Hiểu rõ bệnh EHP Ở Tôm: Tác Động Và Cách Quản Lý Hiệu Quả

Hiểu rõ bệnh EHP Ở Tôm: Tác Động Và Cách Quản Lý Hiệu Quả 

Tôm nhiễm bệnh Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là một trong những vấn đề lớn trong ngành nuôi tôm hiện nay, đặc biệt là ở các loài tôm thương mại như tôm sú (Penaeus monodon) và tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei). Bệnh này không gây tử vong trực tiếp nhưng lại làm giảm tốc độ tăng trưởng, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của các trang trại nuôi tôm. EHP là một loại vi sinh vật ký sinh gây tổn thương gan tụy của tôm và làm tôm không thể hấp thụ chất dinh dưỡng một cách hiệu quả.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tìm hiểu chi tiết về EHP, các nguyên nhân dẫn đến bệnh, triệu chứng đã biết và các giải pháp quản lý cũng như phòng chữa bệnh này để đảm bảo phát triển vững mạnh của ngành nông nghiệp tôm.

Tìm hiểu về EHP: Enterocytozoon hepatopenaei Là Gì?

Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) là một loại vi khuẩn thuộc họ Microsporidia, gây nhiễm trùng ở bào bào gan tụy của tôm. Đây là một loại ký sinh trùng nội bào, có nghĩa là nó sống và phát triển bên trong tế bào của vật chủ. EHP chủ yếu xâm nhập vào các tế bào gan tụy, nơi diễn ra các quá trình hóa hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng quan trọng của tôm.

EHP là bệnh không gây chết hàng loạt như các bệnh vi khuẩn khác như Hội chứng tôm chết sớm (EMS) hay Hội chứng minh trắng (WSSV) . Tuy nhiên, mối nguy hiểm của nó nằm ở khả năng làm chậm quá trình tăng trưởng, tạo tôm nuôi và làm giảm hiệu suất nuôi trồng. Đây là một trong những nguyên nhân chính tạo ra tôm nuôi phải đối mặt với kinh nghiệm kinh tế lớn.

Chu Kỳ Phát Triển Và Lây Nhiễm Của EHP

EHP lan truyền chủ yếu thông qua con đường tiếp xúc với môi trường nước được ô nhiễm hoặc thông qua các thức thức ăn nhiễm ký sinh trùng. Một khi xâm nhập vào tế bào gan tụy, EHP sẽ tiến hành quá trình nhân đôi bên trong tế bào. Quá trình này làm tế bào bị phá hủy, dẫn đến suy yếu gan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tiêu hóa và hấp thụ của tôm.

Quá trình phát triển và lan truyền của EHP diễn ra như sau:

Giai đoạn nhiễm khuẩn: EHP bắt đầu xâm nhập vào các tế bào gan của tôm thông qua việc tiêu hóa các tế bào tử vi khuẩn có trong thức ăn hoặc môi trường nước.

Giai đoạn nhân lên: Sau khi xâm nhập vào tế bào, EHP bắt đầu nhân đôi và sinh sản, gây tổn thương và phá vỡ tế bào bào gan.

Giai đoạn phát tán: Khi tế bào bào gan bị phá hủy, các tế bào tử của EHP sẽ được giải phóng vào môi trường nước và tiếp tục chu kỳ lan truyền qua các loại tôm khác.

Nguyên Nhân Dẫn Đến Niếu EHP Ở Tôm

Việc làm tôm nhiễm EHP có thể làm được nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng phần lớn liên quan đến môi trường nuôi tôm không được quản lý tốt hoặc thức ăn bị nhiễm khuẩn khuẩn. Dưới đây là một số nguyên chính:

Môi trường nước ô nhiễm

Môi trường nước ô nhiễm chứa nhiều chất hữu cơ và vi khuẩn có hại là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài bào tử EHP. Khi tôm sống trong môi trường nước có chất lượng nguy hiểm, chúng dễ bị nhiễm nhiễm EHP thông qua nước uống hoặc thức ăn.

Thức ăn nhiễm trùng ký sinh

Ăn cho tôm nhiễm virus EHP là một nguyên nhân chính gây bệnh lây lan. Các công thức ăn không đảm bảo vệ sinh, được chế biến hoặc bảo quản trong điều kiện thuận lợi sẽ dễ dàng bị nhiễm độc bào tử vi khuẩn.

Lây nhiễm chéo từ các con bệnh

Tôm bị nhiễm EHP có thể truyền bệnh qua phân tích và các chất tiết vào môi trường nước. Nếu không kiểm soát tốt quá trình quản lý nước, bệnh có thể nhanh chóng lan truyền trong ao nuôi.

Quản lý nước không có hiệu quả

Quản lý nước không hợp lý, không thay nước thường xuyên hoặc không kiểm soát Kiểm soát chất nước là một trong những nguyên nhân chính khiến EHP dễ dàng phát triển và lan truyền trong các trang trại nuôi tôm.

Triệu Chứng Nhận Biết Tôm Bị Nhiễm EHP

EHP là một bệnh không có triệu chứng quá rõ ràng, nhưng người nuôi tôm có thể biết qua một số dấu hiệu đặc trưng của tôm bệnh như sau:

Tôm chậm lớn

Tôm bị nhiễm EHP sẽ chậm lại nên các con tôm khác trong cùng điều kiện nuôi. Đây là dấu hiệu phổ biến nhất và dễ được biết đến nhất. Tôm không thể hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả làm gan tổn thương, dẫn đến tốc độ tăng trưởng giảm.

Còi và kích thước không đồng đều

Tôm nhiễm EHP thường bột và có kích thước không đồng đều trong cùng một ao nuôi. Điều này tạo ra sự chênh lệch về khối lượng và ảnh hưởng đến hiệu quả thu được.

Màu sắc không bình thường

Tôm nhiễm EHP có thể có màu sắc nhạt hơn bình thường, da và vỏ tôm không sáng bóng, biểu hiện tình trạng thiếu dinh dưỡng và tổn thương bên trong cơ thể.

Suy giảm chức năng gan

Khi gan bị tổn thương, tế bào bị phá hủy, tôm không thể tiêu hóa và hấp thụ thức ăn bình thường. Điều này dẫn đến suy giảm chức năng gan và ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống tiêu hóa của tôm.

Phương pháp kỳ thủ và chuẩn đoán EHP

EHP thường khó phát hiện bằng mắt thường, vì vậy để xác định tôm có nhiễm EHP hay không, cần tiến hành các xét nghiệm chuyên sâu. Các phương pháp thử nghiệm phổ biến bao gồm:

Phân tích PCR

Phương pháp phân tích PCR (Phản ứng chuỗi Polymerase) là một trong những phương pháp chính xác nhất để phát hiện EHP. PCR giúp xác định sự hiện diện của ADN của vi khuẩn trong các thử nghiệm mẫu, thường là gan hoặc phân tích của tôm.

Quan sát dưới màn hình vi

Các tế bào hủy hoại của tôm có thể được quan sát dưới kính hiển thị để phát hiện sự hiện diện của EHP. Dấu hiệu của tế bào tế bào và sự có mặt của tế bào tử vi khuẩn là cơ sở để chuẩn đoán bệnh.

Bệnh Pháp Phòng Ngừa Và Quản Lý EHP

Để quản lý và phòng chữa bệnh EHP hiệu quả, người nuôi tôm cần bổ sung các biện pháp sau:

Quản lý môi trường nước

Quản lý chất lượng nước là yếu tố quan trọng nhất trong công việc phòng bệnh EHP. Cần kiểm tra các chất lượng nước như pH, nhiệt độ, hàm lượng oxy hòa tan và nồng độ amoniac để đảm bảo môi trường nước sạch và ổn định.

Thay nước định kỳ : Thầy nước định kỳ giúp loại bỏ các chất cặn bã, phân và công thức ăn thừa, giảm lượng chất hữu cơ trong ao nuôi, từ đó hạn chế sự phát triển của EHP.

Sử dụng vi sinh : Sử dụng các chế phẩm sinh học chứa vi khuẩn có lợi để phân hủy chất hữu cơ và cạnh tranh với vi khuẩn có hại, giúp cân bằng hệ sinh thái trong ao.

Kiểm soát thực phẩm

Thức ăn cần đảm bảo chất lượng cao và không bị nhiễm khuẩn. Sử dụng công thức ăn chế độ biến đổi từ các nhà cung cấp uy tín và bảo quản đúng cách để tránh tình trạng nhiễm bào tử EHP.

Quản lý nuôi trồng

Quản lý số lượng tôm nuôi trong ao phù hợp với diện tích và điều kiện môi trường để tránh tình trạng quá tải, dẫn đến căng thẳng cho tôm và tạo điều kiện cho bệnh EHP phát triển.