Tôm Nhiễm Khuẩn: Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Giải Pháp Xử Lý Hiệu Quả

Tôm Nhiễm Khuẩn: Triệu Chứng, Nguyên Nhân và Giải Pháp Xử Lý Hiệu Quả 

Tôm là một loài thủy sản quan trọng trong ngành nuôi thủy sản toàn cầu. Tuy nhiên, tôm rất dễ bị nhiễm vi khuẩn làm điều kiện môi trường không thuận lợi, chế độ dinh dưỡng không phù hợp hoặc xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh. Việc phát hiện sớm và quản lý tốt các dấu hiệu nhiễm khuẩn là yếu tố sau đó chốt để duy trì năng suất và chất lượng của đàn tôm. Bài viết này sẽ đi sâu vào các dấu hiệu tôm bị nhiễm khuẩn, nguyên nhân và cách kiểm soát hiệu quả.

Nguyên nhân gây nhiễm trùng ở tôm

Tôm thường bị nhiễm khuẩn do sự kết hợp của nhiều yếu tố bất lợi. Các nhân chính bao gồm:

Môi trường nước chất lượng

Hàm lượng oxy hòa tan thấp: Môi trường thiếu oxy tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.

Sự tích tụ chất thải hữu cơ: Chất thải từ thức ăn thừa thừa, phân tôm và các sinh vật khác làm tăng nồng độ amoniac (NH3), nitrit (NO2) và các chất độc khác, thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn có hại.

pH không ổn định: pH thấp hoặc dao động lớn tạo hệ miễn dịch của tôm suy yếu, dễ bị vi khuẩn tấn công.

Hệ miễn dịch của tôm suy yếu

Dinh dưỡng không đầy đủ: Thức ăn sống chất chất lượng hoặc không cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin C, E, và các chất tự nhiên như khoáng, magie làm tôm dễ bệnh.

Căng thẳng (căng thẳng): Tôm thường bị căng thẳng do thay đổi nhiệt độ, độ mặn hoặc tốc độ nuôi dưỡng cao, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

 Tác nhân vi khuẩn

Các loại vi khuẩn gây bệnh phổ biến ở tôm bao bao gồm:

Vibrio spp.: Bao gồm Vibrio harveyi, Vibrio parahaemolyticus – nguyên nhân gây bệnh nan y gan cấp (AHPND).

Aeromonas spp.: Thường gây bệnh xuất huyết.

Flavobacter spp.: Bệnh viêm các mô mềm ở tôm.

Dấu hiệu tôm bị nhiễm khuẩn

Triệu chứng bên ngoài

Màu sắc bất thường:

Tôm bị nhiễm trùng thường có màu trắng đục hoặc đỏ bất thường.

Các loại da đen hoặc vảy trên vỏ tôm là dấu hiệu của vi khuẩn vi khuẩn Vibrio .

Đường ruột rỗng hoặc rút ngắn: Hệ thống tiêu hóa của tôm bị ảnh hưởng, dẫn đến đường trống hoặc chứa ít thức ăn.

Phân vùng bất thường: Tôm nhiễm khuẩn thường thổi ra phân nhuyễn, không đều hoặc có màu sắc lạ.

Triệu chứng hành vi

Lặn biển bất ngờ:

Yên bình tĩnh, mất phương hướng hoặc nổi lên mặt nước tìm oxy.

Giảm ăn: Tôm bị nhiễm khuẩn thường ăn ít hoặc ngừng ăn hoàn toàn.

Tụm lại gần quạt nước: Dấu hiệu của việc thiếu oxy, thường làm môi trường bị vi khuẩn gây bệnh sử dụng.

Chứng bên trong (quan sát nội tạng)

Gan màu nhạt hoặc màu nhạt: Tôm bị bướm hoặc gan tụy do vi khuẩn Vibrio có gan màu nhạt, màu nhạt hoặc màu nhạt.

Mang hắc ám hoặc hiệp tử: Mang tôm có màu đen hoặc xuất hiện các loại thủy thủ đỏ, dấu hiệu của vi khuẩn tấn công công.

Dịch mủ hoặc chất lỏng bất thường: Khi bạch huyết, nếu thấy dịch bạch màu vàng hoặc xanh lá cây bạch cầu, có khả năng tôm bị nhiễm khuẩn nặng.

Các bệnh nhiễm khuẩn phổ biến ở tôm

Van van cấp cấp (AHPND)

Tác nhân: Vibrio parahaemolyticus mang gen độc PirAB.

Dấu hiệu:

Gan đục teo nhỏ, màu nhạt, dễ gãy.

Tôm chết đột ngột trong giai đoạn đầu tiên.

Bệnh đỏ thân

Tác nhân: Vibrio harveyi và các loài Vibrio khác.

Dấu hiệu:

Thân tôm chuyển đỏ hoặc hồng.

Xuất hiện các vết sẹo hoặc vết đen trên thân.

Bệnh xuất huyết

Tác nhân: Aeromonas hydrophila .

Dấu hiệu:

Xuất huyết ở các khớp chân, bụng và vùng đầu gối.

Tôm chết hàng loạt trong môi trường điều kiện không có lợi.

Kiểm soát và phòng chứa

Quản lý môi trường nước

Duy trì chất lượng nước tốt:

Oxy hòa tan nên duy trì ở mức >5 mg/L.

Kiểm soát độ pH từ 7,5–8,5, độ mặn ổn định.

Chế độ tích tụ của cơ sở chất hữu cơ bằng cách sử dụng men vi sinh phân giải chất thải.

Xử lý nước định kỳ:

Sử dụng các chế phẩm sinh học để ức chế vi khuẩn gây hại.

Sử dụng vôi nông nghiệp hoặc các sản phẩm cải tạo đáy để loại bỏ mầm bệnh.

Tăng cường sức đề kháng cho tôm

Cải thiện dinh dưỡng:

Sử dụng công thức ăn có chất lượng cao, bổ sung các chất tăng cường miễn dịch như beta-glucan, vitamin C, E.

Giảm căng thẳng:

Quản lý hợp lý mật khẩu (80–100 con/m2 đối với nuôi côn trùng).

Chế độ thay đổi nhiệt độ và im lặng.

Sử dụng chế độ học sinh

Các sản phẩm chứa Bacillus spp. và Lactobacillus spp. có thể ức chế vi khuẩn gây bệnh và cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột.

Kiểm soát vi khuẩn gây bệnh

Áp dụng hợp lý kháng sinh:

Chỉ sử dụng kháng sinh khi thực sự cần thiết, theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.

Diệt khuẩn nguồn nước:

Dùng clo hoặc iốt ở nồng độ an toàn để diệt khuẩn trước khi cấp nước vào ao nuôi.

Giám sát thường xuyên

Quan sát hoạt động, màu sắc và biểu hiện của hàng ngày.

Kiểm tra định lượng bất kỳ chất lượng nước và sự hiện diện của vi khuẩn gây bệnh bằng bộ xét nghiệm nhanh hoặc phân tích trong phòng thí nghiệm.

Xử lý khi phát hiện tôm nhiễm khuẩn

Cách ly ao nuôi: Stop cấp nước và cách ly ao nhiễm bệnh để tránh lây lan.

Xử lý môi trường:

Tăng cường quạt nước để cung cấp đủ oxy.

Sử dụng men vi sinh hoặc các chất diệt khuẩn để làm sạch nước ao.

Điều khiển cho tôm:

Bổ sung thuốc hoặc chế phẩm sinh học vào thức ăn theo chỉ định.

Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ gan và tăng cường miễn dịch

Kết luận

Phát hiện sớm và xử lý kịp thời tôm bị nhiễm khuẩn là yếu tố quyết định sự thành công trong nuôi tôm. Việc quản lý môi trường, tăng cường dinh dưỡng và giám sát thường xuyên giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu suất. Để đạt được hiệu quả cao nhất, người nuôi cần áp dụng các biện pháp phòng toàn diện và luôn luôn