EHP - Cơn Đe Dọa Âm Thầm Trong Ao Tôm Và Cách Kiểm Soát Hiệu Quả
EHP - Cơn Đe Dọa Âm Thầm Trong Ao Tôm Và Cách Kiểm Soát Hiệu Quả
Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là một loại vi bào tử nhóm Microsporidia gây bệnh ở tôm nuôi, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) và tôm sào (Penaeus monodon). Bệnh EHP không gây tử vong nhanh như một số bệnh vi khuẩn và virus, nhưng nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến tốc độ tăng trưởng, khiến tôm chậm lớn, dẫn đến hiệu quả kinh tế kém.
1. Nguyên Nhân Gây Bệnh EHP
EHP là một loại vi bào tử ký sinh bên trong tế bào gan tụy của tôm. Bào tử nảy sinh sản nhanh và phá hủy tế bào gan tuy, khiến cơ quan này suy giảm chức năng hấp thu và chuyển hóa dinh dưỡng. Vi khuẩn và môi trường bẩn đóng vai trò quan trọng trong việc làm lan truyền bệnh.
Các Con Đường Lây Nhiễm
Nguồn giống nhiễm bệnh: Tôm giống mang mầm bệnh là nguyên nhân chính làm bệnh EHP lây lan nhanh.
Nguồn thức ăn và nước nuôi nhiễm mầm bệnh: EHP có thể tồn tại trong các nguồn thức ăn bị nhiễm hoặc trong nước nuôi chưa được xử lý tốt.
Môi trường ao nuôi kém: Sự tích tụ độc tố trong ao gây điều kiện thuận lợi cho EHP phát triển.
2. Triệu Chứng Của Bệnh EHP
Tôm chậm lớn, tăng trưởng không đồng đều trong đàn.
Tôm gầy, đặc biệt phần đuôi nhỏ hơn bình thường.
Tỷ lệ chết không cao nhưng tác động lên tăng trưởng và hiệu quả nuôi.
3. Các Giải Pháp Phòng Tránh và Kiểm Soát Bệnh EHP
Kiểm Soát Nguồn Giống
Lựa chọn tôm giống từ các trại giống đạt chuẩn, đã kiểm tra và không mang mầm EHP.
Sử dụng PCR để phát hiện EHP trước khi thả giống.
Quản Lý Môi Trường Nuôi
Làm sạch và khử trùng ao bằng vôi nung hoặc các chất oxy hoá trước vào vụ nuôi.
Kiểm soát chất hữu cơ tích tụ để giảm nguy cơ lây lan bệnh.
Kiểm tra và duy trì các chỉ số nước (pH, kiềm, DO, NH3, NO2) ở mức độ ổn định.
Quản Lý Thức Ăn và Dinh Dưỡng
Sử dụng thức ăn chất lượng, không bị nhiễm nấm hoặc vi khuẩn.
Bổ sung các loại enzyme, probiotic hỗ trợ tôm tăng cường hệ tiêu hóa.
Hạn chế thức ăn dư thừa làm tăng độc tô trong ao.
Kiểm Soát Mầm Bệnh
Sử dụng các chất kháng khuẩn tự nhiên như tỏi, bồ đề, tỏi đỏ trong kh trong kh\u1eaua phân.
Kích thích miễn dịch cho tôm bằng beta-glucan, MOS, vi sinh có lợi.
Quản Lý Chu Kỳ Nuôi
Xoay vòng nuôi tôm - cá để giảm áp lực mầm bệnh trong ao.
Nghỉ giữa các vụ nuôi để ao có thời gian tự làm sạch.
4. Kết Luận
Bệnh EHP là thách thức lớn đối với người nuôi tôm. Việc kiểm soát và áp dụng các giải pháp bền vững sẽ góp phần giảm thiểu tác động của bệnh, đảm bảo hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững cho ngành nuôi tôm.