Tôm Bỏ Ăn - Những Căn Bệnh Tiềm Ẩn Gây Hại Trong Nuôi Nuôi Thủy Sản
Tôm Bỏ Ăn - Những Căn Bệnh Tiềm Ẩn Gây Hại Trong Nuôi Nuôi Thủy Sản
Tôm là một trong những loài thủy sản có giá trị kinh tế cao và được nuôi phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) và tôm sú (Penaeus monodon). Trong quá trình nuôi, việc bỏ tôm là một dấu hiệu bất thường và có thể cảnh báo về nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe của tôm cũng như điều kiện môi trường nuôi. Việc làm tôm bỏ ăn không gây tổn hại về năng suất, sản phẩm chất lượng mà vẫn có thể liên quan đến những căn bệnh nguy hiểm làm tăng tỷ lệ chết trong đàn tôm. Do đó, việc dự đoán và nhận dạng các bệnh bệnh tôm mắc bệnh phải khi xuất hiện triệu chứng bỏ ăn là điều cần thiết để người nuôi có thể có giải pháp xử lý kịp thời.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng tôm bỏ ăn
Tôm bỏ ăn là hiện tượng khi tôm giảm hoặc ngừng hoàn toàn việc tiêu thụ thức ăn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm cả yếu tố bên ngoài và bên trong cơ học. Các nhân chính có thể kể đến như:
Thay đổi đột ngột trong môi trường môi trường : Các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, pH, hàm lượng oxy hòa tan có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của tôm. Thay đổi đột ngột các yếu tố này có thể làm cơn sốc, gây căng thẳng và giảm khả năng tiêu thụ thức ăn.
Chất lượng nước thân thiện : Môi trường nước ô nhiễm ô nhiễm, đặc biệt là sự hiện diện của các khí độc như amoniac (NH3), nitrit (NO2), và khí sunfua (H2S), có thể gây ra hiện tượng tôm bỏ ăn và ảnh ảnh hưởng đến sức khỏe gan tụy cũng như hệ tiêu hóa của tôm.
Thiếu dinh dưỡng trong thức ăn : Nếu thức ăn không đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng cần thiết hoặc không phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm, tôm sẽ không đủ năng lượng để duy trì hoạt động bình thường và có có thể giảm lượng thức ăn thụ động.
Nấm bệnh : Nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc các bệnh lý khác trong cơ thể tôm có thể làm suy yếu hệ tiêu hóa, tạo tôm bỏ ăn. Đây là nguyên nhân chính và phổ biến nhất khi tôm có dấu hiệu giảm ăn hoặc ăn liên tục hoàn toàn.
Các bệnh lý phổ biến khi tôm bỏ ăn
Dưới đây là những căn bệnh phổ biến mà tôm có thể mắc phải khi có triệu chứng bỏ ăn:
Hiệp hội chứng nhận thiệt hại gan cấp tính (AHPND)
Nguyên nhân : Hội chứng bướm gan gan cấp tính (Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính - AHPND), còn được gọi là bệnh EMS (Hội chứng tử vong sớm), là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất gây ra tình trạng tôm bỏ ăn. Bệnh này do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra, khi xâm nhập vào cơ tôm, vi khuẩn sẽ sinh sản độc tố phá hủy tế bào gan tụy, gây ra vây chết nhanh chóng.
Triệu chứng :
Tôm liên tục ăn ngừng thở, không có biểu hiện của thức ăn trong đường long.
Lớp vỏ móng, gan đổ màu trắng nhạt hoặc đỏ đậm.
Tôm trở nên yếu ớt, chậm và tỷ lệ chết cao chỉ sau vài ngày bỏ ăn.
Giải pháp phòng và điều trị :
Cải thiện điều kiện ao nuôi, duy trì chất lượng nước tốt và hạn chế sử dụng kháng sinh không cần thiết.
Sử dụng chế sản phẩm sinh học giúp cân bằng hệ vi sinh trong ao nuôi và hạn chế vi khuẩn Vibrio.
Kiểm tra chất lượng tương tự trước khi thả nuôi, loại bỏ các loại giống nhiễm bệnh.
Giá trị trắng (WSD)
Nguyên nhân : Kỹ năng sản xuất trắng (Bệnh đốm trắng - WSD) do virus sản trắng (WSSV) gây ra. Đây là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất trong nuôi tôm, có khả năng lây lan nhanh và gây tổn hại nghiêm trọng cho người nuôi.
Triệu chứng :
Tôm bỏ ăn và nổi lên mặt nước, có dấu hiệu yếu ớt.
Xuất hiện các loại vỏ trắng trên vỏ và thân tôm, đặc biệt rõ ràng khi tôm vỏ vỏ.
Tôm bị thương nặng ở vỏ và cơ bắp, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao.
Giải pháp phòng và điều trị :
Quản lý chất béo quy định nguồn giống tôm, kiểm tra tôm giống trước khi thảnh thơi nuôi.
Duy trì môi trường nước sạch, không bị ô nhiễm để hạn chế lan truyền virus.
Sử dụng chế độ sinh học và các phương pháp tăng cường miễn dịch tự nhiên cho tôm.
Bệnh phân trắng
Nguyên nhân : Bệnh phân trắng là một bệnh thường gặp trong quá trình nuôi tôm, có thể gây ra vi khuẩn, ký sinh trùng, hoặc chất lượng nước thân thiện. Bệnh này thường xuất hiện ở giai đoạn tôm trưởng thành, khi hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng nặng nề.
Triệu chứng :
Tôm bỏ ăn, giảm ăn và có phân trắng xuất hiện trên mặt nước ao nuôi.
Gan hủy hoại của tôm bị tổn thương, có thể chuyển sang màu nhạt nhạt hoặc bất thường.
Tôm có biểu hiện chậm lớn, yếu ớt và dễ chết.
Giải pháp phòng và điều trị :
Cải thiện chất lượng nước trong ao nuôi, đặc biệt là các thông số về pH, oxy hòa tan và nồng độ các chất độc hại như NH3 và NO2.
Sử dụng công thức ăn chứa các chất hợp lý giúp tăng cường sức đề kháng cho tôm.
Sử dụng các chế độ hỗ trợ sinh học hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột và gan tụy.
Bệnh vi bào tử trùng (EHP)
Nguyên nhân : Bệnh vi bào tử trùng (Enterocytozoon hepatopenaei - EHP) là một loại bệnh ký sinh trùng có khả năng lan truyền nhiễm mạnh trên tôm, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng. Ký sinh trùng này tấn công gan tụy, làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất của tôm.
Triệu chứng :
Tôm bỏ ăn hoặc ăn rất ít, chậm lớn, kích thước không đều nhau trong đàn.
Gan tụy có màu nhạt, đường rỗng và không có thức ăn.
Tôm yếu, dễ chết do không đủ dinh dưỡng và bị tổn thương gan.
Giải pháp phòng và điều trị :
Kiểm tra nguồn gốc mầm bệnh, đặc biệt là kiểm tra sự hiện diện của EHP trùng lặp ký sinh trùng.
Duy trì bảo vệ sinh ao nuôi, tránh ô nhiễm nhiễm sắc và khuếch tán lan ký sinh trùng.
Dùng các phương pháp nuôi an toàn sinh học, tránh lan truyền từ tôm bệnh sang tôm khỏe mạnh.
Bệnh đường ruột
Nguyên nhân : Bệnh đường ruột ở tôm có thể gây nhiều nguyên nhân gây ra như nhiễm trùng vi khuẩn, thức ăn không hợp vệ sinh, hoặc môi trường nước ao nuôi bị nhiễm ô nhiễm. Bệnh này làm tổn thương hệ thống tiêu hóa của tôm, khiến tôm không thể tiêu hóa và hấp thụ thức ăn một cách hiệu quả.
Triệu chứng :
Tôm bỏ ăn hoặc giảm ăn tối.
Đường vận chuyển tôm bệnh, viêm hoặc xuất hiện dịch nhầy.
Tôm có dấu hiệu yếu ớt, cơ thể trở nên mềm và dễ bị tổn thương.
Giải pháp phòng và điều trị :
Sử dụng công thức ăn có chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh.
Duy trì chất lượng nước ao nuôi ở trình độ tốt, tránh ô nhiễm từ vi khuẩn hoặc các chất độc hại.
Bổ sung các chế độ sinh học hỗ trợ hệ thống tiêu hóa của tôm.
Bệnh nhân trùng sinh Gregarine
Nguyên nhân : Gregarine là một loại ký sinh trùng tấn công hệ tiêu hóa của tôm, đặc biệt là các tế bào bào trong lòng long. Khi ký sinh phát triển mạnh, chúng làm giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của tôm, gây ra hiện tượng tôm