Tôm Bơi Yếu Trên Mặt Nước: Làm Sao Để Xử Lý Kịp Thời?

Tôm Bơi Yếu Trên Mặt Nước: Làm Sao Để Xử Lý Kịp Thời?  

Trong nuôi tôm, hiện tượng tôm bơi lờ đờ trên mặt nước là một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng tôm. Tình trạng này thường báo hiệu sức khỏe tôm đang bị suy giảm, có thể do nhiều nguyên nhân từ môi trường nước, dịch bệnh đến chế độ dinh dưỡng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng này và cung cấp những giải pháp hữu ích để xử lý. 

Môi Trường Nước Ô Nhiễm 

Môi trường nước là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Khi môi trường nước bị ô nhiễm, các yếu tố như hàm lượng khí độc, vi sinh vật gây hại, và chất hữu cơ tích tụ có thể gây ra tình trạng tôm bị suy giảm sức khỏe, dẫn đến bơi lờ đờ. 

Khí Độc Trong Nước 

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của hiện tượng tôm bơi lờ đờ là sự tích tụ của các khí độc trong ao nuôi. Những loại khí độc như amoniac (NH3), hydrogen sulfide (H2S), và nitrite (NO2) được hình thành trong quá trình phân hủy chất hữu cơ, thức ăn thừa, và chất thải của tôm. 

Amoniac (NH3) : Khi nồng độ amoniac tăng cao, tôm bị khó thở và không thể hấp thụ đủ oxy, dẫn đến bơi lờ đờ. Amoniac có thể gây tổn thương cho mang tôm và hệ hô hấp, làm giảm sức đề kháng. 

Hydrogen sulfide (H2S) : Khí H2S phát sinh từ sự phân hủy các chất hữu cơ dưới đáy ao trong điều kiện thiếu oxy. Khí này cực kỳ độc đối với tôm, gây hại cho hệ hô hấp và có thể dẫn đến chết nhanh chóng nếu không được kiểm soát. 

Nitrite (NO2) : Khi hàm lượng nitrite trong nước cao, quá trình trao đổi oxy của tôm bị cản trở. Tôm dễ bị ngạt thở, biểu hiện qua việc bơi chậm chạp hoặc bơi lên mặt nước để tìm oxy. 

Thiếu Oxy Hòa Tan 

Oxy hòa tan (DO) là yếu tố thiết yếu trong quá trình trao đổi chất và duy trì sự sống của tôm. Khi mức oxy trong nước giảm, tôm không thể hô hấp một cách hiệu quả, dẫn đến hiện tượng bơi lờ đờ hoặc tập trung ở những khu vực có dòng chảy mạnh hơn để tìm nguồn oxy. 

Các nguyên nhân khiến oxy hòa tan giảm bao gồm: 

Sự phát triển quá mức của tảo : Khi tảo phát triển mạnh mẽ vào ban ngày, chúng hấp thụ CO2 và giải phóng oxy, nhưng vào ban đêm, quá trình hô hấp của tảo lại làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước. 

Quá trình phân hủy chất hữu cơ : Chất hữu cơ tích tụ từ thức ăn thừa và phân của tôm là một nguồn gây tiêu thụ oxy lớn khi chúng bị phân hủy bởi vi khuẩn. 

Dinh Dưỡng và Chế Độ Cho Ăn Không Hợp Lý 

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì sức khỏe của tôm. Nếu không cung cấp đủ dưỡng chất hoặc cho ăn quá nhiều, tôm có thể gặp phải nhiều vấn đề về sức khỏe. 

Thức Ăn Không Đủ Dinh Dưỡng 

Một số ao nuôi có thể sử dụng các loại thức ăn kém chất lượng, thiếu dưỡng chất cần thiết cho tôm. Điều này khiến tôm không phát triển toàn diện, dễ mắc bệnh và có hiện tượng bơi lờ đờ. Thiếu hụt protein, vitamin, và khoáng chất sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch và khiến tôm dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bất lợi từ môi trường. 

Cho Ăn Quá Nhiều 

Một nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng tôm bơi lờ đờ là việc cho tôm ăn quá nhiều. Thức ăn dư thừa không chỉ gây lãng phí mà còn làm tăng hàm lượng chất hữu cơ trong ao nuôi, tạo điều kiện cho vi khuẩn và tảo phát triển. Khi lượng thức ăn dư thừa bị phân hủy, nó sẽ tạo ra khí độc như NH3 và H2S, gây hại cho sức khỏe của tôm. 

Bệnh Tật và Ký Sinh Trùng 

Các loại bệnh tật và ký sinh trùng cũng là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng tôm bơi lờ đờ trên mặt nước. Những tác nhân gây bệnh có thể là vi khuẩn, virus, hoặc nấm, và nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, chúng có thể lây lan nhanh chóng và gây thiệt hại nghiêm trọng. 

Bệnh Đốm Trắng (White Spot Syndrome Virus - WSSV) 

Bệnh đốm trắng là một trong những bệnh nguy hiểm nhất trong nuôi tôm, gây ra bởi virus WSSV. Triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm tôm bơi lờ đờ, giảm ăn và xuất hiện các đốm trắng trên vỏ. Bệnh này có thể lây lan rất nhanh và gây chết hàng loạt nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời. 

Bệnh Gan Tụy Cấp (Acute Hepatopancreatic Necrosis Disease - AHPND) 

AHPND là một bệnh do vi khuẩn Vibrio gây ra, làm tổn thương nghiêm trọng đến gan và tụy của tôm. Tôm bị nhiễm bệnh sẽ ngừng ăn, bơi lờ đờ, và chết rất nhanh. Tình trạng này thường xuất hiện đột ngột và gây ra tỷ lệ tử vong cao trong thời gian ngắn. 

Ký Sinh Trùng 

Một số loại ký sinh trùng như nấm, giáp xác nhỏ, hoặc giun sán có thể ký sinh trên tôm và gây tổn thương đến cơ quan nội tạng, mang, và vỏ của tôm. Ký sinh trùng làm tôm suy yếu, mất khả năng bơi lội, và dễ bị tấn công bởi các loại vi khuẩn gây bệnh khác. 

Các Yếu Tố Khí Hậu và Thời Tiết Bất Lợi 

Khí hậu và thời tiết bất lợi cũng có thể gây ra tình trạng tôm bơi lờ đờ. Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, độ mặn, và độ pH trong nước có thể gây sốc cho tôm, làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp và quá trình trao đổi chất của chúng. 

Thay Đổi Nhiệt Độ Đột Ngột 

Tôm là loài động vật máu lạnh, do đó chúng phụ thuộc rất nhiều vào nhiệt độ môi trường để duy trì các chức năng sinh lý. Khi nhiệt độ nước giảm đột ngột (chẳng hạn vào ban đêm hoặc sau những trận mưa lớn), tôm có thể bị sốc nhiệt, dẫn đến bơi lờ đờ và giảm sức đề kháng. 

Sự Thay Đổi Của Độ Mặn 

Độ mặn của nước trong ao nuôi cũng ảnh hưởng đến sức khỏe tôm. Tôm nuôi trong môi trường có độ mặn không ổn định hoặc thay đổi đột ngột có thể bị sốc, làm suy giảm chức năng osmoregulation (cân bằng muối và nước), gây ra tình trạng lờ đờ. 

Độ pH Bất Ổn 

Độ pH của nước ao nuôi cần duy trì ở mức cân bằng (khoảng 7.5 – 8.5). Khi độ pH dao động mạnh, nhất là khi giảm dưới mức an toàn, tôm sẽ gặp khó khăn trong việc trao đổi chất và hô hấp, dẫn đến tình trạng bơi lờ đờ. 

Biện Pháp Phòng Ngừa và Xử Lý 

Để ngăn chặn và khắc phục hiện tượng tôm bơi lờ đờ trên mặt nước, cần thực hiện một số biện pháp quản lý môi trường nước, dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe tôm. 

Quản Lý Môi Trường Nước 

Kiểm soát chất lượng nước : Thường xuyên kiểm tra các chỉ số môi trường như pH, DO, NH3, NO2, và H2S. Sử dụng các chế phẩm sinh học để xử lý bùn đáy và giảm thiểu khí độc. 

Cải thiện oxy hòa tan : Lắp đặt hệ thống sục khí đáy để cung cấp đủ oxy cho ao nuôi, đặc biệt vào ban đêm khi mức oxy dễ bị giảm.Quản lý môi trường nước và dinh dưỡng là giải pháp cần thiết.