Ngăn Chặn Tôm Càng Xanh Ăn Thịt Lẫn Nhau: Những Biện Pháp Hiệu Quả

Tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii) là loài giáp xác thuộc họ Palaemonidae, có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Đây là một loài thủy sản quan trọng trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt ở các nước Đông Nam Á. Tôm càng xanh có giá trị kinh tế cao nhờ thịt ngon và dễ nuôi. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi tôm càng xanh, một hiện tượng khá phổ biến và gây ra nhiều thiệt hại cho người nuôi là tôm càng xanh ăn thịt đồng loại.

Tôm càng xanh là loài ăn tạp

Tập tính tiêu thụ thức ăn của tôm càng xanh

Tôm càng xanh là loài ăn tạp, có khả năng tiêu thụ nhiều loại thức ăn khác nhau, bao gồm cả động vật và thực vật. Trong tự nhiên, thức ăn của tôm càng xanh gồm có:

Động vật: giun, ốc, cá nhỏ, giáp xác khác, côn trùng, và các loài động vật không xương sống khác.

Thực vật: tảo, mùn bã hữu cơ, các loại rau thủy sinh.

Trong điều kiện nuôi nhốt, thức ăn cho tôm càng xanh thường là thức ăn viên công nghiệp. Thức ăn viên công nghiệp được sản xuất với thành phần dinh dưỡng cân đối, phù hợp với nhu cầu của tôm càng xanh, bao gồm các chất đạm, vitamin, khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và sinh trưởng của chúng.

Tập tính tiêu thụ thức ăn

Tôm càng xanh dùng râu để tìm kiếm thức ăn. Khi phát hiện thấy thức ăn, chúng sẽ dùng càng kẹp thức ăn đưa vào miệng. Tôm càng xanh có thể ăn cả thức ăn sống và thức ăn chết. Chúng có thể ăn liên tục trong suốt ngày đêm, nhưng có xu hướng ăn nhiều hơn vào ban đêm.

Tại sao tôm càng xanh lại “ăn thịt đồng loại”

Hiện tượng tôm càng xanh ăn thịt đồng loại là một vấn đề phức tạp, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này:

Thức ăn thiếu hụt hoặc không đủ

Tôm càng xanh là loài ăn tạp, chúng cần một chế độ ăn uống đa dạng để phát triển khỏe mạnh. Nếu thức ăn không đủ hoặc thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết, tôm càng xanh sẽ có xu hướng ăn thịt đồng loại để bổ sung dinh dưỡng. Trong môi trường nuôi nhốt, nếu không cung cấp đủ thức ăn hoặc chất lượng thức ăn kém, tôm sẽ cạnh tranh nhau để giành lấy thức ăn. Trong trường hợp này, tôm yếu hơn có thể bị tôm khỏe mạnh hơn ăn thịt.

Điều kiện môi trường không phù hợp

Tôm càng xanh ưa sống ở môi trường nước sạch, có nhiều thức ăn và oxy. Khi điều kiện môi trường không phù hợp, chẳng hạn như nước bẩn, thiếu oxy, tôm càng xanh sẽ bị stress và có thể dẫn đến hiện tượng ăn thịt đồng loại. Stress là một yếu tố quan trọng khiến tôm càng xanh có hành vi hung hăng và tấn công lẫn nhau.

Thiên địch và bản năng tự vệ

Tôm càng xanh có nhiều thiên địch tự nhiên như cá, chim, rùa. Khi những con tôm khác đến gần, chúng có thể không phân biệt được và ra sức tấn công để tự bảo vệ bản thân. Bản năng tự vệ này có thể dẫn đến hiện tượng ăn thịt đồng loại khi tôm cảm thấy bị đe dọa.

Thiếu hụt hormone serotonin

Serotonin là một loại hormone quan trọng điều hòa tâm trạng và hành vi của tôm càng xanh. Nếu tôm càng xanh bị thiếu hụt serotonin, chúng có thể có xu hướng ăn thịt lẫn nhau. Serotonin giúp làm giảm sự hung hăng và kiểm soát hành vi xã hội của tôm. Khi mức serotonin thấp, tôm càng xanh có thể trở nên hung dữ và tấn công lẫn nhau.

Tình trạng stress

Là loài động vật nhạy cảm với môi trường sống, tôm càng xanh dễ bị stress khi điều kiện sống thay đổi. Stress có thể do nhiều nguyên nhân như thay đổi nhiệt độ, độ pH, độ mặn, hoặc mật độ nuôi quá cao. Khi bị stress, tôm càng xanh có thể có những hành vi bất thường, chẳng hạn như ăn thịt đồng loại.

Làm thế nào để hạn chế tình trạng tôm càng xanh “ăn thịt đồng loại”

Cung cấp chế độ ăn đầy đủ và chất lượng

Để hạn chế hiện tượng tôm càng xanh ăn thịt đồng loại, người nuôi cần xây dựng chế độ ăn đầy đủ về số lượng và chất lượng. Đảm bảo thức ăn cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt là protein, vì tôm càng xanh thiên về ăn động vật. Thức ăn nên có hàm lượng đạm cao phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Khi tôm được ăn no và dinh dưỡng đầy đủ, chu kỳ lột xác sẽ diễn ra tương đối đồng loạt, từ đó hạn chế hiện tượng ăn thịt lẫn nhau.

Phân phối thức ăn đều khắp ao

Khi cho ăn, không nên cho ăn một chỗ mà phải rải thức ăn đều khắp ao để hạn chế tôm di chuyển bắt mồi. Nếu tôm đang đói lại phải di chuyển kiếm mồi, hiện tượng ăn thịt sẽ dễ xảy ra khi gặp những con mới lột xác. Theo kinh nghiệm thực tế, cho tôm ăn một chỗ có hiện tượng ăn thịt lẫn nhau nhiều hơn so với cho tôm ăn đều khắp ao

Thả chà trong ao làm chỗ trú ẩn

Khi tôm lột xác, vỏ tôm mềm và yếu, không thể tự vệ. Thả chà trong ao sẽ tạo ra những nơi trú ẩn cho tôm lột xác, giúp giảm hiện tượng ăn thịt lẫn nhau. Có thể sử dụng các loại chà tre, trâm bầu, bần, nhãn để tạo nơi trú ẩn cho tôm. Hạn chế sử dụng chà chứa các tinh dầu như cam, tràm, bạch đàn.

Bổ sung bột vỏ chuối sứ vào thức ăn

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy việc bổ sung bột vỏ chuối sứ vào thức ăn cho tôm càng xanh có thể giúp giảm tình trạng ăn thịt đồng loại. Vỏ chuối sứ chứa nhiều tryptophan, một loại axit amin kích thích sản sinh hormone serotonin, làm giảm sự hung hăng của tôm.

Quản lý môi trường nuôi tốt

Đảm bảo các yếu tố môi trường như pH, độ mặn, độ kiềm ở mức phù hợp. Môi trường nước sạch, có nhiều oxy sẽ giúp tôm càng xanh giảm stress và hạn chế hiện tượng ăn thịt lẫn nhau.

Thả giống đồng đều về kích cỡ

Khi thả giống, cần chú ý thả các con tôm có kích cỡ đồng đều để giảm sự cạnh tranh và tấn công lẫn nhau. Tôm có kích cỡ khác nhau sẽ có sự chênh lệch về sức mạnh, dễ dẫn đến hiện tượng tôm lớn ăn thịt tôm nhỏ.

Thường xuyên kiểm tra ao nuôi

Người nuôi cần thường xuyên kiểm tra ao nuôi, phát hiện sớm những con tôm mới lột xác để có biện pháp bảo vệ. Có thể tách riêng tôm mới lột xác ra khỏi đàn để tránh bị tấn công.

Kết luận

Hiện tượng tôm càng xanh ăn thịt đồng loại là một vấn đề phức tạp và phổ biến trong quá trình nuôi tôm. Hiểu rõ các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này và áp dụng các biện pháp phù hợp sẽ giúp người nuôi hạn chế tình trạng này, nâng cao hiệu quả nuôi tôm. Việc quản lý môi trường nuôi, cung cấp chế độ ăn đầy đủ và chất lượng, cùng với các biện pháp kỹ thuật khác sẽ giúp giảm thiểu hiện tượng tôm càng xanh ăn thịt đồng loại, góp phần phát triển bền vững ngành nuôi trồng tôm.