Nguồn gốc chất thải hữu cơ và Tác hại trong ao nuôi tôm
1. Nguồn gốc chất thải hữu cơ trong nuôi tôm:
Trong mô hình quảng canh cải tiến và nuôi trong ao đất, chất thải hữu cơ thường xuất phát từ việc sử dụng thức ăn công nghiệp chứa đựng nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là đạm và photpho. Sự thừa thức ăn và phân tôm đóng góp vào việc tăng hàm lượng chất thải hữu cơ trong ao nuôi tôm. Theo nghiên cứu của Muir (1992), hơn 64% tổng đạm và 77% tổng lân từ thức ăn được thải ra môi trường nước dưới dạng hòa tan và không hòa tan.
Chất thải hữu cơ tích tụ trong ao nuôi tôm từ nhiều nguồn gốc khác nhau, bao gồm đất ao bị xói mòn do dòng chảy nước, đất từ bờ ao bị rửa trôi, phân tôm, thức ăn thừa, xác chết của sinh vật phù du, vôi, khoáng chất, và các chất lơ lửng từ nguồn nước cấp (Boyd, 1998). Chất hữu cơ lơ lửng cũng có thể đến từ nguồn nước cấp nếu người nuôi không sử dụng hệ thống ao lắng và ao lọc trước khi cấp nước vào ao nuôi.
2. Tác hại của chất thải hữu cơ trong ao nuôi tôm:
Tảo độc phát triển: Chất thải hữu cơ tích lũy trong ao tạo điều kiện cho sự phát triển của tảo độc, từ tảo có lợi sang tảo có hại, ảnh hưởng đến sinh thái ao nuôi tôm.
Tích lũy khí độc: Tổng đạm amon, nitrit, nitrat, tổng đạm nito và H2S gia tăng nhanh chóng, gây ô nhiễm môi trường và suy giảm chất lượng nước, đặc biệt vào cuối chu kỳ nuôi (Matias et al., 2002).
Ảnh hưởng sức khỏe vật nuôi: Chất lượng nước kém có thể dẫn đến giảm năng suất và sản lượng tôm nuôi. Chất thải hữu cơ từ thức ăn thừa và phân tôm, cùng với phân bón và nguồn dinh dưỡng khác, góp phần vào ô nhiễm môi trường ao nuôi (Shishehchian et al., 1999).
Giảm hàm lượng oxy: Tăng hàm lượng chất thải hữu cơ làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong ao, ảnh hưởng đến hô hấp của tôm nuôi.
Gây bệnh cho tôm nuôi: Ô nhiễm chất thải hữu cơ có thể gây bệnh đen mang, làm suy giảm sức khỏe và năng suất của tôm nuôi.
3. Giải pháp cho ao nuôi ô nhiễm chất hữu cơ:
Để cải thiện chất lượng nước trong ao nuôi tôm, việc thay nước là giải pháp đơn giản nhất. Thay thế nước ô nhiễm bằng nước sạch có chất lượng tốt hơn giúp cải tạo môi trường nuôi. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời.
Khuyến cáo cho người nuôi tôm:
Sử dụng ao lót bạt để giảm tích tụ chất thải hữu cơ.
Thiết lập hệ thống ao lắng và ao lọc trước khi cấp nước vào ao nuôi.
Xử lý chất thải trước khi đưa ra môi trường, nhằm giảm ảnh hưởng đến sinh thái nước và sức khỏe của tôm nuôi.
, giải pháp kết hợp giữa thay nước, sử dụng các hệ thống lọc và xử lý chất thải sẽ giúp người nuôi tôm duy trì môi trường ao nuôi ổn định và giảm thiểu tác động tiêu cực của chất thải hữu cơ đến sức khỏe và sản xuất của tôm nuôi.