Cải tạo ao nuôi: Bước quan trọng để giảm thiểu rủi ro

Trong việc chuẩn bị cho mùa nuôi tôm năm 2023, người nuôi tại tỉnh Khánh Hòa đang tập trung vào việc cải tạo ao nuôi trước khi thả giống. Những bước chuẩn bị kỹ lưỡng này là để đảm bảo một vụ nuôi thuận lợi và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn.

Trước khi thả giống, việc cải tạo ao nuôi được coi là một bước quan trọng và cơ bản trong quy trình nuôi tôm nước lợ. Nếu ao nuôi được cải tạo đúng cách, điều này sẽ giúp giảm thiểu khả năng tồn lưu của các bệnh dịch trong mùa nuôi tới. Kết hợp với việc xử lý nguồn nước cấp, lựa chọn con giống phù hợp, tất cả những yếu tố này cùng nhau đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiệt hại cho người nuôi.

Theo anh Lê Minh Chính, một người nuôi tôm thẻ chân trắng tại xã Ninh Phú (thị xã Ninh Hòa), cải tạo ao nuôi là một yêu cầu cơ bản mà tất cả người nuôi tôm nước lợ đều cần thực hiện trước khi bước vào mùa nuôi mới. Nếu người nuôi thực hiện việc này một cách cẩn thận, họ sẽ hạn chế được sự lây lan của các bệnh dịch trong mùa nuôi sắp tới. Khi kết hợp cải tạo ao với việc xử lý nước và lựa chọn con giống tốt, người nuôi có thể giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn.

Anh Chính chia sẻ về kinh nghiệm của mình, cho biết rằng vụ nuôi tôm năm 2022 đã không thuận lợi với bà con nuôi tại địa phương, nhiều ao nuôi bị nhiễm bệnh EHP (bệnh bào trùng tử) và bệnh đỏ thân. Vì vậy, việc cải tạo ao nuôi trước khi thả giống trở nên đặc biệt quan trọng. Anh đã tập trung vào việc này trong thời gian qua, cải tạo khoảng 1,5ha ao nuôi lót bạt của mình và tiến hành xử lý các nguồn mầm bệnh.

Hiện tại, hầu hết các người nuôi trong khu vực cũng đang tập trung vào việc cải tạo ao nuôi trước khi thả giống, do thời tiết vừa gió vừa lạnh có thể gây rủi ro cho quá trình nuôi tôm. Anh Chính và gia đình anh đã thả một ao ương khoảng 1 triệu con giống từ 10 ngày trước và dự kiến thả đồng loạt sau ngày Rằm tháng Giêng.

Tại vùng nuôi tôm thẻ chân trắng, có các ao lót bạt ở xã Vạn Thọ (huyện Vạn Ninh) với tổng diện tích khoảng 47ha, người nuôi tôm cũng chưa thả giống do thời tiết không thuận lợi. Anh Lê Văn Gần, một người nuôi tôm ở xã Vạn Thọ, cho biết đa số bà con đang tập trung vào việc cải tạo ao nuôi và đảm bảo các điều kiện cần thiết để chuẩn bị thả giống tôm trong vụ nuôi xuân hè. Gia đình anh cũng đang cải tạo ao nuôi để thả giống vào đầu tháng 2.

Người nuôi tôm đối mặt với việc giá vật tư đầu vào cho quá trình nuôi tôm tăng cao. Đặc biệt, giá thức ăn cho tôm đã tăng khoảng 3.000 đồng/kg so với trước đây. Thức ăn trung bình có giá khoảng 600.000 đồng/bao, trong khi thức ăn đạm cao có giá 700.000 đồng/bao (loại 20kg). Giá con giống tôm thẻ chân trắng cũng tăng khoảng 10% so với trước, dao động từ 1,2 - 1,5 triệu đồng/vạn. Trong khi đó, giá tôm thương phẩm lại không tăng nhiều, dao động từ 100.000 - 110.000 đồng/kg (loại 100 con/kg).

Để chuẩn bị cho vụ nuôi tôm năm 2023, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa đã phát đi thông báo hướng dẫn lịch thời vụ nuôi tôm đến các địa phương ven biển trong tỉnh. Thông báo này nhấn mạnh về việc thả giống tôm theo lịch trình cụ thể, tuân thủ các quy định và hướng dẫn về kỹ thuật nuôi tôm trong điều kiện biến đổi khí hậu.

Theo đó, đối với việc nuôi tôm sú, thả giống được khuyến nghị từ tháng 2 đến tháng 8/2023, với mật độ thả trong khoảng 15 - 25 con/m2. Đối với các khu vực không thích hợp cho thâm canh, người nuôi nên xem xét nuôi kết hợp với các loại cá khác như cá dìa, cá măng, cá đối mục, hoặc cá rô phi, hải sâm, rong câu... Thời gian thả giống được khuyến nghị từ tháng 3 đến tháng 8. Còn đối với vùng nuôi có điều kiện về cơ sở hạ tầng và nguồn nước, việc thả giống có thể kéo dài đến cuối tháng 9.

Đối với việc nuôi tôm thẻ chân trắng, thời gian thả giống khuyến nghị từ nửa cuối tháng 1 đến tháng 9/2023. Nuôi theo phương thức thâm canh, bán thâm canh nên áp dụng cho các ao lót bạt (với mật độ thả giống cao trên 100 con/m2) hoặc ao đất có cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại và công nghệ nuôi tiên tiến. Cần xây dựng hệ thống mương cấp và thoát nước riêng biệt, có ao xử lý nước thải và bùn thải trước khi đưa ra môi trường ngoài

.

Ngược lại, việc nuôi tôm theo phương thức quảng canh, quảng canh cải tiến nên áp dụng cho các ao đất ít được đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị. Người nuôi có thể kết hợp nuôi tôm cùng với các loại cá như cá rô phi trong ao lắng, tôm kết hợp với cua...

Tuy nhiên, trước khi thả giống tôm từ 5 đến 10 ngày, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Khánh Hòa khuyến cáo người nuôi theo dõi diễn biến thời tiết. Nếu thời tiết không thuận lợi cho việc nuôi tôm, họ nên tạm dừng việc thả giống hoặc tham khảo ý kiến của cơ quan quản lý nuôi trồng thủy sản tại địa phương. Ngoài ra, trước khi thả giống, người nuôi cần kiểm tra và xét nghiệm tình trạng sức khỏe của tôm để phát hiện và ngăn chặn sự lây lan của các bệnh nguy hiểm như MBV, WSSV, YHV, IHHNV, AHPND và EHP.

Ngoài việc cải tạo ao nuôi và chuẩn bị cho việc thả giống, người nuôi tôm cần ương dưỡng 2 - 3 giai đoạn và sử dụng con giống tôm có kích thước lớn để thả giống thương phẩm. Họ cũng cần áp dụng các mô hình nuôi hiệu quả như công nghệ sinh học, Biofloc, tuần hoàn nước, ít thay nước... Đồng thời, việc triển khai quy trình nuôi tôm nước lợ hạn chế việc sử dụng hóa chất.

Các hộ nuôi tôm trong cùng khu vực có hệ thống cấp và thoát nước chung nên nên tổ chức nạo vét kênh mương để tăng khả năng cấp thoát nước và đồng loạt thả giống tôm tại các vùng nuôi tập trung.

Trong quá trình nuôi tôm, quy định cấm sử dụng hóa chất và kháng sinh phải tuân thủ tối đa. Người nuôi cần thực hiện đăng ký và kê khai ban đầu và áp dụng đầy đủ và kịp thời các biện pháp phòng ngừa và ứng phó với thiên tai, dịch bệnh theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương.

Việc xả xác tôm chết và nước nuôi chưa qua xử lý ra môi trường là nghiêm cấm. Cần tuân thủ nghiêm các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh thủy sản để đảm bảo sự bền vững của ngành nuôi tôm.

Ngành nông nghiệp tỉnh Khánh Hòa cũng đưa ra các lời khuyên cụ thể cho các mô hình nuôi tôm, đảm bảo rằng việc nuôi tôm sú thâm canh, bán thâm canh nên được thực hiện 1 vụ/năm, trong khi việc nuôi tôm thẻ chân trắng thâm canh, bán thâm canh và tôm sú quảng canh cải tiến thì có thể thực hiện 2 vụ/năm. Trong quá trình nuôi, cần có khoảng thời gian ngắt vụ giữa các vụ nuôi, là 1 tháng đối với những ao nuôi hiệu quả và 2 tháng đối với những ao nuôi gặp khó khăn hoặc nuôi các loại đối tượng khác nhau như cá chẽm, cá mú, rô phi đơn tính, rong câu, hải sâm... để đảm bảo sự bền vững, tối ưu hóa thu nhập, và cải tạo môi trường nuôi.