Vì Sao Không Nên Cho Tôm Ăn Khi Trời Mưa, Giông Bão?

Nuôi tôm là một ngành nghề quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt ở các khu vực ven biển như Đồng bằng Sông Cửu Long. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, người nuôi cần phải chú trọng đến các yếu tố môi trường và thời tiết. Một trong những khuyến cáo phổ biến là không nên cho tôm ăn trong điều kiện thời tiết xấu như mưa lớn, giông bão. Bài viết này sẽ phân tích kỹ lưỡng những nguyên nhân khoa học và thực tế giải thích vì sao điều này là cần thiết.

Ảnh Hưởng Của Mưa Lớn Đến Môi Trường Ao Nuôi

Sự Thay Đổi Về Chất Lượng Nước

Khi trời mưa, nước mưa chảy vào ao mang theo các chất bẩn, đất cát, và các hợp chất hữu cơ. Điều này dẫn đến:

• Giảm độ mặn: Nước mưa thường là nước ngọt. Khi pha trộn với nước ao nuôi, đặc biệt ở các vùng nuôi tôm nước lợ, độ mặn trong ao giảm đột ngột, gây sốc cho tôm.
• pH dao động: Nước mưa có pH thấp hơn nước ao, thường rơi vào khoảng 5.5 – 6.5. Sự thay đổi này làm pH ao giảm đột ngột, ảnh hưởng đến khả năng hô hấp và trao đổi chất của tôm.
• Tăng lượng khí độc: Mưa lớn khuấy động đáy ao, làm giải phóng khí độc như H₂S, NH₃ từ bùn đáy ao, gây hại cho sức khỏe của tôm.

Thiếu Oxy Hòa Tan

Trong mưa giông, bầu trời thường âm u, ánh sáng mặt trời bị hạn chế, làm giảm khả năng quang hợp của tảo. Bên cạnh đó, sự xáo trộn do mưa lớn làm oxy ở tầng mặt khó khuếch tán xuống tầng đáy, dẫn đến hiện tượng thiếu oxy cục bộ. Tôm dễ bị stress và bỏ ăn khi thiếu oxy.

Hành Vi Sinh Học Và Tập Tính Của Tôm Trong Mưa

Tôm Thay Đổi Tập Tính Ăn Uống

Trong điều kiện thời tiết bất lợi, tôm thường có xu hướng giảm hoặc ngừng ăn để thích nghi. Điều này là do:

• Cảm giác căng thẳng: Sự thay đổi môi trường đột ngột kích thích cơ chế tự vệ tự nhiên của tôm, khiến chúng giảm các hoạt động sinh học.
• Giảm khả năng tiêu hóa: Tôm bị stress thường tiết ra ít enzyme tiêu hóa hơn, dẫn đến hiệu suất hấp thu thức ăn kém.

Gia Tăng Tỷ Lệ Chết Do Ăn Không Tiêu

Nếu người nuôi vẫn cho ăn, thức ăn không tiêu hóa hết sẽ tích tụ trong ruột, dễ gây hiện tượng viêm ruột hoặc bệnh đường tiêu hóa. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, tôm có thể chết hàng loạt.

Nguy Cơ Từ Thức Ăn Tồn Đọng Trong Ao

Khi trời mưa, lượng thức ăn thừa không được tôm tiêu thụ sẽ lắng xuống đáy ao, gây ra:

• Ô nhiễm đáy ao: Thức ăn thừa bị phân hủy, tạo ra các khí độc như NH₃, NO₂⁻, làm tăng nguy cơ bệnh tật cho tôm.
• Bùng phát vi khuẩn có hại: Vibrio harveyi, một trong những vi khuẩn gây bệnh phổ biến ở tôm, phát triển mạnh trong điều kiện đáy ao ô nhiễm.

 Giảm Chi Phí Và Tối Ưu Hóa Hiệu Quả Nuôi

Trong ngành nuôi tôm, quản lý chi phí thức ăn là một yếu tố quan trọng. Thức ăn chiếm khoảng 60–70% tổng chi phí sản xuất. Khi tôm không ăn, việc tiếp tục cho ăn không chỉ lãng phí mà còn làm tăng rủi ro ô nhiễm ao nuôi. Do đó, việc ngừng cho ăn trong thời tiết xấu là cách để giảm thiểu chi phí và tối ưu hóa hiệu quả kinh tế.

Làm Thế Nào Để Quản Lý Ao Nuôi Trong Mưa Lớn?

Để giảm thiểu rủi ro trong mưa giông, người nuôi cần áp dụng các biện pháp quản lý chặt chẽ:

Kiểm Soát Chất Lượng Nước

• Theo dõi pH: Sử dụng máy đo pH để kiểm tra và điều chỉnh kịp thời bằng cách bổ sung vôi hoặc khoáng chất.
• Ổn định độ mặn: Bổ sung nước mặn từ ao chứa khi cần thiết để duy trì độ mặn phù hợp.

Quản Lý Thức Ăn

• Giảm lượng thức ăn: Chỉ cho ăn khi trời đã ngừng mưa và chất lượng nước ổn định.
• Chọn thời điểm cho ăn: Cho ăn vào sáng sớm hoặc chiều muộn, tránh những lúc trời đang chuyển mưa.

Tăng Oxy Hòa Tan

• Sử dụng quạt nước: Duy trì quạt nước hoạt động liên tục để tránh hiện tượng thiếu oxy.
• Bổ sung vi sinh: Các chế phẩm sinh học giúp phân hủy chất hữu cơ, cải thiện môi trường đáy ao.

Không cho tôm ăn khi trời mưa, giông bão là một quyết định quan trọng dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của tôm mà còn giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm ao nuôi và tiết kiệm chi phí. Việc quản lý ao nuôi trong thời tiết xấu đòi hỏi sự hiểu biết và áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp để đảm bảo vụ nuôi đạt hiệu quả cao nhất.