Bệnh EHP: Nỗi lo của người nuôi tôm

Những năm gần đây, ngành công nghiệp nuôi tôm đã phải đối mặt với tình trạng tôm chậm lớn và sụt giảm sản lượng do vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) ngày càng lây lan. Mặc dù bệnh EHP không gây tỷ lệ tử vong cao, nhưng nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh trưởng và phát triển của tôm, gây ra những vấn đề đáng lo ngại trong ngành nuôi tôm. Dưới đây, chúng tôi sẽ giải thích nguyên nhân, triệu chứng, và các biện pháp phòng trị EHP mà người nuôi tôm cần nắm để tránh thiệt hại kinh tế.

Bệnh EHP ở Tôm và Triệu Chứng Nhiễm Bệnh:

Bệnh EHP, hay còn được gọi là bệnh chậm lớn, do vi bào tử trùng EHP gây ra. Đây là một loại bệnh phổ biến ở các nước có ngành công nghiệp nuôi tôm lớn như Thái Lan, Trung Quốc, Indonesia, và Malaysia. Tình hình tại Việt Nam cũng không khá hơn, khi bệnh EHP đã xuất hiện từ năm 2015 và ngày càng gia tăng. Triệu chứng của tôm nhiễm bệnh EHP bao gồm tôm chậm lớn, vỏ tôm mềm, và màu sắc gan tụy trở nên nhạt.

Cơ Chế Lây Nhiễm Bệnh EHP ở Tôm:

Bệnh EHP có cơ chế lây nhiễm phức tạp và có thể xảy ra cả theo chiều dọc và chiều ngang:

• Theo Chiều Dọc: Bệnh có thể truyền từ tôm bố mẹ sang ấu trùng tôm con (Nauplius).
• Theo Chiều Ngang: Môi trường nước nuôi có nhiễm EHP, và tôm có thể nhiễm bệnh khi ăn sinh vật mang mầm bệnh hoặc tiếp xúc với tác nhân nhiễm bệnh trực tiếp.

Cơ chế phức tạp này là một thách thức lớn đối với người nuôi tôm, và do đó, việc phòng trị EHP đòi hỏi sự chủ động và thận trọng.

Cách Phát Hiện Bệnh EHP ở Tôm:

Bệnh EHP không thể phát hiện thông qua triệu chứng rõ ràng, chỉ có thể thấy được bằng kính hiển vi hiện đại, quan sát mô học, và phân tích sinh học phân tử. Một số phương pháp phát hiện EHP bao gồm quan sát bằng kính hiển vi điện tử quét, quang học, PCR và các phương pháp phân tử khác. Phương pháp PCR được xem là hiệu quả nhất để phát hiện bệnh EHP, nhất là khi tôm bị nhiễm nặng.

Biện Pháp Phòng Trị Bệnh EHP ở Tôm:

• Kiểm Soát Con Giống: Lựa chọn tôm giống từ các công ty/ trại giống uy tín và đã được xét nghiệm âm tính với các bệnh thông thường ở tôm. Điều này giúp ngăn chặn sự lây truyền của EHP từ con giống sang tôm con.
• Mật Độ Thả Nuôi Hợp Lý: Duy trì mật độ thả nuôi phù hợp để tránh tình trạng quá tải trong ao nuôi, giúp tôm không tiếp xúc nhiều với mầm bệnh.
• Chuẩn Bị Ao Nuôi: Xây dựng ao lắng để cung cấp nước sạch và duy trì môi trường ao tốt. Cần cải tạo và diệt khuẩn nước kỹ trước khi cấp vào ao nuôi.
• An Toàn Sinh Học Trong Ao Nuôi: Bố trí riêng biệt các vật dụng và nguồn nước để tránh lây nhiễm bệnh giữa các ao nuôi. Theo dõi sức khỏe và thức ăn của tôm thường xuyên để phát hiện sớm biến đổi không thường.
• Quản Lý Chất Lượng Nguồn Nước: Theo dõi và điều chỉnh các chỉ tiêu nguồn nước như độ pH, độ kiềm, nhiệt độ, nồng độ oxy hòa tan, để tạo điều kiện tốt nhất cho tôm phát triển.

Bệnh EHP ở tôm không chỉ là một vấn đề của người nuôi tôm mà còn ảnh hưởng đến ngành công nghiệp nuôi tôm nói chung. Hiểu biết về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng trị là quan trọng để