Vi Bào Tử Trùng – Nguyên Nhân Gây Tôm Còi Cọc Và Phân Trắng

Vi Bào Tử Trùng – Nguyên Nhân Gây Tôm Còi Cọc Và Phân Trắng 

Bệnh vi bào tử trùng (EHP - Enterocytozoon hepatopenaei ) là một trong những vấn đề lớn đối với ngành nuôi tôm trên toàn thế giới. EHP là một loại vi bào tử ký sinh nội bào, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và năng suất của tôm nuôi, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng ( Litopenaeus vannamei ) và tôm sú ( Penaeus monodon ). Bệnh không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng của tôm mà còn ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng sản phẩm thương mại.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đi sâu vào việc tìm hiểu các triệu chứng bệnh vi khuẩn bào tử trùng lặp trên tôm, từ đó giúp người nuôi có thể biết và phòng bệnh hiệu quả.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Vi Bào Tử Trùng

Vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei là một vi sinh vật ký sinh thuộc nhóm Microsporidia. Vi bào tử này tấn công tế bào trong tuyến tiêu hóa của tôm, cụ thể là tế bào biểu mô ở tuyến gan tụy (HP - hepatopancreas).

EHP không trực tiếp gây tử vong nhưng gây ra tình trạng chậm, giảm năng lực và làm tôm dễ mắc các bệnh khác. Con đường lây nhiễm chính bao gồm:

Giống Nguồn nhiễm bệnh : Tôm giống mang vi bào tử trùng là nguồn lan chính.

Môi trường nước ô nhiễm nhiễm : Vi bào tử có thể tồn tại trong bùn đáy, nước thải hoặc các vật chất hữu cơ bị phân hủy.

Lây nhiễm qua thức ăn : Các nguồn thức thức ăn hoặc sinh vật mang mầm bệnh như ốc, giun và các loài thủy sinh khác.

Triệu Chứng Bệnh Vi Bào Tử Trùng Trên Tôm

Tôm bị nhiễm vi bào tử thường biểu hiện các triệu chứng kỹ thuật số, nhưng đôi khi khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Dưới đây là triệu chứng thường gặp:

Tôm kéo lớn

Đây là triệu chứng phổ biến nhất và dễ nhận biết nhất.

Tôm trong ao nuôi phát triển không đồng đều, xuất hiện nhiều cá thể phóng khoáng, nhỏ hơn so với tôm khỏe mạnh cùng khoáng.

Kích thước không đồng đều của các hình ảnh ảnh hưởng đến các sản phẩm có giá trị và mục tiêu.

Tôm Gầy Yếu, Ăn Ít

Tôm giảm khả năng bắt, ăn ít hoặc bỏ ăn hoàn toàn.

Khi kiểm tra thức ăn trong ao, lượng thức ăn dư thừa thường cao hơn so với tôm khỏe mạnh.

Tôm nhiễm bệnh thường có phần cơ nạc, thiếu săn chắc, móng ngựa hoặc cào.

Thay Đổi Màu Sắc

Tôm nhiễm EHP thường có vỏ mờ, màu nhạt nhạt hơn so với tôm bình thường.

Các đốt trên cơ thể có thể chuyển sang màu trắng đục hoặc vàng nhạt.

Tuyến Gan Tụy Bị Tổn Thương

Khi kiểm tra tổn hại bên dưới màn hình kính, có thể tìm thấy gan bị hư hỏng ở mức tối thiểu hoặc nhỏ bất ngờ.

Tế bào bào gan bị phá hủy bởi trùng lặp vi bào tử, làm suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng của tôm.

Phân Trắng

Phân chia là một triệu chứng thường đi kèm với bệnh vi tế bào tử, do sự phát triển tế bào tế bào gan và hệ tiêu hóa.

Đọc theo mặt nước ao nuôi, có thể quan sát thấy các dải phân trắng nổi lên, dấu hiệu của tôm nhiễm bệnh.

Tỷ Lệ Chết Tích Lũy Tăng

Mặc dù EHP không trực tiếp gây tử vong, nhưng nó làm giảm khả năng miễn dịch của tôm, khiến chúng dễ mắc các bệnh cơ hội khác như kháng trắng, van tử cung gan cấp tính (AHPND), và bệnh phân trắng.

Tôm có thể chết rải rác trong suốt chu kỳ nuôi, đặc biệt ở các vùng nuôi có mật độ cao.

Cách Nhận Biết Bệnh Vi Bào Tử Trùng

Quan Sát Triệu Chứng Lâm Sang

Theo dõi tốc độ tăng trưởng và sức ăn của tôm.

Quan sát các dấu hiệu bất thường như vỏ mờ, cơ gầy yếu, và phân trắng có thể trên mặt nước.

Phân Tích Mẫu Tôm

Kiểm tra mô học : Lấy mẫu gan tôm để quan sát dưới màn hình vi. Vi bào tử thường xuất hiện trong các tế bào bào gan dưới dạng các tế bào hình cầu nhỏ.

PCR (Phản ứng chuỗi Polymerase) : Đây là phương pháp mong đợi chính xác và phổ biến nhất để phát hiện EHP. PCR có thể xác định sự hiện diện của DNA vi bào tử trong mẫu tôm.

khỏe mẫu tế bào : Sử dụng các phương pháp đặc biệt để nhận vi bào tử dưới kính hiển thị vi.

Hậu Quả Của Bệnh Vi Bào Tử Trùng

Bệnh vi bào tử trùng ảnh hưởng đến năng suất và sinh lợi trong nuôi tôm:

Giảm tốc độ tăng trưởng : Thời gian nuôi kéo dài, chi phí thức ăn và quản lý tăng lên.

Tôm chất lượng : Tôm không đạt được kích thước tiêu chuẩn, dễ bị thị trường xuất khẩu từ chối.

Chi phí điều trị cao : Việc quản lý đòi hỏi các biện pháp kiểm soát béo phì, từ việc kiểm tra tôm giống đến cải thiện môi trường ao nuôi.

Ngụy cơ lan lan : EHP dễ dàng lan truyền qua nước và bùn đáy, làm ô nhiễm các khu vực nuôi xung quanh.

Biện Pháp Phòng Ngừa Và Kiểm Soát

Quản Lý Nguồn Giống

Sử dụng tôm sạch giống bệnh, được kiểm tra PCR trước khi thảnh thơi nuôi.

Mua giống từ các trại lửa tương uy tín, đảm bảo không nhiễm vi trùng tử vong và các loại bệnh khác.

Cải Thiện Môi Trường Ao Nuôi

Quản lý chất lượng nước : Giữ môi trường nước sạch, ổn định các thông số như pH, oxy hòa tan, và độ mặn.

Loại bỏ đáy : hít đáy thường xuyên để loại bỏ tế bào tử có trong chất thải và bùn đáy.

Xử lý nước thải : Nước thải phải được xử lý triệt để trước khi xả ra môi trường để tránh lan tỏa mầm bệnh.

 Kiểm tra Soát Thức Ăn Và Quản Lý Sức Khỏe Tôm

Thức ăn sạch : Sử dụng công thức ăn chất lượng cao, không chứa mầm bệnh.

Tăng cường miễn dịch : Bổ sung các sản phẩm hỗ trợ miễn dịch như β-glucan, vitamin C và khoáng chất để giúp tôm chống lại dưỡng chất.

 Áp Dụng Công Nghệ Sinh Học

Sử dụng chế phẩm vi sinh để cải thiện môi trường nước, kiểm soát vi khuẩn có hại và giảm thiểu mầm bệnh trong ao.

Giám Sát Và Kiểm Tra Thường Xuyên

Thường xuyên lấy mẫu tôm để kiểm tra sự hiện diện của EHP bằng PCR hoặc các phương pháp khác.

Quan sát tình trạng sức khỏe của tôm và phát hiện sớm các triệu chứng bất thường.

Kết Luận

Bệnh vi bào tử trùng là một công thức lớn trong ngành nuôi tôm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng tôm. Nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng giải pháp là chìa khóa để kiểm tra hiệu quả bệnh này.