Nguyên Nhân Gây Bệnh Đường Ruột Ở Tôm Và Cách Phòng Ngừa Hiệu Quả

Nuôi tôm không chỉ là một nghề sinh kế quan trọng mà còn là niềm tự hào của người dân ven biển Việt Nam. Tuy nhiên, để đạt được năng suất cao, việc chăm sóc và quản lý sức khỏe tôm là điều cần thiết. Một trong những vấn đề phổ biến nhất gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất nuôi tôm là bệnh đường ruột và tình trạng đường ruột yếu. Bài viết này sẽ đi sâu vào những dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây bệnh và các biện pháp phòng ngừa cũng như xử lý để giúp bà con nuôi tôm có cái nhìn rõ ràng hơn về vấn đề này.

Tầm quan trọng của sức khỏe đường ruột tôm

Sức khỏe của đường ruột tôm là yếu tố quan trọng giúp tôm tăng trưởng và phát triển tốt. Hệ tiêu hóa của tôm chịu trách nhiệm chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và hấp thu dinh dưỡng cần thiết để duy trì các hoạt động sống của chúng. Khi hệ tiêu hóa gặp vấn đề, tôm không thể hấp thu dinh dưỡng hiệu quả, làm suy giảm sức khỏe, dễ mắc bệnh và dẫn đến giảm năng suất. Bệnh đường ruột và tình trạng đường ruột yếu nếu không được kiểm soát sẽ gây thiệt hại lớn cho người nuôi, đặc biệt trong những vụ nuôi quy mô lớn.

Dấu hiệu nhận biết tôm bị bệnh đường ruột

Việc nhận biết sớm dấu hiệu bệnh đường ruột ở tôm sẽ giúp người nuôi có biện pháp xử lý kịp thời, hạn chế thiệt hại. Một số dấu hiệu chính bao gồm:

• Màu sắc và hình dạng của đường ruột bất thường: Khi tôm khỏe mạnh, ruột của chúng có màu nâu nhạt đến nâu đậm và kéo dài theo chiều dọc thân. Tuy nhiên, khi mắc bệnh, ruột tôm có thể chuyển sang màu trắng, trong suốt, đứt đoạn hoặc có hiện tượng ruột lỏng, ruột xẹp.
• Tôm bỏ ăn hoặc ăn ít: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Khi bị bệnh, tôm thường ít ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn, dẫn đến giảm trọng lượng và kích thước không đạt chuẩn.
• Phân tôm bất thường: Phân tôm bình thường thường kết thành chuỗi và rõ ràng. Khi bị bệnh, phân của tôm có thể bị lỏng, bám quanh thân hoặc rời rạc, gây ô nhiễm môi trường nuôi.
• Tôm chậm lớn, kém hoạt động: Tôm bị bệnh đường ruột thường yếu, ít vận động và dễ nổi lên mặt nước. Một số con có thể chuyển màu nhợt nhạt hoặc mất độ sáng bóng tự nhiên.

Nguyên nhân gây bệnh đường ruột ở tôm

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bệnh đường ruột ở tôm, trong đó chủ yếu là:

• Môi trường nuôi không ổn định: Nước trong ao nuôi bị ô nhiễm, nồng độ khí độc (như NH3, H2S) cao hoặc hàm lượng oxy hòa tan thấp đều ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa của tôm. Bên cạnh đó, môi trường nước biến đổi thường xuyên làm cho tôm khó thích nghi, dễ mắc bệnh.
• Chất lượng thức ăn không đảm bảo: Thức ăn kém chất lượng hoặc không phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm sẽ làm suy yếu hệ tiêu hóa. Khi ăn phải thức ăn chứa độc tố hoặc nhiễm khuẩn, tôm dễ bị viêm ruột và suy giảm sức đề kháng.
• Nhiễm khuẩn và ký sinh trùng: Các loại vi khuẩn như Vibrio, Aeromonas và ký sinh trùng có thể xâm nhập vào đường ruột của tôm, gây viêm ruột và tiêu chảy. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến tôm mắc bệnh đường ruột.
• Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Tôm nhạy cảm với biến đổi nhiệt độ. Khi nhiệt độ nước thay đổi quá nhanh, hệ tiêu hóa của tôm cũng dễ bị tổn thương và không thể hoạt động hiệu quả.

Phòng ngừa và điều trị bệnh đường ruột cho tôm

Phòng bệnh luôn là phương pháp tối ưu để duy trì sự phát triển khỏe mạnh cho tôm. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả có thể kể đến:

• Điều chỉnh thức ăn: Sử dụng thức ăn phù hợp, dễ tiêu hóa và chất lượng cao là yếu tố quan trọng giúp phòng bệnh đường ruột cho tôm. Bà con nên chọn thức ăn chứa nhiều enzyme và các vi sinh vật có lợi giúp kích thích hệ tiêu hóa của tôm.
• Sử dụng men vi sinh: Vi sinh vật có lợi trong men vi sinh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn có hại, đồng thời tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng.
• Quản lý môi trường nước: Đảm bảo chất lượng nước ổn định bằng cách thường xuyên kiểm tra các chỉ số như pH, nhiệt độ, oxy hòa tan và hàm lượng các chất độc hại. Thay nước định kỳ và sử dụng các sản phẩm xử lý nước để giảm thiểu rủi ro cho tôm.
• Sử dụng thuốc khi cần thiết: Trong trường hợp tôm đã nhiễm bệnh, việc sử dụng thuốc kháng sinh hoặc các sản phẩm hỗ trợ theo hướng dẫn của chuyên gia là rất cần thiết. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần thận trọng và đúng liều lượng để tránh tình trạng kháng thuốc.

Kiểm tra định kỳ sức khỏe đường ruột của tôm

Việc kiểm tra sức khỏe đường ruột tôm định kỳ sẽ giúp người nuôi phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Một số bước kiểm tra đơn giản có thể thực hiện hàng ngày gồm:

• Theo dõi lượng thức ăn và phân tôm: Tôm ăn ít hoặc bỏ ăn và phân có dấu hiệu bất thường là những dấu hiệu cảnh báo quan trọng về sức khỏe đường ruột.
• Phân tích nước thường xuyên: Các chỉ số nước cần duy trì ở mức ổn định để tránh môi trường nước thay đổi đột ngột, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển.