Sức Khỏe Tôm: Những Yếu Tố Gây Bệnh Cần Kiểm Soát

Trong ngành nuôi tôm, việc kiểm soát các yếu tố gây bệnh rất quan trọng để duy trì sức khỏe và hiệu suất của đàn tôm. Tôm là loài động vật thủy sản có hệ miễn dịch kém và dễ bị tác động bởi các tác nhân gây bệnh khác nhau như virus, vi khuẩn, nấm và tảo độc. Dưới đây là một số yếu tố chính gây bệnh trong ngành nuôi tôm và cách kiểm soát chúng.

Virus:

Virus được coi là tác nhân gây bệnh chính trong ngành nuôi tôm. Có nhiều loại virus có thể gây ra các bệnh nguy hiểm, bao gồm bệnh đốm trắng (WSSV), bệnh hoại tử cơ (IMNV), và hội chứng taura trên tôm (TSV). Các bệnh do virus thường lây lan nhanh và rộng, với khả năng gây tử vong hàng loạt trong đàn tôm. Hiện tại, chưa có thuốc đặc trị cho các bệnh do virus, vì vậy, việc phòng tránh là quan trọng nhất thông qua vệ sinh ao nuôi và chọn giống tôm có sức đề kháng cao.

Vi khuẩn:

Vi khuẩn là một nhóm sinh vật đơn bào có vai trò quan trọng trong ngành nuôi tôm. Mặc dù có nhiều loại vi khuẩn có lợi như Lactobacillus và Bacillus, nhưng cũng có các loại vi khuẩn gây bệnh như Vibrio spp. Các bệnh do vi khuẩn gây ra bao gồm bệnh phát sáng, hoại tử cục bộ, bệnh đốm đen và bệnh phân trắng. Để kiểm soát vi khuẩn, cần quản lý môi trường ao nuôi một cách kỹ lưỡng, sử dụng các chế phẩm vi sinh hữu ích như TA-Pondpro để thúc đẩy sự phát triển của vi sinh vật có lợi trong ao nuôi.

Động vật nguyên sinh:

Động vật nguyên sinh là một dạng sống đơn giản nhưng có thể gây bệnh cho tôm. Đặc biệt trong môi trường ao nuôi với nhiều chất thải hữu cơ, các động vật nguyên sinh như Zoothamnium, Epistylis và Vocticella có thể sinh sôi và cạnh tranh với tôm vì oxy hòa tan. Chúng có thể bám vào cơ thể tôm, gây ra bệnh đóng rong và bệnh đen mang. Các động vật nguyên sinh còn tạo lớp nhớt trên bề mặt và cung cấp nơi ẩn náu cho vi khuẩn gây hại. Để kiểm soát động vật nguyên sinh, cần định kỳ xử lý nước và đáy ao bằng các chế phẩm vi sinh để giữ cho môi trường ao nuôi sạch sẽ và thoải mái cho tôm.

Môi trường:

Chất lượng nước là một yếu tố quyết định sức khỏe và phát triển của tôm. Nhiệt độ, hàm lượng oxy hòa tan, độ pH, độ kiềm, kim loại nặng và các yếu tố khác trong nước có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sức kháng của tôm. Ví dụ, môi trường với pH thấp và nhiều ion kim loại nặng như Fe3+ và Al3+ có thể gây bệnh đen mang. Môi trường tích tụ chất hữu cơ có thể dẫn đến hàm lượng khí độc NH3 và H2S tăng cao, kết hợp với hàm lượng oxy hòa tan thấp và độ pH cao, có thể gây bệnh phồng mang vàng mang. Để kiểm soát tác động của môi trường, cần thực hiện quản lý môi trường và xử lý nước ao nuôi một cách hiệu quả.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh:

Trong ngành nuôi tôm, phòng bệnh luôn được ưu tiên hơn chữa bệnh. Một khi bệnh xảy ra trong đàn tôm, môi trường nuôi nhốt với mật độ cao và thói quen ăn xác đồng loại sẽ khiến bệnh lây lan nhanh chóng. Trị bệnh có thể tốn kém và không hiệu quả vì tôm thường bỏ ăn, khiến thuốc trong thức ăn không tiếp cận được. Điều quan trọng là tăng cường các biện pháp phòng bệnh, bao gồm:

Tăng cường quạt nước để cung cấp oxy, thúc đẩy sự phân hủy chất thải và giảm khí độc.

Giảm thức ăn dư thừa để giảm áp lực từ chất thải hữu cơ.

Hạn chế thay nước và sử dụng nước đã xử lý.

Định kỳ xử lý nước và đáy ao bằng các chế phẩm vi sinh để duy trì môi trường ao nuôi sạch sẽ.

Nâng cao sức đề kháng của tôm thông qua cung cấp các loại vitamin và khoáng chất.

Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của tôm và các thông số môi trường nước, và áp dụng biện pháp xử lý kịp thời nếu cần.

Tóm lại, để thành công trong ngành nuôi tôm, việc kiểm soát các yếu tố gây bệnh rất quan trọng. Phòng bệnh luôn là ưu tiên hàng đầu, và cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe và hiệu suất của đàn tôm.