Quản lý khí H2S trong ao nuôi tôm: Vấn đề quan trọng cần lưu ý

Khí H2S và Nguyên Nhân Hình Thành Trong Ao Tôm:

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, quản lý khí độc, đặc biệt là khí H2S, là một phần quan trọng để đảm bảo sức kháng và tăng trưởng của tôm. Khí H2S (hydrogen sulfide) thường xuất hiện trong ao nuôi tôm do quá trình phân hủy mùn bã hữu cơ bởi vi khuẩn trong điều kiện thiếu ôxy (không có ôxy). H2S, một khí độc hại, tương tác với hemoglobin trong máu của tôm, gây trở ngại cho quá trình vận chuyển ôxy, dẫn đến sự thiếu hụt nghiêm trọng về ôxy trong cơ thể của tôm. Một điểm cần lưu ý là nồng độ H2S ở lớp bùn đáy thường cao hơn đáng kể so với môi trường nước ao.

Quá trình nuôi tôm thường đi kèm với sự tích tụ của chất thải vào đáy ao, và quá trình phân hủy diễn ra trong hai trường hợp chính:

1. Trường hợp phân giải kỵ khí (không có ôxy): Trong trường hợp này, vi khuẩn khử lưu huỳnh phân hủy mùn bã hữu cơ và tạo ra H2S. Chúng thường nằm ở lớp bùn đáy và thường có màu đen.
2. Trường hợp phân giải hiếu khí (có ôxy): Trong trường hợp này, các phản ứng oxy hóa xảy ra ở bề mặt lớp bùn đáy, tạo ra lớp bùn sáng. Mặc dù lớp bùn sáng này mỏng nhưng có tác dụng như một lớp màng ngăn cản, hạn chế sự thoát ra ngoài của khí độc.

Tác Động Của H2S Đối Với Tôm:

Khí H2S có tác động nghiêm trọng đối với sức kháng và tăng trưởng của tôm nuôi:

1. Thiếu Hụt Ôxy Trầm Trọng: H2S gây ra tình trạng thiếu hụt ôxy nghiêm trọng, ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm nuôi. Nồng độ H2S chỉ cần từ 0,01 đến 0,02 ppm trong nước ao có thể gây nhiễm độc và làm chết hàng loạt tôm.
2. Tác Động Đối Với Tôm Sú: Tôm sú thường sống tập trung ở đáy ao, điều này có thể gây ra tình trạng stress và sự yếu đối với chúng. H2S có thể làm tôm dễ bị nhiễm vi khuẩn Vibrio hoặc dẫn đến cái chết do hội chứng tháng nuôi đầu. Tôm đang lột xác hoặc tìm thức ăn dưới đáy đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi H2S.
3. Tác Động Đối Với Tôm Nuôi Lâu Dài: Khi nuôi tôm trong khoảng 2 tháng trở lên, chất thải trong ao đã sinh ra lượng lớn H2S. Nếu xảy ra tình trạng thiếu ôxy đột ngột (do tảo tàn, thay đổi thời tiết, hoặc cho ăn quá nhiều), vi khuẩn khử lưu huỳnh sẽ tạo ra nhiều H2S hơn. Tôm tại thời điểm này dễ bị stress do H2S và khí độc khác, đồng thời không gian sống bị thu hẹp. Tôm yếu và tôm trong giai đoạn lột xác thường trốn vào khu vực có nồng độ H2S cao, làm tăng nguy cơ chúng bị ảnh hưởng.

Để quản lý và xử lý H2S trong ao nuôi tôm, có một số biện pháp quan trọng:

• Bật Quạt Nước và Hệ Thống Oxy: Hệ thống quạt nước và oxy nên hoạt động với công suất tối đa, đặc biệt là trong điều kiện nắng to và gió mạnh để khuếch tán H2S ra không khí. Tắt quạt nước khi cho ăn.
• Bón Vôi Xung Quanh Ao Nuôi: Bón vôi xung quanh ao có thể hạn chế biến đổi môi trường ao khi trời mưa.
• Duy Trì Sự Phát Triển Của Tảo: Đảm bảo rằng tảo trong ao nuôi phát triển ở mức độ hợp lý, tránh tình trạng nở hoa nước hoặc mật độ tảo thấp. Duy trì các chỉ số môi trường như pH từ 7,5-8,2 và độ kiềm từ 100-160.

Tổng Kết:

Quản lý H2S trong ao nuôi tôm là một phần quan trọng của việc duy trì sức kháng và tăng trưởng của tôm. Sự hiểu biết về nguyên nhân hình thành và tác động của H2S cũng như việc áp dụng các biện pháp xử lý và quản lý là cần thiết để đảm bảo sự thành công của ngành nuôi trồng thủy sản.