Bệnh TPD: Khó khăn chưa từng có đối với ngành nuôi tôm Trung Quốc
I. Bệnh Mờ Đục (TPD): Hiểm Họa Ngành Nuôi Tôm Trung Quốc
Bệnh mờ đục, còn gọi là TPD, mặc dù chỉ mới xuất hiện gần đây, nhưng đã nhanh chóng trở thành một trong những mối đe dọa lớn đối với ngành nuôi tôm ở Trung Quốc. Bệnh này đang khiến cho người nuôi tôm phải đối mặt với những thách thức và khó khăn chưa từng có. Bài viết này sẽ đi vào chi tiết về nguyên nhân, đặc điểm, diễn biến, và các biện pháp phòng trị hiện đang được nghiên cứu để đối phó với TPD.
II. Nguyên Nhân Bệnh TPD
Mặc dù bệnh TPD đã lan truyền rộng rãi, nhưng nguyên nhân cụ thể của nó vẫn còn nhiều khả năng đang được nghiên cứu. Những nghiên cứu phân tử đã chỉ ra rằng TPD không có mối liên quan với các bệnh tôm phổ biến khác như hội chứng đốm trắng (WSSV), hoại tử cơ quan tạo máu (IHHNV), bệnh AHPND, vi bào tử trùng (EHP), virus đầu vàng (YHV), virus gây hội chứng Taura (TSV), và virus gây bệnh hoại tử cơ (IMNV).
Tuy nhiên, một loại vi khuẩn đã được xác định là Vibrio parahaemolyticus, được cho là gây ra bệnh TPD. Loại vi khuẩn mới này, được đặt tên là Vp -JS20200428004-2, được suy đoán là tác nhân gây bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm.
III. Đặc Điểm Của Bệnh TPD
- Nguồn Gốc Và Sự Lan Truyền
Bệnh TPD bắt đầu xuất hiện từ tháng 3/2020 tại các trại sản xuất giống ở các tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây của Trung Quốc. Sau đó, bệnh này nhanh chóng lan truyền sang các vùng nuôi tôm ở phía Bắc Trung Quốc thông qua việc vận chuyển tôm giống. Sự nhanh chóng và rộng rãi của sự lan truyền khiến ngành nuôi tôm phải đối mặt với tình hình khó lường.
- Đối Tượng Cảm Nhiễm
Bệnh TPD thường tác động vào giai đoạn hậu ấu trùng từ 6 đến 12 ngày tuổi, với khả năng lây nhiễm rất cao. Tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 60% sau chỉ hai ngày kể từ khi phát hiện mầm bệnh, và thậm chí có trường hợp lên đến 90-100% vào ngày thứ ba. Điều này làm cho bệnh TPD trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với ngành nuôi tôm.
- Dấu Hiệu Đặc Trưng
Ấu trùng tôm bị nhiễm TPD thường có gan tụy nhợt nhạt hoặc không màu và đường tiêu hóa trống rỗng, khiến cho cơ thể trở nên trong suốt và mờ đi. Số lượng lớn các ấu trùng bị chìm xuống đáy bể nuôi do bệnh làm giảm sút khả năng bơi lội của chúng. Điều này gây ra hiện tượng được mô tả là "ấu trùng trong suốt" hoặc "ấu trùng thủy tinh" bởi người nuôi tôm địa phương.
- Bệnh Tích Và Biểu Hiện Ngoại Khoa
Kiểm tra mô bệnh học của các ấu trùng bị nhiễm TPD cho thấy có sự hoại tử và bong tróc của các tế bào biểu mô xảy ra trong ống gan tụy và ruột giữa. Trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng, sự hoại tử của các tế bào biểu mô ở ống gan tụy ít nghiêm trọng, nhưng nó trở nên rất nghiêm trọng ở giai đoạn sau. Các dấu hiệu điển hình của sự xâm nhập vi khuẩn đáng kể có thể được quan sát thấy trong giai đoạn nhiễm trùng cấp tính.
IV. Biện Pháp Phòng Trị
Mặc dù bệnh TPD là một mầm bệnh mới nổi, hiện vẫn chưa có biện pháp phòng trị cụ thể. Tuy nhiên, một số người nuôi tôm ở Trung Quốc đã ghi nhận rằng xử lý nước trong bể nuôi bằng chất kháng khuẩn có thể làm giảm bệnh TPD ở ấu trùng trong suốt.
Dưới đây là một số biện pháp phòng trị và quản lý mà người nuôi tôm có thể thực hiện để giảm nguy cơ mắc bệnh TPD:
- Vệ Sinh Bể Nuôi: Thực hiện vệ sinh kỹ lưỡng bể nuôi sau mỗi chu kỳ sản xuất và phơi khô bể trong khoảng 10 ngày để loại bỏ các tác nhân gây bệnh.
- Bạt Nhựa Che Bể: Sử dụng bạt nhựa để che đậy bể nuôi, ngăn chặn lây lan vi khuẩn qua không khí.
- Xử Lý Nước: Sử dụng nước đã được xử lý qua lưới lọc để tiêu diệt hoàn toàn các loại vi khuẩn và tác nhân gây bệnh.
- Kiểm Tra Vi Khuẩn: Thường xuyên kiểm tra vi khuẩn trong bể nuôi bằng đĩa thạch TCBS để giảm số lượng vi khuẩn xâm nhập vào hệ thống ương nuôi.
- Chế Độ Ăn: Sử dụng thức ăn đã được tẩy vỏ, khử trùng và làm giàu vi sinh vào khẩu phần ăn cho tôm.
- Chăm Sóc Ấu Trùng: Chăm sóc ấu trùng và quản lý môi trường ao nuôi tốt để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lột xác nhanh chóng.
- Kiểm Soát Môi Trường Ao: Điều chỉnh nhiệt độ nước ao nuôi trong khoảng 27-28°C, quản lý sự phát triển của tảo.
- Theo Dõi Sức Khỏe Tôm: Khi phát hiện ấu trùng tôm bị bệnh, cần phát hiện rõ nguyên nhân để thực hiện phương pháp điều trị phù hợp.
V. Kết Luận: Đối Mặt Với Sự Đe Dọa Khó Lường
Bệnh TPD đang là một thách thức lớn đối với ngành nuôi tôm tại Trung Quốc. Sự xuất hiện bất ngờ và tính chất độc tàn của nó đe dọa không chỉ nguồn cung cấp tôm mà còn cả ngành công nghiệp này. Sự hợp tác, nghiên cứu và sự chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa là tất yếu để bảo vệ sự bền vững của ngành nuôi tôm và đảm bảo an ninh thực phẩm trong tương lai.