Bệnh hoại tử cơ: Cách phòng ngừa và kiểm soát trong mô hình nuôi tôm công nghệ cao

Bệnh hoại tử cơ đang là một trong những vấn đề nghiêm trọng đối với ngành nuôi tôm, đặc biệt là trong mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Bệnh này thường xuất hiện ở giai đoạn tôm thẻ trên 45 ngày tuổi và có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đối với sức kháng của tôm và kết quả sản xuất. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi vào chi tiết về bệnh hoại tử cơ, nguyên nhân gây bệnh, cách lây truyền, và những thách thức liên quan đến mô hình nuôi tôm công nghệ cao.

Hoại tử cơ - Nguyên nhân và Biểu hiện

Bệnh hoại tử cơ là một bệnh do virus Infectious Myonecrosis Virus (IMNV) gây ra, thuộc loại các bệnh virus trên tôm. IMNV là một tác nhân gây bệnh tương đối mới được phát hiện trong ngành nuôi tôm. Bệnh này thường bắt đầu bằng việc các phần cơ của tôm, đặc biệt là phần đuôi, trở nên trắng đục, sau đó sự hoại tử này lan dần khắp cơ thể.

Ở mức độ nặng, bệnh hoại tử cơ có thể dẫn đến sự hoại tử rộng lớn và màu đỏ ở các cơ vân như phần cơ bụng. Tôm bị nhiễm bệnh ở giai đoạn cấp tính thường xuất hiện các vùng hoại tử trắng rộng ở các cơ vân như phần cơ bụng, cơ đuôi, và đặc biệt ở phần bụng. Điều này dẫn đến việc tôm trở nên mất sức và yếu đuối hơn, và sau khi tôm chết, các phần bị hoại tử này có màu đỏ tương tự như màu của tôm nấu chín.

Dấu hiệu lâm sàng của bệnh hoại tử cơ thường nổi bật hơn ở loài tôm thẻ Litopenaeus vannamei. Các dấu hiệu bao gồm màu trắng đục của cơ thể tôm và sự mất khả năng bơi lội. Khi tôm bị nhiễm bệnh nặng, chúng thường rớt xuống đáy ao và tỷ lệ tôm chết tăng nhanh.

Lây lan và Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh hoại tử cơ có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau. IMNV lây nhiễm trên họ tôm he, bao gồm các loài tôm thẻ trắng (Litopenaeus vannamei), tôm sú (P. monodon), tôm sú nâu (Penaeus esculentus), và tôm bạc thẻ (P. merguiensis). Bệnh này có thể truyền theo chiều ngang qua đường tiêu hóa, thông qua việc tôm ăn tôm bị nhiễm bệnh và chết. Điều đáng nói là IMNV cũng đã được phát hiện trong trứng và buồng trứng của tôm mẹ bị nhiễm bệnh, cho thấy có sự lây truyền từ tôm mẹ sang tôm con. Ngoài ra, bệnh hoại tử cơ có thể lan ra từ các loài địch hại khác như cò, giáp xác, ký sinh trùng, và chúng có thể mang theo virus từ ao tôm nhiễm bệnh sang ao tôm khác.

Thách thức trong Mô hình Nuôi Tôm Công Nghệ Cao

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao thường đặc trưng bởi việc thả nuôi tôm ở mật độ dày, và các ao nuôi thường có diện tích nhỏ. Các mô hình này tập trung vào việc cho tôm ăn bằng máy và chủ động điều chỉnh lượng thức ăn, thời gian ăn, và các yếu tố khác dựa trên các yếu tố như thời tiết, chất lượng môi trường, sức kháng của tôm, và nhu cầu tôm theo trọng lượng thân và thời gian nuôi. Tuy nhiên, mức độ kiểm soát này đôi khi gặp khó khăn và chưa đảm bảo cân đối giữa nhu cầu thực tế của bầy tôm và các yếu tố khác.

Mô hình Nuôi Tôm Siêu Thâm Canh Công Nghệ Cao và Liên Quan đến Bệnh Hoại Tử Cơ

Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao thường thả tôm ở mật độ dày hơn và ao nuôi có diện tích nhỏ hơn so với mô hình truyền thống. Các ao nuôi trong mô hình này thường là ao tròn nổi, hoặc ao hình vuông với các góc bo tròn và lót bạt xung quanh. Không gian sống của tôm trong ao rất chật hẹp, và hàm lượng oxy trong nước có thể không đủ đáp ứng nhu cầu hô hấp của tôm và khả năng vận động của chúng.

Mô hình nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao thường thực hiện việc cho tôm ăn bằng máy, và việc kiểm soát lượng thức ăn, thời gian ăn, và các yếu tố khác thường phức tạp hơn. Điều này có thể dẫn đến sự phát triển không cân đối của bầy tôm, gây ra một số vấn đề liên quan đến bệnh hoại tử cơ.

Thách thức và Phòng tránh Bệnh Hoại Tử Cơ

Mức độ ảnh hưởng của bệnh hoại tử cơ càng trầm trọng, càng tạo điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập của bệnh và tăng mức độ gây hại nặng nề hơn. Việc kiểm soát thức ăn, lượng thức ăn, và các yếu tố môi trường là rất quan trọng để phòng tránh bệnh hoại tử cơ trong nuôi tôm công nghệ cao. Đối với mô hình nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao, cần đặc biệt chú ý đến việc duy trì môi trường ao sạch sẽ và kiểm soát chất thải.

Ngoài ra, việc duy trì môi trường ao ổn định và kiểm soát các biến động đột ngột về thời tiết là quan trọng để giảm nguy cơ thiếu oxy và sự phát triển của bệnh hoại tử cơ. Việc thả nuôi tôm ở mật độ phù hợp và chăm sóc sức kháng của tôm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh bệnh.

Kết luận

Bệnh hoại tử cơ đang là một thách thức đối với ngành nuôi tôm, đặc biệt là trong mô hình nuôi tôm công nghệ cao. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện, và cách lây truyền của bệnh này là quan trọng để phòng tránh và kiểm soát nó trong các mô hình nuôi tôm khác nhau. Việc duy trì môi trường ao sạch sẽ, kiểm soát thức ăn, và quản lý môi trường ao là các yếu tố quan trọng để giảm nguy cơ bệnh hoại tử cơ và đảm bảo sản xuất tôm hiệu quả.