Vai Trò Của Oxy Viên Trong Quản Lý Chất Lượng Nước Ao Nuôi Tôm

Vai Trò Của Oxy Viên Trong Quản Lý Chất Lượng Nước Ao Nuôi Tôm 

Trong nuôi tôm, việc duy trì một môi trường nước ổn định và đảm bảo các yếu tố như oxy hòa tan là vô cùng quan trọng để tôm phát triển khỏe mạnh. Oxy viên (hoặc viên sủi oxy) là một sản phẩm được sử dụng rộng rãi trong nuôi trồng thủy sản để cải thiện chất lượng nước, đảm bảo hàm lượng oxy cần thiết, đặc biệt trong các tình huống thiếu oxy đột ngột. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về oxy viên trong nuôi tôm, bao gồm thành phần, công dụng, cách sử dụng, và lợi ích của nó trong quá trình nuôi tôm. 

Oxy Trong Môi Trường Nuôi Tôm: Tầm Quan Trọng 

Oxy hòa tan (DO - Dissolved Oxygen) là yếu tố quan trọng bậc nhất trong nuôi tôm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, quá trình sinh trưởng và sự phát triển của tôm. Nếu hàm lượng oxy trong nước quá thấp, tôm sẽ gặp khó khăn trong việc hô hấp, giảm ăn, kém phát triển và dễ mắc các loại bệnh nguy hiểm. 

Vai Trò Của Oxy Hòa Tan 

Oxy hòa tan trong nước có những vai trò chủ yếu sau: 

Hỗ trợ quá trình hô hấp của tôm : Tôm, giống như các loài động vật khác, cần oxy để duy trì các quá trình trao đổi chất. Thiếu oxy khiến quá trình hô hấp trở nên khó khăn, gây suy giảm sức khỏe. 

Tăng cường khả năng chuyển hóa năng lượng : Khi hàm lượng oxy hòa tan trong nước đầy đủ, tôm có thể hấp thụ và chuyển hóa thức ăn hiệu quả hơn, giúp cải thiện tốc độ tăng trưởng. 

Hỗ trợ hoạt động của vi sinh vật : Các vi sinh vật có lợi trong ao nuôi cần oxy để phân hủy các chất hữu cơ và chất thải. Nếu thiếu oxy, quá trình này sẽ bị gián đoạn, gây tích tụ các chất độc hại như ammonia và hydrogen sulfide (H2S), làm xấu đi chất lượng nước. 

Tác Hại Của Thiếu Oxy Trong Ao Nuôi 

Khi lượng oxy hòa tan trong nước giảm, tôm sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các biểu hiện của tôm khi thiếu oxy bao gồm: 

Tôm bơi lờ đờ và di chuyển lên gần mặt nước để tìm oxy. 

Giảm ăn , khiến sự phát triển của tôm bị đình trệ. 

Tăng nguy cơ mắc bệnh do hệ miễn dịch suy yếu khi tôm gặp căng thẳng từ môi trường. 

Tỷ lệ chết cao nếu tình trạng thiếu oxy kéo dài, đặc biệt là trong các ao nuôi với mật độ cao. 

Vì vậy, việc duy trì lượng oxy hòa tan ổn định là yếu tố sống còn trong nuôi tôm. Đây cũng chính là lý do oxy viên được sử dụng ngày càng phổ biến trong nuôi trồng thủy sản. 

Oxy Viên Là Gì? 

Oxy viên, hay còn gọi là viên sủi oxy, là một sản phẩm dạng viên nén hoặc bột, khi thả vào nước sẽ tạo ra oxy hòa tan, giúp duy trì hoặc nâng cao mức oxy trong ao nuôi. Oxy viên được phát triển để cung cấp lượng oxy ngay lập tức trong các tình huống khẩn cấp hoặc khi cần tăng nhanh lượng oxy trong nước. 

Thành Phần Của Oxy Viên 

Oxy viên thường chứa các hợp chất có khả năng giải phóng oxy khi phản ứng với nước, bao gồm: 

Peroxide (như Calcium Peroxide hoặc Sodium Peroxide): Khi tiếp xúc với nước, các hợp chất peroxide sẽ phân hủy và giải phóng oxy. 

Magnesium Peroxide : Đây cũng là một nguồn tạo oxy phổ biến trong oxy viên. Hợp chất này khi tan trong nước sẽ từ từ giải phóng oxy, kéo dài tác dụng. 

Các chất phụ gia : Một số sản phẩm có thể bổ sung thêm các chất hỗ trợ khác như chất tăng cường phản ứng, chất chống vón cục, và chất ổn định để đảm bảo hiệu quả sử dụng trong thời gian dài. 

Cơ Chế Hoạt Động 

Khi oxy viên được thả vào nước, phản ứng hóa học giữa nước và peroxide sẽ tạo ra oxy. Quá trình này xảy ra nhanh chóng, làm tăng lượng oxy hòa tan trong nước ngay lập tức. Đối với các hợp chất như magnesium peroxide, quá trình này diễn ra từ từ hơn, giúp duy trì lượng oxy trong ao nuôi trong thời gian dài. 

Ví dụ: 

Calcium Peroxide (CaO2) +  H2O →  Ca(OH)2 +  O2 (oxy được giải phóng). 

Công Dụng Của Oxy Viên Trong Nuôi Tôm 

Oxy viên mang lại nhiều lợi ích cho quá trình nuôi tôm, giúp người nuôi kiểm soát môi trường nước và đảm bảo sức khỏe của tôm trong suốt chu kỳ nuôi. Dưới đây là các công dụng chính của oxy viên: 

 Cung Cấp Oxy Khẩn Cấp 

Trong những tình huống khẩn cấp như thiếu oxy do nhiệt độ cao, thời tiết bất thường, hoặc mật độ nuôi quá dày, oxy viên là giải pháp nhanh chóng để cung cấp lượng oxy cần thiết. Khi thả oxy viên vào nước, lượng oxy sẽ được bổ sung tức thì, giúp tôm không bị sốc hoặc chết ngạt do thiếu oxy. 

Duy Trì Mức Oxy Ổn Định 

Ngoài tác dụng cung cấp oxy ngay lập tức, oxy viên còn có thể được sử dụng để duy trì mức oxy ổn định trong ao nuôi, đặc biệt là vào ban đêm khi quá trình quang hợp của tảo ngừng lại và lượng oxy thường giảm mạnh. Sử dụng oxy viên giúp giảm nguy cơ tôm bị thiếu oxy vào những thời điểm này. 

Tăng Cường Hiệu Quả Nuôi Tôm 

Khi lượng oxy trong ao nuôi ổn định, tôm có điều kiện để phát triển tốt hơn. Oxy viên giúp cải thiện tốc độ tăng trưởng của tôm, tăng cường khả năng hấp thụ thức ăn, giảm thời gian nuôi, và cải thiện sức đề kháng cho tôm trước các tác nhân gây bệnh. 

Hỗ Trợ Quá Trình Phân Hủy Chất Hữu Cơ 

Một môi trường nước có hàm lượng oxy cao sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật có lợi phân hủy chất hữu cơ, giúp làm sạch nước và giảm thiểu lượng khí độc như amoniac (NH3) và hydrogen sulfide (H2S). Điều này cũng góp phần giảm thiểu các bệnh liên quan đến môi trường nước bẩn và cải thiện chất lượng nước. 

Hỗ Trợ Hệ Thống Sục Khí 

Oxy viên có thể được sử dụng song song với hệ thống sục khí để tăng cường hiệu quả cung cấp oxy trong ao nuôi. Khi hệ thống sục khí hoạt động không đủ công suất hoặc gặp sự cố, oxy viên là giải pháp hỗ trợ tức thì, đặc biệt trong những ao nuôi có mật độ tôm cao hoặc vào thời điểm nhiệt độ nước tăng cao, làm giảm lượng oxy hòa tan. 

Cách Sử Dụng Oxy Viên Trong Nuôi Tôm 

Sử dụng oxy viên đúng cách sẽ giúp người nuôi tối ưu hóa hiệu quả và đảm bảo môi trường nước lý tưởng cho tôm phát triển. Tuy nhiên, việc sử dụng oxy viên cần tuân thủ theo liều lượng và phương pháp cụ thể để tránh gây lãng phí hoặc tác động tiêu cực đến ao nuôi. 

Liều Lượng Sử Dụng 

Liều lượng sử dụng oxy viên thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mật độ nuôi, điều kiện thời tiết, chất lượng nước, và hàm lượng oxy hiện có trong ao. Một số khuyến nghị cơ bản: 

Sử dụng oxy viên hàng ngày : Trong điều kiện bình thường, có thể sử dụng 1-2 kg oxy viên cho mỗi 1.000 m² ao nuôi để duy trì mức oxy ổn định. 

Sử dụng trong trường hợp khẩn cấp : Khi phát hiện tôm có dấu hiệu thiếu oxy (như bơi lờ đờ lên mặt nước), cần tăng lượng oxy viên lên khoảng 2-3 kg cho mỗi 1.000 m², tùy theo mức độ thiếu oxy. 

Phương Pháp Sử Dụng 

Phân phối đều oxy viên : Oxy viên nên được rải đều trên bề mặt ao để đảm bảo oxy được phân tán khắp ao. Nếu sử dụng dưới dạng bột, nên pha loãng trước khi rải để tránh vón cục. 

Sử dụng vào thời điểm tối ưu : Nên sử dụng oxy viên vào những thời điểm mà mức oxy hòa tan thường thấp, như vào sáng sớm hoặc sau những ngày nắng nóng 

 giảm nguy cơ bệnh tật và tăng cường khả năng xử lý chất thải hữu cơ trong ao nuôi.