Giảm Rủi Ro Nuôi Tôm: Những Bước Quan Trọng Trước Khi Thả Tôm Giống

Giảm Rủi Ro Nuôi Tôm: Những Bước Quan Trọng Trước Khi Thả Tôm Giống 

Trong ngành nuôi tôm, việc thả tôm giống là một bước quan trọng quyết định đến hiệu quả của toàn bộ vụ nuôi. Để đảm bảo tôm giống phát triển khỏe mạnh, hạn chế rủi ro dịch bệnh và đạt năng suất cao, người nuôi cần chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu xử lý môi trường ao nuôi đến chọn tôm giống chất lượng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết 5 điều cần thiết trước khi thả tôm giống để giúp người nuôi có được một vụ nuôi thành công.

Chuẩn bị và xử lý ao nuôi

Vệ sinh và cải tạo ao nuôi

Trước khi bắt đầu vụ nuôi mới, việc vệ sinh và cải tạo ao nuôi là bước quan trọng đầu tiên nhằm loại bỏ các mầm bệnh tiềm ẩn, bùn tích tụ và tạp chất trong ao. Quá trình này bao gồm:

Thu dọn chất thải: Thu gom bùn đáy, vỏ tôm chết, thức ăn dư thừa từ vụ nuôi trước.

Nạo vét đáy ao: Loại bỏ lớp bùn đáy cũ nhằm tránh tích tụ các chất độc hại như khí amoniac (NH₃), khí hydro sulfua (H₂S).

Phơi ao: Phơi khô đáy ao từ 7–10 ngày để tiêu diệt vi khuẩn, nấm mốc và ký sinh trùng có hại.

Kiểm tra và gia cố bờ ao

Bờ ao cần được gia cố để tránh sạt lở, rò rỉ nước. Đảm bảo không có cây cỏ mọc sát mép ao, vì đây là nơi trú ngụ của nhiều loài động vật gây hại như cua, rắn. Ngoài ra, nên kiểm tra và sửa chữa các hệ thống cống, quạt nước, và hệ thống cấp thoát nước.

Khử trùng và xử lý nước

Khử trùng nước: Sử dụng các chất khử trùng như chlorine hoặc vôi để tiêu diệt vi khuẩn và tạp chất trong nước.

Lọc nước: Lắp đặt hệ thống lưới lọc để ngăn chặn sự xâm nhập của các loài cá tạp và sinh vật lạ.

Cân bằng môi trường nước: Điều chỉnh độ mặn, pH, và nhiệt độ nước sao cho phù hợp với loài tôm nuôi. Các thông số lý tưởng thường là:

pH: 7,5–8,5

Độ mặn: 5–25‰ (tùy loài tôm)

Nhiệt độ: 28–30°C

Chọn tôm giống chất lượng

Nguồn gốc tôm giống

Tôm giống cần được lấy từ các cơ sở sản xuất uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch rõ ràng. Nguồn giống chất lượng là yếu tố then chốt giúp tôm phát triển khỏe mạnh, giảm nguy cơ mắc bệnh.

Kiểm tra sức khỏe tôm giống

Quan sát ngoại hình: Tôm giống khỏe mạnh thường có màu sắc trong suốt, cơ thể cân đối, không bị dị tật.

Kiểm tra khả năng bơi lội: Tôm phải bơi nhanh, linh hoạt khi bị kích thích.

Xét nghiệm dịch bệnh: Kiểm tra tôm giống không mang mầm bệnh như đốm trắng, vi bào tử trùng (EHP), và virus DIV1 bằng các phương pháp PCR.

Kích cỡ tôm giống

Chọn tôm giống có kích thước đồng đều, đạt tiêu chuẩn PL10–PL12 (khoảng 12 ngày tuổi sau khi nở). Tôm lớn quá nhanh hoặc quá nhỏ đều dễ dẫn đến tình trạng phát triển không đồng đều trong ao nuôi.

Điều chỉnh môi trường nước

Kiểm tra và điều chỉnh các thông số nước

Để tạo điều kiện thuận lợi cho tôm giống, cần đo đạc và điều chỉnh các thông số môi trường nước như:

Độ kiềm (Alkalinity): Đảm bảo độ kiềm trong khoảng 80–120 mg/L giúp tôm có bộ vỏ chắc khỏe.

Oxy hòa tan (DO): Hàm lượng oxy trong nước cần duy trì ở mức 5–7 mg/L để tôm không bị stress.

Độ trong của nước: Độ trong khoảng 30–40 cm là phù hợp, tránh nước quá đục hoặc quá trong.

Tạo hệ sinh thái vi sinh

Bón vôi và khoáng chất: Bổ sung CaCO₃ hoặc dolomite để ổn định pH và cung cấp khoáng cho tôm.

Kích hoạt vi sinh: Sử dụng các chế phẩm sinh học (probiotics) để tạo hệ vi sinh có lợi, giúp phân hủy chất hữu cơ và kiểm soát mầm bệnh.

Thả cá rô phi làm cá dọn vệ sinh

Ở một số mô hình, việc thả cá rô phi hoặc các loài cá ăn tạp khác trước khi thả tôm giúp loại bỏ tảo, thức ăn dư thừa và cải thiện chất lượng nước.

Lên kế hoạch thả tôm giống

Lựa chọn thời điểm thả giống

Thời điểm thả tôm giống cần được tính toán cẩn thận để phù hợp với điều kiện thời tiết và môi trường. Tôm giống nên được thả vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh nhiệt độ cao gây stress cho tôm.

Thích nghi tôm giống với môi trường

Trước khi thả, cần tiến hành quá trình thuần hóa để tôm giống làm quen với môi trường ao nuôi:

Ngâm bao tôm: Đặt bao tôm giống xuống ao trong 15–30 phút để cân bằng nhiệt độ giữa nước trong bao và nước ao.

Điều chỉnh độ mặn: Pha từ từ nước ao vào bao để tránh sốc độ mặn.

 Mật độ thả

Mật độ thả giống tùy thuộc vào mô hình nuôi:

Nuôi bán thâm canh: 30–50 con/m²

Nuôi thâm canh: 70–150 con/m²

Nuôi siêu thâm canh: 200–300 con/m²

Thả tôm với mật độ phù hợp giúp giảm áp lực cạnh tranh về thức ăn và hạn chế dịch bệnh.

Kiểm tra và bảo trì hệ thống thiết bị

Quạt nước và hệ thống oxy

Kiểm tra toàn bộ hệ thống quạt nước, đảm bảo các cánh quạt hoạt động tốt, không bị hỏng hóc. Quạt nước giúp duy trì hàm lượng oxy hòa tan và ngăn ngừa hiện tượng phân tầng nước.

Hệ thống cho ăn tự động

Đối với mô hình nuôi công nghệ cao, hệ thống cho ăn tự động cần được kiểm tra để đảm bảo phân phối thức ăn đều khắp ao. Điều này giúp giảm lãng phí và tăng hiệu quả sử dụng thức ăn.

Hệ thống giám sát chất lượng nước

Lắp đặt các thiết bị đo tự động như cảm biến pH, DO, và nhiệt độ giúp người nuôi theo dõi liên tục các thông số môi trường và kịp thời điều chỉnh khi có bất thường.

Kết luận

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi thả tôm giống không chỉ đảm bảo tôm phát triển khỏe mạnh mà còn giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất. Từ xử lý ao nuôi, chọn tôm giống, điều chỉnh môi trường nước đến kiểm tra hệ thống thiết bị, mỗi bước đều đóng vai trò quan trọng trong thành công của vụ nuôi. Thực hiện đúng quy trình và khoa học sẽ giúp người nuôi đạt được hiệu quả tối ưu, đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nuôi tôm.