Vì Sao Không Nên Cho Tôm Ăn Khi Mưa Bão?
Vì Sao Không Nên Cho Tôm Ăn Khi Mưa Bão?
Khi mưa bão xảy ra, môi trường ao nuôi tôm chịu nhiều thay đổi đáng kể về nhiệt độ, độ mặn, pH, oxy hòa tan và độ trong nước. Đây là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và khả năng sinh học của tôm. Việc quản lý môi trường ao nuôi trong thời gian này trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Thay đổi nhiệt độ
Cơn bão thường kéo theo sự giảm nhiệt độ đột ngột trong ao nuôi. Khi nước mưa lạnh hơn trộn lẫn với nước ao nuôi, nhiệt độ trung bình của ao giảm xuống. Tôm là loài động vật biến nhiệt, nghĩa là nhiệt độ cơ sở của chúng phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường xung quanh. Khi nhiệt độ giảm đột ngột, hệ thống trao đổi chất của tôm bị chậm lại, dẫn đến việc làm tôm ít hoạt động hơn, tiêu hóa chậm và giảm nhu cầu ăn.
Thay đổi độ mặn
Nước mưa là nước ngọt nên khi trộn vào ao nuôi sẽ làm giảm độ mặn của nước. Đối với tôm, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng ( Litopenaeus vannamei ), thay đổi mức độ đột ngột có thể gây ra hiện tượng sốc, ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và khả năng chống chịu với môi trường điều kiện bất lợi. Tôm sẽ giảm ăn hoặc thậm chí bỏ ăn hoàn toàn khi số lượng thay đổi độ mặn.
Giảm oxy hòa tan
Mưa bão thường làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước. Điều này xảy ra do quá trình phân tầng nước khi nước mưa lạnh hòa trộn với nước ấm trong ao. Lớp nước lạnh thường chìm xuống đáy ao, trong khi lớp nước ấm ở bề mặt giảm sự trao đổi oxy với không khí. Kết quả là lượng oxy hòa tan trong nước giảm, làm tôm dễ dàng bị ngạt và giảm khả năng hô hấp. Trong tình trạng thiếu oxy, tôm sẽ ngừng ăn để tiết kiệm năng lượng và duy trì các hoạt động sống cơ bản.
Tăng độ đục và sự hiện diện của các chất độc hại
Bão kéo theo dòng nước bùn từ bên ngoài dòng nước chảy vào ao nuôi, làm tăng độ đục của nước. Các loại bùn và các chất hữu cơ từ đất có thể chứa nhiều vi khuẩn và vi sinh vật có hại, đồng thời làm giảm khả năng lọc nước tự nhiên của ao. Đặc biệt, chất hữu cơ có thể phân hủy và tạo ra các chất độc hại như amoniac, nitrit và hydrogen sulfide – những chất gây hại cho tôm và khiến chúng giảm sức phản kháng, dẫn đến bỏ ăn.
Thay đổi hành vi và sinh lý của tôm khi mưa bão
Khi môi trường nước ao nuôi bị thay đổi do mưa bão, hành vi và sinh lý của tôm cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số thay đổi quan trọng bao gồm:
Giảm hoạt động
Tôm là loài nhạy cảm với sự thay đổi môi trường, đặc biệt là nhiệt độ và oxy hòa tan. Khi môi trường thay đổi đột ngột trong cơn mưa thời gian, tôm sẽ giảm hoạt động, bơi lội và tìm kiếm thức ăn hơn. Điều này xuất phát từ việc làm cơ thể tôm phải đối mặt với nhiều yếu tố căng thẳng cùng một lúc, từ đó dẫn đến sự tăng cường trao đổi chất và năng lượng.
Chậm lại hệ thống tiêu chuẩn
Nhiệt độ thấp và lượng oxy hòa tan giảm sẽ làm chậm quá trình tiêu hóa của tôm. Enzyme tiêu hóa trong cơ sở sản xuất hoạt động mạnh nhất ở nhiệt độ và điều kiện oxy ổn định. Khi môi trường nước thay đổi quá nhiều, các enzyme tiêu hóa này không còn hoạt động hiệu quả, tạo thức ăn trong dạ dày của tôm không được tiêu hóa hoàn toàn. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiêu hóa và gây lãng phí thức ăn.
Giảm sức đề kháng
Cơn bão kéo theo sự biến đổi của môi trường nước, tạo ra các điều kiện không có lợi cho sức khỏe của tôm. Khi phải đối phó với sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, tốc độ mặn và oxy hòa tan, hệ thống dịch miễn phí của tôm bị suy giảm. Tôm trở nên dễ mắc các bệnh như bệnh miễn trắng, phân trắng và bệnh do vi khuẩn Vibrio. Trong trạng thái này, việc cho tôm ăn có thể gây thêm áp lực lên hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch, làm tăng nguy cơ bệnh tật.
Lý do không nên cho tôm ăn trong thời gian mưa bão
Giảm hiệu quả tiêu hóa và tăng nguy cơ lãng phí thức ăn
Khi nhiệt độ và oxy hòa tan trong nước giảm, hệ thống tiêu hóa của tôm hoạt động chậm, tạo thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn. Nếu người nuôi vẫn tiếp tục cho tôm ăn trong thời gian này, phần lớn thức ăn sẽ bị lãng phí vì tôm không có khả năng tiêu hóa hết. ăn dư thừa sẽ lắng xuống đáy ao, phân hủy và tạo ra các loại khí độc như amoniac và hydrogen sulfide, làm ô nhiễm nhiễm nước và ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống của tôm.
Thêm sức mạnh cho tôm
Trong thời gian mưa bão, tôm phải đối mặt với nhiều yếu tố gây căng thẳng như thay đổi nhiệt độ, độ mặn và oxy hòa tan. Việc cho tôm ăn trong tình trạng này sẽ tạo ra nhiều áp lực hơn cho hệ tiêu hóa và hệ thống miễn dịch của chúng. Tôm cần nhiều năng lượng để tiêu hóa thức ăn, nhưng trong điều kiện thiếu oxy và nhiệt độ thấp, quá trình tiêu hóa này trở nên khó khăn hơn. Điều này có thể dẫn đến các vấn đề về tiêu hóa và giảm sức mạnh phản kháng của tôm.
Nguy cơ mắc bệnh tiêu hóa và nhiễm khuẩn
ăn dư thừa trong ao không chỉ làm ô nhiễm nhiễm nước mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm phát triển. Trong môi trường nước có nhiều chất hữu cơ cơ phân hủy, các vi khuẩn có hại như Vibrio và Aeromonas sẽ phát triển mạnh mẽ. Chúng có thể gây ra các bệnh tiêu hóa và nhiễm khuẩn cho tôm, từ đó dẫn đến tỷ lệ tử vong cao và tổn hại về kinh tế cho người nuôi.
Giảm chi phí và năng suất tối ưu
Trong điều kiện mưa bão, tôm không có nhu cầu ăn nhiều như bình thường, làm việc đó tiếp tục cho ăn không mang lại hiệu quả. Thay vì lãng phí thức ăn và gây ô nhiễm ao nuôi, người nuôi có thể tạm ngừng cho tôm ăn cho đến khi tiết ổn định trở lại. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí thức ăn mà còn giữ môi trường nước trong ao sạch sẽ, từ đó tối ưu hóa năng suất và giảm thiểu rủi ro.
Biện pháp quản lý ao nuôi trong thời gian mưa bão
Để đảm bảo sức khỏe của tôm và duy trì môi trường ao nuôi ổn định trong thời gian mưa bão, người nuôi cần thực hiện các biện pháp quản lý sau:
Kiểm tra chất lượng nước
Thường xuyên kiểm tra các chỉ số chất lượng nước như nhiệt độ, độ mặn, oxy hòa tan và pH. Nếu phát hiện sự thay đổi tắc nghẽn, cần điều chỉnh ngay lập tức bằng cách bơm nước mới vào ao hoặc sử dụng các chế độ sinh học để cân bằng hệ vi sinh vật trong ao