cần bón vôi để điều chỉnh. Trước những cơn mưa lớn, cần rải vôi tôi (Ca(OH)2) quanh bờ ao để tránh hiện tượng pH giảm đột ngột.
  Trong quá trình lột xác, nhu cầu oxy của tôm tăng gấp đôi, do đó cần tăng cường sục khí trong ao bằng quạt nước để đảm bảo lượng oxy hòa tan luôn đạt mức 4 – 6 mg/l. Điều này không chỉ giúp tôm hô hấp tốt hơn mà còn giảm thiểu nguy cơ tôm bị sốc do thiếu oxy.
• Quản Lý Mật Độ Nuôi Hợp Lý:
  Người nuôi cần điều chỉnh mật độ nuôi sao cho phù hợp với khả năng cung cấp dinh dưỡng và quản lý môi trường. Mật độ nuôi quá dày sẽ làm tăng nguy cơ tôm bị tấn công khi vừa lột xác, do tôm còn mềm và yếu. Việc duy trì mật độ nuôi hợp lý sẽ giúp tôm có đủ không gian và thời gian để tái tạo vỏ mà không bị tổn thương.

Tầm Quan Trọng Của Quản Lý Môi Trường Và Dinh Dưỡng Trong Nuôi Tôm

Hiện tượng tôm lột rớt đáy là một vấn đề phức tạp và có thể gây ra thiệt hại lớn cho người nuôi tôm nếu không được quản lý đúng cách. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa và khắc phục nêu trên, người nuôi có thể giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Quản lý môi trường ao nuôi, cung cấp dinh dưỡng và khoáng chất đầy đủ cho tôm là những yếu tố then chốt để đảm bảo tôm phát triển khỏe mạnh, lột xác thành công và đạt năng suất cao. Việc nắm vững các kỹ thuật này không chỉ giúp người nuôi tôm tối ưu hóa quy trình nuôi trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành nuôi tôm.