Bình Định: Tăng Cường Chứng Nhận và Truy Xuất Nguồn Gốc Thủy Sản Khai Thác Để Đáp Ứng Thị Trường Quốc Tế

Trong bối cảnh thị trường toàn cầu ngày càng khắt khe với yêu cầu về chất lượng và nguồn gốc sản phẩm, việc chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác đã trở thành một trong những nhiệm vụ cấp thiết đối với ngành thủy sản, đặc biệt là tại tỉnh Bình Định. Tỉnh Bình Định không chỉ nổi tiếng với những sản phẩm thủy sản phong phú mà còn là một trong những địa phương có sản lượng thủy sản lớn của Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề chất lượng và an toàn thực phẩm trong ngành thủy sản vẫn luôn là một thách thức cần phải giải quyết.

Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích về tình hình chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác tại Bình Định, những thách thức đang gặp phải, cũng như các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường và bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng.

Tình hình thủy sản khai thác tại Bình Định

Đặc điểm tự nhiên và kinh tế

Bình Định là tỉnh ven biển miền Trung Việt Nam, có bờ biển dài khoảng 134 km và nhiều vịnh, cửa biển thuận lợi cho hoạt động khai thác thủy sản. Tỉnh có nguồn lợi thủy sản phong phú với đa dạng các loài như cá, tôm, mực, ghẹ và các loại hải sản khác. Hoạt động khai thác thủy sản tại đây không chỉ đóng góp lớn vào nền kinh tế địa phương mà còn tạo công ăn việc làm cho hàng triệu lao động.

Ngành thủy sản Bình Định

Ngành thủy sản Bình Định có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương. Năm 2023, sản lượng thủy sản khai thác đạt khoảng 200.000 tấn, trong đó phần lớn là hải sản. Tuy nhiên, ngành này đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm và truy xuất nguồn gốc.

Tầm quan trọng của chứng nhận và truy xuất nguồn gốc

Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm

Chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản là một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm. Việc xác định nguồn gốc sản phẩm giúp người tiêu dùng yên tâm hơn về chất lượng, từ đó tạo niềm tin và khuyến khích tiêu dùng sản phẩm thủy sản.

Thúc đẩy xuất khẩu

Nhu cầu của thị trường quốc tế đối với sản phẩm thủy sản ngày càng khắt khe. Các quốc gia nhập khẩu yêu cầu sản phẩm phải có chứng nhận nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn thực phẩm. Việc tăng cường công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc sẽ giúp sản phẩm thủy sản Bình Định dễ dàng thâm nhập vào các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản

Truy xuất nguồn gốc giúp kiểm soát và quản lý tốt hơn nguồn lợi thủy sản, từ đó giảm thiểu tình trạng khai thác quá mức và bảo vệ môi trường. Điều này không chỉ đảm bảo tính bền vững của ngành thủy sản mà còn góp phần bảo vệ hệ sinh thái biển.

Thực trạng công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc tại Bình Định

Chương trình chứng nhận và truy xuất nguồn gốc

Bình Định đã triển khai nhiều chương trình chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, bao gồm:

• Chương trình quản lý chất lượng thủy sản: Được thực hiện nhằm kiểm soát chất lượng sản phẩm từ khâu khai thác đến chế biến và tiêu thụ. Chương trình này bao gồm việc đánh giá và kiểm tra chất lượng hải sản, từ đó cấp chứng nhận cho các sản phẩm đạt tiêu chuẩn.
• Hệ thống truy xuất nguồn gốc: Được áp dụng để theo dõi quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm thủy sản. Hệ thống này cho phép người tiêu dùng dễ dàng tra cứu thông tin về nguồn gốc sản phẩm, từ đó tăng cường niềm tin vào sản phẩm thủy sản địa phương.

Các tổ chức chứng nhận

Các tổ chức như Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định, các hiệp hội nghề cá và các tổ chức phi chính phủ đã phối hợp triển khai các hoạt động chứng nhận và truy xuất nguồn gốc. Tuy nhiên, số lượng tổ chức chứng nhận còn hạn chế, dẫn đến việc không thể đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường.

Những khó khăn, thách thức

• Nhận thức của người dân: Một trong những khó khăn lớn nhất trong công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc là nhận thức của người dân và ngư dân về tầm quan trọng của vấn đề này. Nhiều ngư dân vẫn chưa ý thức được rằng chứng nhận và truy xuất nguồn gốc có thể mang lại lợi ích kinh tế cho họ.
• Chi phí chứng nhận: Chi phí cho các hoạt động chứng nhận và duy trì hệ thống truy xuất nguồn gốc còn cao, khiến nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn trong việc tham gia.
• Thiếu hệ thống hỗ trợ: Hệ thống cơ sở dữ liệu và công nghệ thông tin cho công tác truy xuất nguồn gốc vẫn còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác này.

Các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc

Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức

Cần có những chiến dịch truyền thông hiệu quả nhằm nâng cao nhận thức của người dân và ngư dân về tầm quan trọng của chứng nhận và truy xuất nguồn gốc. Các tổ chức chức năng nên tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo để hướng dẫn ngư dân hiểu rõ về quy trình chứng nhận và lợi ích của việc tham gia.

Hỗ trợ tài chính cho ngư dân

Cần xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính cho ngư dân tham gia vào các chương trình chứng nhận và truy xuất nguồn gốc. Việc hỗ trợ về chi phí chứng nhận sẽ khuyến khích nhiều ngư dân tham gia, từ đó mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Phát triển hệ thống công nghệ thông tin

Xây dựng một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm là rất cần thiết. Hệ thống này không chỉ giúp quản lý thông tin một cách hiệu quả mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng tra cứu thông tin về nguồn gốc sản phẩm.

Củng cố và phát triển tổ chức chứng nhận

Cần thành lập thêm các tổ chức chứng nhận độc lập và chuyên nghiệp, đồng thời củng cố các tổ chức hiện có. Việc này sẽ giúp tăng cường tính cạnh tranh trong lĩnh vực chứng nhận và truy xuất nguồn gốc, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ.

Hợp tác quốc tế

Bình Định cần chủ động hợp tác với các tổ chức quốc tế trong lĩnh vực chứng nhận và truy xuất nguồn gốc. Việc này sẽ giúp tỉnh học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật và công nghệ tiên tiến từ các nước khác, từ đó nâng cao năng lực cho công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc.

Kết luận

Tăng cường công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác là một yêu cầu cấp thiết đối với tỉnh Bình Định. Việc thực hiện tốt các công tác này không chỉ nâng cao chất lượng và an toàn thực phẩm mà còn thúc đẩy xuất khẩu và bảo vệ môi trường. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và ngư dân, cùng với những chính sách hỗ trợ kịp thời nhằm tạo ra một môi trường phát triển bền vững cho ngành thủy sản Bình Định trong tương lai.