Các bệnh thường gặp ở tôm sú và cách phòng tránh

Việc nuôi tôm sú là một hoạt động kinh doanh quan trọng tại Việt Nam và các vùng ven biển khác trên thế giới. Tuy nhiên, điều kiện tự nhiên biến đổi, sự thay đổi trong thời tiết và môi trường nước ngày càng bị ô nhiễm đã làm cho các bệnh thường gặp ở tôm sú trở nên phổ biến hơn. Những bệnh này có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng đối với năng suất kinh tế của người nuôi tôm. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đi vào chi tiết về các bệnh thường gặp này và cách người nuôi có thể phòng tránh chúng một cách hiệu quả.

Bệnh đen mang (tím mang)

Bệnh đen mang, thường được gọi là tím mang, thường xuất hiện trong các ao nuôi có chất lượng nước kém, bao gồm đáy ao bị ô nhiễm và mật độ thả nuôi quá cao. Bệnh này thường gây ra những tác động tiêu cực lên sức kháng của tôm. Khi tôm bị nhiễm bệnh, mang, chân và đuôi của chúng thường có màu đen, tôm giảm cường độ ăn, phát triển chậm, và có thể chết do các yếu tố bệnh lý khác.

Biểu hiện:

Tôm có màu mang, chân và đuôi đen.

Tôm ăn ít hoặc không ăn.

Tôm phát triển chậm.

Chết nhanh sau khi bị nhiễm bệnh.

Cách xử lý:

Để xử lý bệnh đen mang, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:

Tăng cung cấp oxy cho ao nuôi.

Sử dụng men vi sinh để phân hủy chất thải tích tụ ở đáy ao.

Loại bỏ tảo và giảm khí độc như NH3, NO2 trong ao nuôi.

Thực hiện thay nước cho ao nuôi để cải thiện môi trường nước.

Bệnh đóng vôi, rong

Bệnh đóng vôi và đóng rong thường xuất hiện do tảo, nấm, động vật nguyên sinh và vi khuẩn tác động lẫn nhau. Bệnh này có thể xuất hiện từ giai đoạn tôm giống cho đến giai đoạn tôm trưởng thành, đặc biệt phổ biến vào cuối quá trình nuôi. Triệu chứng chính là vỏ tôm bị đóng rong, tôm yếu đuối, ít ăn và vỏ thân tôm thường bị thay đổi màu sắc.

Biểu hiện:

Vỏ tôm bị nhăn nheo, dễ rách nát.

Tôm yếu đuối, ít ăn.

Vỏ thân tôm thường thay đổi màu sắc.

Cách xử lý:

Để xử lý bệnh đóng vôi và rong, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:

Cải thiện môi trường ao nuôi.

Sử dụng men vi sinh để kiểm soát tảo và giảm chất hữu cơ trong nước ao.

Hội chứng tôm chết sớm (EMS) / Bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND)

Hội chứng tôm chết sớm (EMS) hoặc bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với tôm sú. Bệnh này có thể gây tử vong 100% trong vài ngày sau khi tôm bị nhiễm bệnh. Nguyên nhân chính là do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus tạo ra độc tố làm hỏng gan tụy tôm.

Biểu hiện:

Tôm phát triển chậm.

Tôm yếu đuối, bơi lờ đờ.

Gan tụy bị hỏng và màu sắc của gan thay đổi.

Tôm chết nhanh chóng sau khi bị nhiễm bệnh.

Cách phòng tránh:

Để phòng tránh bệnh EMS/AHPND, người nuôi cần thực hiện các biện pháp sau:

Sử dụng tôm giống đã được kiểm định sạch.

Áp dụng biện pháp an toàn sinh học.

Bổ sung vi sinh đường ruột và vi sinh xử lý nước ao.

Kiểm tra định kỳ và xử lý vi khuẩn có hại bằng cách sử dụng kỹ thuật kiểm tra PCR.

Kết hợp nuôi tôm sú cùng với cá rô phi để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Bệnh mềm vỏ kinh niên

Bệnh mềm vỏ thường xuất hiện trên các ao nuôi tôm thương phẩm. Triệu chứng của bệnh là vỏ tôm không cứng lại sau khi lột xác, vỏ nhăn nheo, dễ rách nát. Tôm bị yếu đuối và có thể dạt vào bờ sau khi lột xác.

Bệnh phát sáng

Bệnh phát sáng có thể xuất hiện ở tất cả các giai đoạn của quá trình nuôi tôm sú. Khi bị nhiễm bệnh, tôm thường trở nên yếu đuối, bơi không đúng hướng, phản ứng chậm, và mang tôm có màu sáng. Ban đêm, tôm thường phát sáng màu trắng hoặc xanh lục, và khi quan sát bằng kính hiển vi, các vi khuẩn phát sáng có thể thấy di chuyển trong cơ thể tôm.

Bệnh đỏ thân

Bệnh đỏ thân thường xuất hiện trên tôm sú và có triệu chứng như đốm đỏ trên thân, gan bị teo lại và nhiều vết ố trắng. Bệnh này gây tổn thương cho nhiều cơ quan quan trọng trong cơ thể tôm.

Biện pháp phòng tránh

Để đảm bảo tôm sú khỏe mạnh và giảm nguy cơ bị nhiễm các bệnh trên, người nuôi tôm cần tuân thủ các biện pháp sau:

Cải thiện môi trường ao nuôi và sử dụng men vi sinh để duy trì chất lượng nước.

Lựa chọn tôm giống khỏe mạnh từ nguồn đáng tin cậy và kiểm tra mầm bệnh.

Áp dụng các mô hình nuôi tiên tiến và cung cấp oxy đầy đủ cho ao nuôi.

Sử dụng chế phẩm sinh học để kiểm soát tảo và tăng chất lượng nước ao.

Quản lý việc cho ăn, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và không để thức ăn dư thừa gây ô nhiễm môi trường ao nuôi.

Định kỳ bổ sung vitamin C, khoáng chất và chế phẩm tự nhiên cho tôm.

Thường xuyên sử dụng máy Pockit để kiểm tra PCR và theo dõi sức kháng của tôm trước các bệnh lý.

Những biện pháp này là cách tốt để đảm bảo sức khỏe và hiệu suất kinh tế của quá trình nuôi tôm sú. Việc thực hiện đúng và đầy đủ các biện pháp phòng tránh có thể giúp bạn ngăn ngừa sự bùng phát của các bệnh thường gặp trên tôm sú và bảo vệ đầu tư của mình.