Nuôi tôm trong thời đại biến đổi khí hậu
Những Thách Thức của Biến Đổi Khí Hậu Trên Ngành Nuôi Tôm
Biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động đáng lo ngại đối với ngành nuôi tôm trên khắp thế giới. Trong thập kỷ vừa qua, nhiệt độ trung bình toàn cầu đã trải qua sự gia tăng đáng kể, và điều này đang tạo ra những thách thức nghiêm trọng cho người nuôi tôm. Vào giai đoạn từ 2010 đến 2020, chúng ta đã ghi nhận mức nhiệt độ cao nhất trong vòng 140 năm qua, và đây là điều đáng lo ngại.
Sự Gia Tăng Của Nhiệt Độ Trung Bình Toàn Cầu
Trong thời gian gần đây, có một hiện tượng đáng chú ý: sự tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu. Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), đây là một vấn đề đáng quan tâm, và nó đang làm tăng nguy cơ cho ngành nuôi tôm và nguồn lợi thủy sản toàn cầu.
Nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao nhất trong giai đoạn từ 2010 đến 2020. Điều này có nghĩa là trong 10 năm qua, chúng ta đã chứng kiến sự tăng nhiệt độ không phải là bình thường, và đây là một xu hướng đáng lo ngại. Đặc biệt, trong giai đoạn này, đã có năm thứ 5 liên tiếp với mức nhiệt độ trung bình cao nhất kể từ khi ghi nhận nhiệt độ này từ năm 1880.
Tác Động Đến Ngành Nuôi Tôm
Sự biến đổi khí hậu và sự nóng lên toàn cầu đang có tác động trực tiếp đến ngành nuôi tôm. Ngành này đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới và không mấy dễ dàng để giải quyết.
Nhiệt Độ Nước Và Sự Sống Của Tôm
Để hiểu rõ hơn về tác động của biến đổi khí hậu, chúng ta cần biết về mối quan hệ giữa nhiệt độ nước và sự sống của tôm. Tôm là loại động vật biến nhiệt, nghĩa là nhiệt độ cơ thể của chúng phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường nơi chúng sống. Dù tôm có khả năng vận động, nhưng sự vận động này không tạo ra đủ nhiệt để duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định. Điều này có nghĩa là tôm rất nhạy cảm với biến đổi nhiệt độ nước.
Sự Khác Biệt Giữa Các Loài Tôm
Mỗi loài tôm có mức nhiệt độ tối ưu cho sự phát triển và sống sót khác nhau. Chẳng hạn, tôm sú (Penaeus monodon) thích nghi tốt với nhiệt độ nước ở khoảng 35°C. Tuy nhiên, khi nhiệt độ nước tăng lên 37,5°C, tỷ lệ sống của tôm giảm xuống chỉ còn 60%. Nếu nhiệt độ nước đạt 40°C, tỷ lệ sống giảm xuống chỉ còn 40%. Mức nhiệt độ này đã được chứng minh là có thể gây ra tỷ lệ cao về tôm chết.
Trong khi đó, tôm chân trắng (Litopenaeus vannamei) sống tốt ở nhiệt độ nước từ 25°C đến 32°C và không nên vượt quá 33,5°C hoặc thấp hơn 18°C. Những biến đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây sốc cho tôm và dẫn đến tình trạng tôm chết hàng loạt.
Biến Đổi Thời Tiết và Tác Động Tới Tôm
Ngoài nhiệt độ nước, biến đổi nhanh chóng của thời tiết cũng có thể gây ra stress và chết cho tôm. Nếu nhiệt độ nước thay đổi quá nhanh, đặc biệt là trong phạm vi thích hợp, tôm có thể bị sốc và chết. Thậm chí, nếu biên độ dao động nhiệt độ trong ngày và đêm vượt quá 3°C, có thể gây ra stress cho tôm.
Những thay đổi thời tiết cực đoan như bão, mưa lớn, hay gió mùa Đông Bắc tràn vào cũng có thể làm thay đổi nhiệt độ nước đột ngột và gây sốc cho tôm. Điều này có thể làm tăng nguy cơ các bệnh thường gặp trong nuôi tôm, như bệnh sốc nhiệt, bệnh viêm gan tụy, và bệnh viêm ruột.
Biện Pháp Phòng Ngừa Trong Giai Đoạn Biến Đổi Khí Hậu
Để đối phó với những thách thức do biến đổi khí hậu gây ra, người nuôi tôm cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa. Các biện pháp này bao gồm việc tuân thủ mùa vụ nuôi tôm, sử dụng tôm giống có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm dịch, xây dựng hệ thống ao nuôi đủ lớn và có cơ sở hạ tầng phù hợp, và theo dõi và điều chỉnh nhiệt độ nước một cách cẩn thận. Việc nắng nóng kéo dài, nhiệt độ nước tăng cao và thời tiết thay đổi đột ngột đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ và đảm bảo rằng môi trường nuôi tôm luôn được duy trì ổn định.