Khám Phá Thế Giới Thức Ăn Cho Tôm Bố Mẹ: Lợi Ích và Thách Thức
Trong ngành nuôi trồng thủy sản, tôm bố mẹ đóng vai trò then chốt trong việc sản xuất giống tôm chất lượng cao. Để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển của tôm bố mẹ, nguồn thức ăn mà chúng được cung cấp phải đầy đủ dinh dưỡng và an toàn cho sức khỏe. Hiện nay, thị trường thức ăn cho tôm bố mẹ chủ yếu được chia thành hai loại: thức ăn tươi sống từ tự nhiên và thức ăn công nghiệp. Bài viết này sẽ tổng hợp và phân tích các loại thức ăn thường được sử dụng trong nuôi vỗ tôm bố mẹ, từ đó đưa ra những khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất tôm giống.
Con Dời (Nereis virens)
Tầm Quan Trọng
Con dời (Nereis virens) là một trong những nguồn thức ăn không thể thiếu đối với tôm bố mẹ. Đây là động vật có hàm lượng protein cao và chất béo dễ tiêu hóa, đồng thời chứa nhiều axit béo không bão hòa cao (HUFA) - chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển của tôm. Nguồn dời giúp kích thích sự phát triển buồng trứng, tăng số lượng ấu trùng trên mỗi con cái và cải thiện chất lượng tinh trùng.
Thành Phần Dinh Dưỡng
Theo phân tích, Nereis virens có thành phần dinh dưỡng đáng chú ý như sau:
- Protein: 13,49 g/100g
- Chất béo: 2,06 g/100g
- Độ ẩm: 81,40 g/100g
- DHA: 23 mg/100g
- EPA: 135,1 mg/100g
- Tổng số axit béo: 1.547,1 mg/100g
Vấn Đề Về Chất Lượng
Mặc dù con dời được khai thác tự nhiên, tuy nhiên, nguy cơ mầm bệnh, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, là một vấn đề lớn. Để đảm bảo chất lượng, các công ty như Tập đoàn Thăng Long đã chuyển sang sử dụng nguồn dời SPF (Specific Pathogen Free) nhập khẩu, trong khi Tập đoàn Việt Úc nghiên cứu và sản xuất con dời nhân tạo nhằm nâng cao chất lượng và kiểm soát nguồn thức ăn.
Phương Pháp Nuôi Dời
Việc nuôi con dời theo phương pháp bài bản như trang trại của Tập đoàn Việt Úc tại Bình Thuận không chỉ giúp kiểm soát chất lượng mà còn đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết cho tôm bố mẹ. Sự khác biệt về chất lượng và tỷ lệ sinh sản giữa các trại nuôi có và không sử dụng con dời là rất rõ ràng.
Sản Phẩm SPF
Công ty SPF Shrimp Feeds đã cho ra mắt sản phẩm Nereis virens SPF, đảm bảo an toàn sinh học theo tiêu chuẩn GMP+ và HACCP, cùng khả năng truy xuất nguồn gốc. Điều này giúp các trại sản xuất tôm giống có được nguồn thức ăn tươi sống sạch bệnh, góp phần nâng cao năng suất sinh sản của tôm.
Mực Ống (Loligo vulgaris)
Giá Trị Dinh Dưỡng
Mực ống là một loại thức ăn tươi sống giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của tôm bố mẹ. Mặc dù mực ống có hàm lượng lipid thấp, nhưng lại chứa tỷ lệ HUFA cao, giúp tôm tăng trưởng nhanh chóng và cải thiện sức đề kháng.
Thành Phần Dinh Dưỡng
Thành phần dinh dưỡng của mực ống có thể được mô tả như sau:
- Protein: 84,5%
- Lipid: 3,1%
- Hàm lượng HUFA: 26,86% (bao gồm AA, EPA, DHA)
2.3 Nghiên Cứu Về Mực Ống
Một nghiên cứu của Martin & cs. (2002) cho thấy rằng khi tôm được cho ăn chế độ 75% thức ăn công thức và 25% mực ống, chúng có số lượng tinh trùng và trọng lượng cao nhất. Tuy nhiên, sử dụng 100% mực ống lại dẫn đến sự giảm trong tăng trưởng, cho thấy cần có sự kết hợp giữa thức ăn công thức và thức ăn tươi sống để đạt hiệu quả tốt nhất.
Hàu (Magallana gigas)
Tính Năng Dinh Dưỡng
Hàu là nguồn thức ăn cung cấp nhiều protein và các chất khoáng cần thiết như canxi, sắt, kẽm, magie, cùng với hàm lượng axit béo omega-3 cao, giúp tăng cường chức năng miễn dịch cho tôm bố mẹ.
Thành Phần Dinh Dưỡng
Hàm lượng dinh dưỡng của hàu:
- Protein khô: 48%
- Chất béo: 10,8%
- Hàm lượng HUFA: 2,98%
Duy Trì Nguồn Cung Cấp
Để đảm bảo sản lượng hàu ổn định, nhiều dự án và nghiên cứu đã được triển khai nhằm tối ưu hóa sản xuất hàu, giúp đạt số lượng ấu trùng sống tốt nhất trong suốt cả năm, từ đó cung cấp nguồn thức ăn đầy đủ cho tôm bố mẹ.
Ốc Ký Cư (Dardanus calidus)
Giá Trị Dinh Dưỡng
Ốc ký cư là một nguồn thức ăn đặc biệt quan trọng, cung cấp tỷ lệ sống và khả năng sinh sản tốt cho tôm bố mẹ nhờ hàm lượng omega-3 và omega-6 cao. Trung bình, một con tôm bố mẹ có thể tiêu thụ từ 8 đến 10 con ốc ký cư mỗi ngày.
Thành Phần Dinh Dưỡng
Hàm lượng dinh dưỡng của ốc ký cư:
- Protein thô: 52%
- Tỷ lệ omega-3: omega-6: 1,96
Rủi Ro Mầm Bệnh
Mặc dù ốc ký cư là thức ăn tốt nhất cho tôm bố mẹ, nhưng nó có thể mang mầm bệnh do virus Đốm trắng. Do đó, việc kiểm tra và quản lý chất lượng nguồn thức ăn là rất quan trọng để ngăn ngừa lây lan mầm bệnh.
Thức Ăn Công Nghiệp
Những Hạn Chế của Thức Ăn Tươi Sống
Thức ăn tươi sống mặc dù rất dinh dưỡng nhưng cũng gặp phải nhiều hạn chế như giá cao, nguồn cung không ổn định, khó bổ sung dinh dưỡng, và rủi ro lây nhiễm bệnh. Chính vì vậy, nghiên cứu phát triển thức ăn viên tổng hợp đã trở thành một giải pháp hữu hiệu.
Sản Phẩm Mới Từ Zeigler
Công ty Zeigler đã phát triển sản phẩm Redi-Mate, thức ăn bán ẩm dành cho tôm he sinh sản, cung cấp giải pháp thay thế cho thức ăn tươi sống, đặc biệt là mối đe dọa đến từ con dời, mực và hàu. Sản phẩm này không chỉ cung cấp dinh dưỡng tốt mà còn đảm bảo an toàn sinh học, không chứa mầm bệnh.
Lợi Ích Của Thức Ăn Công Nghiệp
Việc sử dụng thức ăn công nghiệp giúp các nhà sản xuất dễ dàng bổ sung vitamin, khoáng chất và các dưỡng chất cần thiết vào khẩu phần ăn cho tôm bố mẹ, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất giống.
Để đảm bảo nguồn thức ăn cho tôm bố mẹ là yếu tố quan trọng quyết định đến hiệu quả sản xuất tôm giống, các nhà sản xuất cần chú ý đến việc cân đối dinh dưỡng và chất lượng thức ăn. Sự kết hợp giữa thức ăn tươi sống và thức ăn công nghiệp, cùng với việc kiểm soát chất lượng nguồn thức ăn là yếu tố then chốt để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm tôm giống.