Những loại máy sục khí trong nuôi trồng thủy sản

Máy sục khí cho ao tôm cá là rất quan trọng nhất là với môi trường nuôi thâm canh và siêu thâm canh bởi công dụng của chúng không chỉ cung cấp oxy cho nước ao mà còn giúp tạo dòng chảy nhằm gom tụ chất thải vào hố xiphong. Bài viết cung cấp các loại máy sục khí được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản cho người nuôi tham khảo.

1. Máy sục khí kiểu bánh xe quạt nước (Paddle wheel aerator)

Máy quạt khí đơn giản gồm có bánh xe quay trên đó gắn những cánh guồng phẳng để khuấy nước, làm tăng hàm lượng không khí trong nước. Một mô tơi gắn trên khung nổi với một trục nằm ngang trên mỗi đầu trục có lắp bánh xe quạt nước theo kiểu thẳng đứng, đặt ngập trong nước từ 1/3 -1/4 đường kính bánh xe quạt nước.

Cánh guồng của bánh xe quạt nước thường hơi cong như chiếc thìa hay cạnh răng cưa và có lỗ đục. Bánh xe quạt nước quay tròn trong nước múc nước đưa lên và làm nước tung tóe mặt ao.

2. Máy sục khí kiểu cánh quạt khuếch tán không khí (Propeller diffuser earator)

Máy sục khí kiểu cánh quạt khuếch tán không khí hay còn gọi là máy khuấy dạng chân vịt. Gồm một ống rỗng tròn gắn vào một mô tơ điện. Một máy khuếch tán và một máy nén đẩy được lắp vào một đầu ống ngập trong nước. Phần nổi được đặt trên mặt nước là nhờ 1 chiếc phao, nhờ đó lỗ thủng được đối diện với đầu lỗ thủng của ống gần mô tơ, luôn duy trì ở trên mặt nước.

Máy nén đẩy gia tăng đủ lượng nước làm giảm áp lực trong ống rỗng nhờ đó đã đẩy được không khí vào trong ống. Không khí được chuyển vào máy khuếch tán đi vào trong nước tạo thành những bọt khí nhỏ đó là nhờ vào sự kết hợp với máy nén đẩy. Những máy sục khí này ngoài việc sục khí còn giúp tuần hoàn nước. 

3. Máy sục khí bơm (Pump-aerator)

Máy sục khí bơm hay còn gọi là máy bơm thổi khí nó giúp lưu thông cột nước theo chiều dọc. Bao gồm có 1 mô tơ điện có thể đặt chìm dưới nước và một máy nén đẩy được gắn vào 1 ống. Mô tơ được đặt cố định để các đầu ống ở vị trí thẳng đứng. Toàn bộ hệ thống nổi nhờ được gắn phao. 

4. Máy sục khí quay (Rotary aerator)

Tương tự máy sục khí kiểu bánh xe quạt nước.  Máy sục khí được thiết kế cánh quạt bằng thép không rỉ 3 mảnh. Dòng nước chảy 360^o dễ sử dụng, dễ lắp đặt . Nếu sử dụng máy này nên kết hợp với máy sục khí bánh xe quạt nước để có hiệu quả tốt nhất.

5. Máy sục khí phun (Spray aerator)

Với 1 bơm cao áp đẩy nước ra qua nhiều lỗ nhỏ của một đường ống, với nhiều nhánh phun nước tạo thành vòng cung quạt khí.

Máy có một vòi phun tiêu chuẩn, và một động cơ 1/2 HP. Đường ống nước có thể được điều chỉnh cho phù hợp với độ sâu của từng ao.

Điều này tạo ra một vòng cung quạt khí được kéo từ nước tầng đáy lên bề mặt, đảm bảo lưu thông không khí và sự pha trộn không khí cho các tầng nước ao nuôi.

6. Máy sục khí thác nước (Waterfall aerator) 

Trong nuôi trồng thủy sản một công trình xây dựng kiên cố đơn giản qua đó nước được rơi xuống. Khi nước nhỏ giọt nước hòa trộn với không khí và hàm lượng oxy hòa tan trong nước tăng lên. Ngoài ra còn được dùng để khử khí độc của nguồn nước cấp.

Máy sục khí này chỉ phù hợp với ao nuôi cá có dạng bậc thang kiểu thác nước. Hoặc sử dụng trong các bể cá cảnh. 

7. Máy sục khí khuếch tán (Diffuser- aerators)

Một trong những máy sục khí sử dụng máy nén khí hay máy thổi khí để cung cấp khí hoặc khuếch tán không khí. Những bong bóng nhỏ này nổi lên qua cột nước, tạo ra một vùng bề mặt rộng cho sự khuếch tán oxy từ không khí bên trong các bong bóng vào trong nước. Đường ống có lổ thủng hay các dụng cụ khác tương tự để giải phóng các bọt khí vào trong nước. Khí oxy có thể được dùng thay vì không khí.

Tuy nhiên các hệ thống khuếch tán không khí có nhược điểm là hiệu suất kém ở các ao nước nông, vì thời gian lơ lửng của bong bóng trong nước quá ngắn nên khuếch tán ít oxy vào trong nước. Hơn nữa, các hệ thống này không phù hợp cho các ao nuôi lớn bởi vì chiều dài ống quá dài và sử dụng nhiều ống khuếch tán.

Hệ thống sục khí khếch tán phù hợp cho ao nuôi diện tích nhỏ và nuôi tôm với mật độ dày, thường dùng để hỗ trợ cho máy sục khí quạt guồng nhằm gia tăng oxy trong ao.

7. Máy sục khí trọng lực (Gravity-Aerator)

Là một trong những loại máy sục khí có sử dụng năng lượng được tạo ra khi đổ xuống từ trên cao xuống để vận chuyển oxy. Thường liên quan đến máy sục khí thác nước hay kiểu thác nước.

Các dạng của máy sục khí trọng lực kiểu thác nước.

8. Máy sục khí cơ học (Mechanical aerator)

Đây là một trong những máy được sử dụng phổ biến trong nuôi trồng thủy sản. Máy sục khí cơ học dụng năng lượng cơ học quạt nước tạo thành những giọi nước. Đây là sục khí làm nước văng tung tóe vào không khí để tăng diện tích tiếp xúc giữa nước và không khí làm khuếch tán oxy từ không khí vào nước. Và tùy theo thiết kế cánh quạt mà có hiệu suất sục khí và tạo dòng chảy khác nhau.

Oxy được tăng cường vận chuyển nhờ vào sự gia tăng vùng tiếp xúc giữa nước và không khí. Máy có thể chạy bằng mô tơ điện hoặc máy nổ đặt trên bờ. Máy sục khí cơ học được sử dụng ngày càng nhiều trong nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam bởi máy sục khí cơ học vừa có chức năng cung cấp oxy vừa khuấy đảo nước, đảm bảo cân bằng nhiệt độ, độ mặn và ôxy ở lớp nước mặt và lớp nước dưới.

Để đạt được hiệu suất sục khí mong muốn cần so sánh hiệu quả cung cấp oxy, diện tích ao nuôi, mô hình nuôi và mật độ nuôi để lựa chọn kiểu máy sục khí phù hợp.