Phòng Ngừa Và Xử Lý Phèn Trong Ao Nuôi Tôm Sau Mưa Lớn

Phòng Ngừa Và Xử Lý Phèn Trong Ao Nuôi Tôm Sau Mưa Lớn 

Trong ngành nuôi tôm, mưa lớn có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đáng kể, đặc biệt là khi xảy ra hiện tượng nhiễm phèn trong ao nuôi. Phèn, một hợp chất chứa ion sắt (Fe) và nhôm (Al), có thể làm suy giảm chất lượng nước và gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho tôm như thở thở, căng thẳng, và thậm chí chí là hàng loạt chết người nếu không thể xử lý kịp thời. Do đó, việc hiểu rõ cách xử lý ao nuôi tôm nhiễm phèn sau mưa lớn là rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển sức khỏe của tôm và bảo vệ môi trường ao nuôi. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và các giải pháp hiệu quả giúp người nuôi tôm đối phó với tình trạng nhiễm phèn.

Tìm hiểu về hiện tượng nhiễm virus trong ao nuôi tôm

Nguyên nhân gây nhiễm phèn trong ao nuôi tôm

Nấm phèn trong ao nuôi tôm thường ra khi mưa lớn hoặc nước mưa tràn vào ao, làm thay đổi các yếu tố hóa học trong nước và đất đáy ao. Phèn thường tồn tại trong đất đáy ao chứa các chất khoáng như nhôm, sắt, mangan. Khi các yếu tố này phản ứng với nước, đặc biệt trong điều kiện thiếu oxy (do mưa lớn làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước), các ion kim loại này sẽ hòa tan và gây nhiễm phèn.

Phèn phân  loại thành hai loại chính:

Phèn nhôm (Al): Phèn nhôm chủ yếu gây ảnh hưởng đến độ pH của nước ao nuôi. Khi phèn nhôm hòa tan trong nước, nó có thể làm giảm độ pH và gây ra môi trường axit, làm cho tôm bị stress.

Phèn sắt (Fe): Phèn sắt khi hòa tan trong nước sẽ tạo ra các hợp chất có màu đỏ hoặc vàng và có thể làm giảm khả năng hòa tan oxy trong nước, ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp của tôm.

Các yếu tố lợi lợi cho hiện tượng nhiễm phèn

Lớn và kéo dài: Mưa lớn làm tăng lượng nước mưa chảy vào ao, đồng thời làm thay đổi tính chất hóa học của nước ao. Nước mưa có tính axit tự nhiên, khi vào ao có thể gây giảm pH đột ngột, tạo điều kiện cho phèn hòa tan.

Ao nuôi có đáy hoặc đất pha cát: Đáy ao nuôi tôm chứa nhiều chất hữu cơ và tự do chất như nhôm, sắt, mangan có thể dễ dàng hòa tan trong môi trường nước có độ pH thấp.

Thiếu hệ thống cấp nước và thoát nước tốt: Ao nuôi không có hệ thống thoát nước hiệu quả, dẫn đến việc nước mưa không được thoát ra ngoài thời gian, làm tăng nguy cơ nhiễm phèn trong ao.

 Triệu chứng nhiễm phèn trong ao nuôi tôm

Khi ao nuôi tôm bị nhiễm phèn, người nuôi cần phải nhận thấy một số triệu chứng để phát hiện kịp thời, tránh nguy hại cho tôm. Các chứng chỉ bao gồm:

Môi trường nước thay đổi nhanh chóng

Giảm pH: Khi phèn hòa tan vào trong nước, nó sẽ làm giảm pH, tạo nước trở nên axit. Mức độ pH giảm xuống dưới 6 có thể gây căng thẳng cho tôm, làm giảm sức đề kháng và ảnh hưởng đến quá trình sinh lý của tôm.

Màu nước thay đổi: Nước ao có thể chuyển sang màu vàng hoặc đỏ khi phèn sắt hoặc phèn nhôm hòa tan, đặc biệt là trong những vùng có đáy ao nhiều bùn và chất hữu cơ.

Tôm bị ngạt thở

Giảm oxy hòa tan: Phèn sắt hoặc phèn nhôm trong nước làm giảm khả năng hòa tan oxy, gây tình trạng thiếu oxy trong ao. Tôm sẽ biểu hiện các triệu chứng như khí lên mặt nước, Nhanh gấp, chuyển chậm và không ăn.

Yên tĩnh và giảm khả năng ăn: Do thiếu oxy và môi trường bị căng thẳng, tôm có thể ngừng ăn và giảm khả năng phát triển.

Tôm chết hàng loạt

Môi trường số: Nếu không được xử lý kịp thời, phèn sẽ làm tôm bị sốc do thay đổi đột ngột về pH và thiếu oxy, dẫn đến trạng thái tôm chết hàng loạt, đặc biệt là khi mức độ nhiễm phèn quá cao.

Cách xử lý ao nuôi tôm nhiễm phèn sau mưa lớn

Đánh giá hiện trạng nhiễm độc

Trước khi thực hiện các biện pháp xử lý, người nuôi cần phải đánh giá mức độ nhiễm phèn trong ao. Các chỉ số cần kiểm tra bao gồm:

Độ pH của nước: Nếu độ pH dưới 6, có thể là dấu hiệu của môi trường nước bị axit hóa do nhiễm phèn.

Độ oxy hòa tan (DO): Kiểm tra nồng độ oxy trong nước. Nếu nồng độ oxy thấp dưới 3 mg/l, cần phải có biện pháp bổ sung oxy ngay lập tức.

Kiểm tra màu nước: Màu nước được thay đổi (vàng hoặc đỏ) có thể là dấu hiệu của phèn sắt hoặc phèn nhôm hòa tan.

Điều chỉnh pH và bổ sung oxy

Bổ sung vôi (CaO): Vôi là một trong những cách hiệu quả để điều chỉnh độ pH trong ao nuôi tôm. Vôi có tác dụng làm tăng độ pH và giảm độ axit trong nước, từ đó trung hòa phèn và giúp môi trường trở lại bình thường.

Sử dụng dolomite: Dolomite có thể được sử dụng để bổ sung thêm lượng và canxi, giúp ổn định độ pH và cải thiện chất lượng nước trong ao.

Bổ sung oxy: Trong trường hợp thiếu oxy, cần phải tăng cường sục khí (xục khí) để bổ sung oxy vào nước, giúp cải thiện điều kiện sống cho tôm và giảm nguy cơ thuốc ngạt thở.

Thay nước và cải thiện hệ thống thoát nước

Thay nước ao nuôi: Nếu có thể, người nuôi nên thay nước trong ao nuôi để giảm nồng độ phèn và các chất độc hại khác. Tuy nhiên, cần chú ý thay nước từ, tránh thay quá nhiều nước một lần, vì điều này có thể làm thay đổi môi trường quá nhanh, gây căng thẳng cho tôm.

Tăng cường hệ thống thoát nước: Đảm bảo rằng hệ thống thoát nước của ao nuôi hoạt động hiệu quả để sảng khoái tích tụ phèn trong ao, đặc biệt là trong mùa mưa.

Use use mode sinh học

Các chế độ sinh học chứa vi sinh vật có khả năng phân hủy các chất hữu cơ trong nước và đáy ao, giúp cải thiện chất lượng nước và giảm thiểu tác động của phèn. Một số chế độ có thể giúp cân bằng lại hệ sinh thái trong ao nuôi tôm bao gồm:

Men vi sinh: Các loại men vi sinh chứa vi lợi khuẩn có như Bacillus và Lactobacillus giúp phân loại các chất độc hại và giảm sự phát triển của các vi khuẩn gây bệnh trong ao.

Chế phẩm chứa vi khuẩn khử phèn: Những chế phẩm sinh học này có thể giúp phân hủy phèn trong môi trường nước, làm giảm sự lây nhiễm phèn trong ao.

Kiểm tra và theo dõi định kỳ

Sau khi xử lý, người nuôi cần tiếp tục kiểm tra chất lượng nước định kỳ để đảm bảo rằng các chỉ số như pH, độ oxy và độ trong nước của nước luôn ở mức độ ổn định. Điều này sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh hoặc sự thay đổi bất thường trong môi trường ao nuôi.