Tối Ưu Hóa Kỹ Thuật Thả Tôm Giống – Tăng Tỷ Lệ Sống, Giảm Rủi Ro

Trong ngành nuôi tôm, thả tôm giống là bước khởi đầu quan trọng quyết định sự thành công của vụ nuôi. Nếu không thực hiện đúng quy trình, tỷ lệ hao hụt cao sẽ kéo theo thiệt hại lớn về kinh tế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả sản xuất. Vậy làm thế nào để giảm hao hụt khi thả tôm giống xuống ao? Dưới đây là bài viết chi tiết hướng dẫn từ việc chuẩn bị, thả tôm, đến quản lý sau thả, giúp người nuôi đạt tỷ lệ sống cao và nâng cao năng suất.

Chọn tôm giống chất lượng – Bước đầu tiên quan trọng nhất

Chất lượng tôm giống là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tỷ lệ sống và hiệu quả vụ nuôi. Việc lựa chọn tôm giống khỏe mạnh, không mang mầm bệnh là nền tảng để đảm bảo sự phát triển ổn định của đàn tôm.

Tiêu chí chọn tôm giống

• Nguồn gốc rõ ràng: Chọn tôm từ các trại giống uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch.
• Hình thái tôm khỏe mạnh: Tôm phải có màu sắc trong suốt, cơ thể săn chắc, ruột đầy thức ăn, không bị dị tật.
• Hoạt động nhanh nhẹn: Tôm bơi lội linh hoạt, phản ứng tốt khi chạm vào hoặc khi có ánh sáng.
• Đồng đều kích thước: Đảm bảo đàn tôm có kích thước đồng đều để tránh tình trạng cạnh tranh thức ăn và dẫn đến hao hụt.

Kiểm tra bệnh tôm giống

• Thực hiện xét nghiệm PCR để phát hiện các bệnh phổ biến như EMS, WSSV, AHPND hoặc DIV1.
• Kiểm tra vi khuẩn Vibrio trong mẫu nước của bể nuôi tôm giống, đảm bảo mật độ Vibrio ở mức an toàn.

Chuẩn bị ao nuôi kỹ lưỡng – Tạo môi trường sống lý tưởng cho tôm giống

Một môi trường ao nuôi sạch và ổn định giúp tôm giống dễ dàng thích nghi và phát triển mạnh mẽ.

Xử lý đáy ao

• Loại bỏ bùn đáy: Nạo vét bùn, loại bỏ chất hữu cơ dư thừa để hạn chế phát sinh khí độc như H₂S, CH₄.
• Bón vôi: Rải đều vôi nông nghiệp (CaO hoặc Ca(OH)₂) để khử phèn, diệt khuẩn và ổn định pH đất. Tùy theo độ pH ban đầu, liều lượng vôi dao động từ 7-10 kg/100 m².

Cấp nước và lọc nước

• Lọc nước: Dùng lưới lọc cặn và lắp hệ thống bể lắng để loại bỏ tạp chất, vi khuẩn và sinh vật gây hại.
• Làm sạch nước: Sử dụng các hóa chất như chlorine (30 ppm) để diệt khuẩn, sau đó khử chlorine bằng vitamin C trước khi thả tôm.
• Ổn định nước: Để nước ao lắng từ 3-5 ngày, bổ sung chế phẩm sinh học để phát triển hệ vi sinh có lợi, giúp duy trì chất lượng nước.

Bổ sung khoáng chất

• Hòa tan khoáng chất như canxi, kali và magie để hỗ trợ quá trình hình thành vỏ và phát triển xương của tôm.

Xử lý tôm giống trước khi thả – Bảo vệ tôm khỏi sốc môi trường

Thuần hóa tôm giống

Khi chuyển từ môi trường bể giống sang ao nuôi, tôm dễ bị sốc môi trường do chênh lệch độ mặn, nhiệt độ và pH. Thuần hóa là bước quan trọng giúp tôm thích nghi tốt hơn.

• Thuần hóa độ mặn: Thêm từ từ nước ao vào bể tôm giống trong vòng 1-2 giờ để giảm chênh lệch độ mặn.
• Thuần hóa nhiệt độ: Ngâm bao tôm giống trong nước ao từ 30 phút đến 1 giờ để cân bằng nhiệt độ.

Tắm tôm giống

• Tắm tôm bằng dung dịch iodine hoặc KMnO₄ để loại bỏ vi khuẩn, ký sinh trùng.
• Thời gian tắm không quá 2-3 phút để tránh làm tôm stress.

Bổ sung dinh dưỡng trước khi thả

• Trộn vitamin C vào thức ăn cho tôm 1-2 ngày trước khi thả để tăng cường sức đề kháng.

Kỹ thuật thả tôm giống – Giảm căng thẳng cho tôm

Thời điểm thả tôm giống

• Nên thả tôm vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi nhiệt độ và ánh sáng nhẹ nhàng, tránh stress nhiệt độ.
• Tuyệt đối không thả tôm vào buổi trưa hoặc khi thời tiết biến động mạnh.

Phương pháp thả tôm

• Mở bao từ từ để tôm tự bơi ra, tránh làm tôm hoảng loạn.
• Phân bố đều tôm khắp mặt ao, không tập trung tại một khu vực để hạn chế cạnh tranh và giảm hao hụt.

Quản lý sau thả – Giai đoạn quyết định tỷ lệ sống

Kiểm soát chất lượng nước

• Duy trì các chỉ số môi trường lý tưởng:
  • pH: 7.5-8.5
  • Oxy hòa tan: ≥ 5 mg/L
  • Độ mặn: 10-20 ppt tùy theo loại tôm.
• Sử dụng chế phẩm vi sinh định kỳ để giảm khí độc (NH₃, NO₂), đồng thời tăng vi sinh có lợi.

Chế độ cho ăn hợp lý

• Giai đoạn đầu, cho tôm ăn thức ăn mịn, giàu protein với tần suất 4-5 lần/ngày.
• Tránh dư thừa thức ăn để hạn chế ô nhiễm môi trường nước.

Phòng bệnh

• Quan sát biểu hiện của tôm hàng ngày, đặc biệt là các dấu hiệu bất thường như tôm bơi lờ đờ, bỏ ăn.
• Bổ sung các sản phẩm tăng sức đề kháng như probiotics hoặc khoáng chất vào thức ăn.

Các vấn đề thường gặp và cách khắc phục

Tôm bị sốc môi trường

• Nguyên nhân: Chênh lệch nhiệt độ, độ mặn, hoặc pH giữa nước bao và nước ao.
• Khắc phục: Cân bằng nhiệt độ và độ mặn bằng cách thuần hóa tôm trước khi thả.

Tôm nhiễm bệnh

• Nguyên nhân: Tôm giống mang mầm bệnh hoặc môi trường nước ô nhiễm.
• Khắc phục: Tăng cường xử lý nước ao bằng chế phẩm sinh học, kết hợp tắm tôm trước khi thả.

Tôm chết hàng loạt

• Nguyên nhân: Chất lượng nước kém, khí độc tích tụ, hoặc mật độ nuôi quá cao.
• Khắc phục: Điều chỉnh mật độ thả tôm, bổ sung vi sinh để cải thiện môi trường.

Ứng dụng công nghệ hiện đại – Bước tiến mới trong nuôi tôm giống

Hệ thống tuần hoàn nước (RAS)

• Đảm bảo chất lượng nước luôn ổn định, giảm thiểu rủi ro từ môi trường bên ngoài.
• Tiết kiệm nước và tăng tỷ lệ sống của tôm giống.

Cảm biến thông minh

• Theo dõi các chỉ số môi trường như pH, oxy hòa tan và nhiệt độ, giúp người nuôi kịp thời điều chỉnh.

Chế phẩm sinh học

• Sử dụng probiotics để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh, cân bằng hệ sinh thái ao nuôi.

Việc giảm hao hụt khi thả tôm giống không chỉ dựa vào kỹ thuật mà còn đòi hỏi sự tỉ mỉ và tuân thủ các quy trình khoa học. Từ việc chọn tôm giống, xử lý ao nuôi, đến kỹ thuật thả và quản lý sau thả, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tỷ lệ sống cao. Kết hợp kinh nghiệm thực tiễn với công nghệ hiện đại sẽ giúp người nuôi tối ưu hóa hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và nâng cao lợi nhuận.