Kỹ Thuật San Chuyển Tôm Hiệu Quả: Giảm Sốc, Tăng Tỷ Lệ Sống

Quy Trình Kỹ Thuật San, Chuyển Tôm: Giảm Thiểu Tôm Sốc và Tối Ưu Hiệu Suất Nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm, việc san chuyển tôm đóng vai trò quan trọng nhằm đảm bảo tôm phát triển tốt, thích nghi với môi trường mới và duy trì tỷ lệ sống cao. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, tôm dễ bị sốc môi trường, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực đến sức khỏe, tăng trưởng, và hiệu quả sản xuất. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện quá trình san, chuyển tôm một cách hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro sốc môi trường và nâng cao chất lượng nuôi trồng.

Dấu Hiệu Tôm Bị Sốc Môi Trường

Sốc môi trường là hiện tượng tôm không thích nghi kịp thời khi thay đổi môi trường sống, dẫn đến nhiều dấu hiệu bất thường. Người nuôi cần nhận biết sớm những dấu hiệu này để có biện pháp can thiệp kịp thời:

1. Tôm bơi lờ đờ trên mặt nước: Khi mới san, chuyển tôm sang môi trường mới, tôm thường bơi chậm chạp, thiếu sức sống trên mặt nước.
2. Tôm bơi dọc bờ ao: Tôm xuất hiện thường xuyên trên mặt nước nhiều giờ trong ngày và bơi không theo hướng nhất định.
3. Thay đổi màu sắc và tình trạng cơ thể: Vỏ tôm trở nên thô ráp, cơ thể chuyển đỏ, sậm màu hoặc trắng nhợt nhạt. Mang tôm có thể trắng nhợt hoặc đen, các lược mang bám bẩn. Các bộ phận phụ như đuôi và râu tôm bị tưa rách hoặc cụt.
4. Khó lột vỏ: Tôm có dấu hiệu lột vỏ khó khăn hoặc dính vỏ, gây cản trở quá trình tăng trưởng.
5. Tôm bỏ ăn: Tôm ăn yếu, ruột ít thức ăn hoặc trống ruột, giảm đáng kể hoạt động tiêu thụ thức ăn.
6. Xuất hiện tôm chết trong vó: Quá trình kiểm tra vó kéo dài hơn bình thường, tôm chết trong vó xuất hiện với số lượng tăng dần.

Kiểm Tra Trước Khi San, Chuyển Tôm

Trước khi tiến hành san, chuyển tôm, cần thực hiện các bước kiểm tra kỹ lưỡng về sức khỏe tôm và các yếu tố môi trường nhằm đảm bảo rằng quá trình diễn ra trong điều kiện tốt nhất.

1. Kiểm tra sức khỏe tôm: Tôm khỏe mạnh có gan màu nâu hoặc nâu đen, ruột chứa đầy thức ăn và có màu đen đậm. Khi nhấc vó lên, tôm búng nhảy mạnh, chứng tỏ chúng đủ sức đề kháng để thích nghi với môi trường mới.
2. Kiểm tra yếu tố môi trường: Các yếu tố như hàm lượng khí độc (NO2, NH3, H2S), pH, nhiệt độ, và oxy cần được kiểm soát trong phạm vi thích hợp. Đặc biệt, ao dự kiến để chuyển tôm sang cần được điều chỉnh các thông số môi trường sao cho tương đồng với ao cũ để tránh tôm bị sốc khi thay đổi môi trường.
3. Chọn thời điểm thích hợp: San tôm nên được thực hiện khi tôm cứng vỏ, vào thời điểm sáng sớm hoặc chiều mát để hạn chế tác động của nhiệt độ và ánh sáng mạnh lên tôm.

Chuẩn Bị Dụng Cụ San, Chuyển Tôm

Để quá trình san, chuyển tôm diễn ra suôn sẻ và nhanh chóng, người nuôi cần chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết. Bao gồm:

• Lưới, lú, nò bắt tôm: Sử dụng các dụng cụ phù hợp với kích thước tôm để tránh làm tổn thương tôm trong quá trình bắt.
• Xô, thau, vợt lưới: Những dụng cụ này cần được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng để đảm bảo không có tạp chất hay vi khuẩn gây hại.
• Phương tiện vận chuyển: Nếu cần thiết, người nuôi có thể sử dụng hệ thống cống san tôm bằng ống nhựa có đường kính lớn (ɸ ≥ 168 mm) để san chuyển tôm từ ao ương sang ao nuôi.

Quy Trình Thực Hiện San, Chuyển Tôm

Giai Đoạn Trước Khi San Tôm

1. Cắt mồi trước khi san: Trước khi tiến hành san, tôm cần được cắt bớt khẩu phần ăn trong cữ cho ăn cuối cùng, hoặc thậm chí nhịn đói trước khi san, để giảm thiểu áp lực tiêu hóa khi chuyển môi trường.
2. Rút nước hồ ương: Rút khoảng 20 – 30% lượng nước trong hồ ương, sau đó cấp nước mới và lặp lại quá trình này từ 2 đến 3 lần để làm sạch môi trường trước khi san tôm.

Giai Đoạn Trong Khi San Tôm

1. Dùng lưới mắt nhỏ hoặc lú bát quái: Khi kéo lưới, chỉ kéo một lượng tôm nhỏ trong mỗi mẻ, tránh kéo quá rộng hoặc quá lâu vì sẽ khiến tôm bị ngộp do thiếu oxy. Tương tự, nếu đặt lú bát quái hoặc nò để bắt tôm, cần tránh thời gian đặt quá lâu nhằm hạn chế số lượng tôm bị giữ quá nhiều cùng lúc.
2. Chăm sóc sau khi thả tôm vào ao mới: Ngay sau khi thả tôm vào ao mới, người nuôi cần bổ sung khoáng chất, Yucca, chất chống sốc, Premix và vitamin C vào vị trí thả tôm và sau quạt nước để đảm bảo các chất dinh dưỡng được phân bổ đều khắp ao, giúp tôm ổn định môi trường mới nhanh chóng hơn.

Giai Đoạn Sau Khi San Tôm

1. Theo dõi tôm trong những ngày đầu: Sau khi san, cần quan sát kỹ lưỡng hoạt động của tôm. Trong giai đoạn đầu, liên tục bổ sung khoáng chất, Premix, vitamin C, Beta glucan vào môi trường để tăng cường sức khỏe cho tôm.
2. Quản lý lượng thức ăn: Ngày đầu tiên, nên hạn chế cho tôm ăn. Đến ngày thứ hai, có thể cho tôm ăn với lượng từ 30 – 50% so với ban đầu và điều chỉnh tăng dần khi tôm bắt đầu thích nghi với môi trường mới. Sau khi tôm ổn định, lượng thức ăn có thể được điều chỉnh dựa trên nhu cầu thực tế trong ao.
3. Sử dụng enzyme và vi sinh hỗ trợ: Để cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng, nên thường xuyên bổ sung các enzyme hỗ trợ tiêu hóa, vi sinh đường ruột, các chất hỗ trợ gan và vitamin để tăng cường đề kháng cho tôm.

Các Yếu Tố Quan Trọng Trong Quản Lý Sau San, Chuyển Tôm

1. Tăng cường oxy và quản lý chất lượng nước: Việc tăng cường quạt nước và duy trì hệ thống oxy đáy là yếu tố quan trọng giúp ổn định môi trường sau khi san tôm. Việc này không chỉ giúp tôm dễ dàng thích nghi với môi trường mới mà còn đảm bảo rằng hệ vi sinh vật trong ao hoạt động hiệu quả, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến nước.
2. Giảm thiểu tác động của khí độc: Kiểm soát các yếu tố như NO2, NH3, và H2S là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe của tôm sau khi san. Sử dụng các biện pháp vi sinh để khử khí độc và duy trì pH ổn định sẽ giúp cải thiện môi trường nuôi, hạn chế tác động xấu từ khí độc.

Kết Luận

Quy trình san, chuyển tôm đúng kỹ thuật không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ sốc môi trường cho tôm mà còn tối ưu hóa hiệu quả nuôi trồng, tăng cường sức khỏe và tỷ lệ sống của tôm. Bằng việc kiểm tra kỹ lưỡng trước khi san, chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ và phương tiện cần thiết, cùng việc bổ sung chất dinh dưỡng và quản lý môi trường sau khi san, người nuôi có thể đảm bảo rằng tôm phát triển khỏe mạnh trong môi trường mới, từ đó cải thiện hiệu suất kinh tế và sự bền vững trong nuôi trồng thủy sản.