Bệnh Trống Đường Ruột Ở Tôm: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu và Cách Điều Trị

Tôm là loài động vật thủy sinh quan trọng trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm công nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi tôm, các bệnh về đường ruột luôn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe và năng suất của tôm. Một trong những bệnh thường gặp và nguy hiểm nhất là hiện tượng tôm bị trống đường ruột. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng của tôm, mà còn gây ra những thiệt hại lớn về kinh tế nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Bài viết này sẽ trình bày về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và các phương pháp chữa trị hiệu quả bệnh trống đường ruột ở tôm.

Dấu hiệu nhận biết tôm bị trống đường ruột

Để chữa trị bệnh trống đường ruột ở tôm hiệu quả, trước hết, người nuôi cần phải nhận diện được các dấu hiệu của bệnh. Tôm bị trống đường ruột thường biểu hiện qua một số triệu chứng dễ nhận biết, bao gồm:

• Tôm bỏ ăn: Đây là dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất. Tôm bị trống đường ruột thường có biểu hiện chán ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn, khiến chúng không có đủ năng lượng để phát triển.
• Đường ruột mờ đục hoặc đứt đoạn: Khi quan sát kỹ, đường ruột của tôm sẽ không còn rõ ràng, có thể bị mờ đục hoặc bị đứt đoạn. Đôi khi, đường ruột còn bị viêm đỏ, gây ra tình trạng tôm khó tiêu hóa.
• Không chứa thức ăn trong ruột: Khi kiểm tra đường ruột của tôm, bạn sẽ thấy ruột trống, không có thức ăn, đây là dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh.
• Phân tôm bị nát và mất tính đàn hồi: Khi kiểm tra phân của tôm, phân sẽ có đặc điểm nát nhỏ, màu sắc nhợt nhạt, không còn đàn hồi và không giống với phân tôm khỏe mạnh.

Nếu phát hiện một trong những dấu hiệu trên, người nuôi cần tiến hành kiểm tra và thực hiện các biện pháp xử lý kịp thời để tránh thiệt hại lớn cho đàn tôm.

Nguyên nhân gây bệnh trống đường ruột ở tôm

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng trống đường ruột ở tôm, nhưng nhìn chung, chúng có thể được chia thành ba nhóm chính: do vi khuẩn, do môi trường và do thức ăn kém chất lượng.

Do vi khuẩn

Một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh trống đường ruột ở tôm là sự xâm nhập của vi khuẩn, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio. Vi khuẩn này thường xâm nhập vào hệ thống tiêu hóa của tôm, bám chặt vào thành ruột và tỏa ra các độc tố gây tổn thương nặng nề đến cấu trúc của ruột tôm. Vi khuẩn Vibrio không chỉ gây viêm nhiễm đường ruột mà còn khiến cho tôm không thể hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn, dẫn đến hiện tượng trống đường ruột.

Ngoài Vibrio, một số loại vi khuẩn khác như Bacillus cũng có thể gây bệnh đường ruột trên tôm, đặc biệt là khi môi trường nước ao nuôi không được quản lý tốt.

Do môi trường ao nuôi

Môi trường ao nuôi đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và sức khỏe của tôm. Nếu môi trường ao nuôi bị ô nhiễm, đặc biệt là do sự tích tụ của các chất hữu cơ, khí độc hoặc các loại tảo độc, tôm sẽ dễ dàng bị bệnh trống đường ruột.

• Thức ăn kém chất lượng: Thức ăn bị nhiễm mốc hoặc chứa độc tố sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe đường ruột của tôm. Nếu tôm ăn phải thức ăn kém chất lượng, chúng sẽ dễ bị bệnh đường ruột và dẫn đến hiện tượng trống ruột.
• Tôm ăn tảo độc: Một số loại tảo trong ao có thể sản sinh ra enzyme làm tê liệt lớp biểu mô ruột của tôm, khiến quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn bị gián đoạn. Điều này không chỉ làm tôm yếu đi mà còn gây ra tình trạng trống đường ruột.
• Khí độc dưới đáy ao: Các loại khí độc như H2S, NH3, NO2 thường tích tụ dưới đáy ao nếu quá trình xử lý đáy ao không được thực hiện đúng cách. Khi các khí độc này vượt ngưỡng cho phép, chúng sẽ làm suy yếu hệ thống tiêu hóa của tôm, gây ra bệnh trống đường ruột.

Do ký sinh trùng và tác động của thời tiết

Ngoài vi khuẩn và môi trường, các loại ký sinh trùng đường ruột cũng có thể gây ra bệnh trống đường ruột ở tôm. Ký sinh trùng thường bám vào thành ruột, gây tổn thương lớp biểu mô ruột và làm giảm khả năng tiêu hóa thức ăn của tôm.

Thời tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong việc gây bệnh đường ruột. Sự thay đổi thời tiết đột ngột như nắng nóng kéo dài, mưa nhiều hoặc trời quá lạnh có thể làm tôm bị stress, dẫn đến suy yếu hệ thống miễn dịch và gây ra bệnh trống đường ruột.

Phòng ngừa bệnh trống đường ruột ở tôm

Phòng ngừa bệnh luôn là giải pháp tốt nhất để giảm thiểu rủi ro và thiệt hại trong quá trình nuôi tôm. Đối với bệnh trống đường ruột, người nuôi cần chú trọng vào việc quản lý môi trường ao nuôi, cải thiện chất lượng thức ăn và tăng cường sức đề kháng cho tôm.

Quản lý thức ăn và chất lượng dinh dưỡng

Để phòng ngừa bệnh trống đường ruột, việc lựa chọn thức ăn cho tôm là cực kỳ quan trọng. Người nuôi cần chọn những loại thức ăn chất lượng cao, đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho tôm phát triển. Trong quá trình nuôi, cần:

• Kiểm tra chất lượng thức ăn: Đảm bảo thức ăn không bị nhiễm độc tố hoặc nấm mốc.
• Bổ sung men tiêu hóa: Trộn men tiêu hóa vào thức ăn để hỗ trợ quá trình tiêu hóa của tôm và cải thiện sức khỏe đường ruột.
• Bổ sung vitamin C: Vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng của tôm, giúp chúng chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường và vi khuẩn.

Quản lý môi trường ao nuôi

Môi trường ao nuôi sạch sẽ, ổn định là yếu tố quan trọng giúp tôm phát triển khỏe mạnh. Để đảm bảo điều này, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:

• Kiểm soát chất lượng nước: Thường xuyên kiểm tra các thông số môi trường như pH, độ kiềm, nồng độ oxy hòa tan và mức độ khí độc trong ao.
• Xử lý đáy ao định kỳ: Dùng men vi sinh để phân hủy chất hữu cơ và tảo tàn trong ao, giúp môi trường nuôi luôn sạch sẽ và tránh sự tích tụ của các chất độc hại.
• Trang bị thiết bị sục khí: Đảm bảo cung cấp đủ oxy cho ao nuôi, đặc biệt là vào ban đêm khi mức oxy trong nước thường giảm mạnh.

Phương pháp điều trị bệnh trống đường ruột ở tôm

Khi phát hiện tôm bị trống đường ruột, người nuôi cần nhanh chóng áp dụng các biện pháp điều trị để tránh thiệt hại lớn. Dưới đây là quy trình điều trị hiệu quả cho bệnh này.

Ngưng cung cấp thức ăn

Khi tôm bị trống đường ruột, bạn nên ngưng cung cấp thức ăn cho tôm trong khoảng 1-2 ngày để hệ tiêu hóa của chúng có thời gian phục hồi. Sau đó, bắt đầu cho tôm ăn trở lại với lượng thức ăn giảm 50% so với thông thường và tăng dần lượng thức ăn khi thấy tôm có dấu hiệu hồi phục.

Thay nước ao nuôi

Thực hiện thay nước ao nuôi với tỷ lệ từ 30-50% để loại bỏ các độc tố và vi khuẩn có hại trong nước. Việc thay nước cũng giúp cải thiện chất lượng nước, tạo điều kiện tốt hơn cho tôm hồi phục.

Sử dụng hóa chất diệt khuẩn

Trong trường hợp cần thiết, người nuôi có thể sử dụng các loại hóa chất diệt khuẩn như BKC, Iodine, H2O2 hoặc KMnO4 để làm sạch nước ao. Tuy nhiên, liều lượng hóa chất phải được điều chỉnh phù hợp với tình trạng sức khỏe của tôm và mức độ ô nhiễm của ao nuôi.

Bổ sung men tiêu hóa và thuốc điều trị

Sau khi đã làm sạch môi trường ao, cần bổ sung men tiêu hóa vào thức ăn cho tôm để cải thiện hệ tiêu hóa và giúp tôm nhanh chóng hồi phục.