Giải Pháp Tối Ưu Để Ngăn Ngừa Tôm Bị Đục Cơ Sau Những Cơn Mưa

Giải Pháp Tối Ưu Để Ngăn Ngừa Tôm Bị Đục Cơ Sau Những Cơn Mưa 

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm, hiện tượng tôm bị đục cơ (white muscle disease) sau mưa là một vấn đề phổ biến, thường gây ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn tôm. Hiện tượng này thường xuất hiện sau khi có những thay đổi lớn về môi trường, đặc biệt là sau những trận mưa lớn kéo dài. Tôm bị đục cơ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây ra thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.

Bài viết dưới đây sẽ đi sâu vào nguyên nhân gây ra hiện tượng tôm bị đục cơ sau mưa, các biện pháp phòng ngừa, và những giải pháp khắc phục hiệu quả để duy trì sức khỏe đàn tôm và đảm bảo sản lượng cao.

Tôm Bị Đục Cơ Là Gì?

Tôm bị đục cơ, hay còn gọi là hiện tượng tôm bị trắng cơ, xảy ra khi cơ của tôm trở nên mờ đục, trắng bệch hoặc bị mất màu hoàn toàn, khiến cơ tôm không còn trong suốt như bình thường. Tôm bị đục cơ thường trở nên yếu, bơi lờ đờ và chậm phát triển, dẫn đến tỷ lệ chết cao nếu không được xử lý kịp thời.

Hiện tượng này chủ yếu xảy ra ở tôm thẻ chân trắng (Litopenaeus vannamei) và tôm sú (Penaeus monodon). Đặc biệt sau những đợt mưa lớn, tôm dễ bị đục cơ do sự biến động mạnh về các yếu tố môi trường, như nhiệt độ, độ mặn và hàm lượng oxy hòa tan trong nước.

Nguyên Nhân Gây Ra Tôm Bị Đục Cơ Sau Mưa

Hiện tượng tôm bị đục cơ sau mưa có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các yếu tố về môi trường đóng vai trò quan trọng. Sau đây là một số nguyên nhân chính:

Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ mặn

Sau những trận mưa lớn, nhiệt độ nước trong ao nuôi có xu hướng giảm đột ngột. Nhiệt độ giảm làm chậm quá trình trao đổi chất của tôm, khiến tôm dễ bị sốc nhiệt và không thể thích nghi kịp.

Đồng thời, nước mưa có độ mặn thấp làm giảm nồng độ muối trong ao nuôi, gây ra sự thay đổi đột ngột về độ mặn. Tôm là loài có khả năng thích nghi với môi trường nước mặn, do đó khi độ mặn giảm quá nhanh, cơ thể tôm không kịp điều chỉnh, dẫn đến căng thẳng và tổn thương cơ.

Thiếu hụt oxy hòa tan

Sau mưa, do sự giảm nhiệt độ và xáo trộn bề mặt nước, lượng oxy hòa tan trong nước cũng có thể bị suy giảm nhanh chóng. Oxy hòa tan thấp làm giảm khả năng hô hấp của tôm, khiến cơ tôm bị thiếu oxy cục bộ và trở nên đục.

Đặc biệt, vào ban đêm hoặc sau khi mưa kéo dài, quá trình quang hợp của tảo trong nước giảm, làm lượng oxy cung cấp cho tôm càng trở nên khan hiếm.

Sự tích tụ của khí độc

Mưa lớn có thể làm tăng sự xáo trộn ở lớp đáy ao, khiến các khí độc như H2S, NH3 (amoniac) và NO2 (nitrit) thoát ra và hòa vào nước. Những khí độc này gây hại cho hệ hô hấp của tôm, làm giảm khả năng hấp thụ oxy và dẫn đến hiện tượng đục cơ.

Mất cân bằng pH và kiềm

Nước mưa thường có pH thấp, khi hòa vào nước ao sẽ làm giảm pH của nước. Nếu pH giảm quá thấp, tôm sẽ bị sốc và dẫn đến tình trạng đục cơ.

Hơn nữa, hàm lượng kiềm trong nước cũng bị ảnh hưởng bởi mưa lớn, khiến khả năng điều chỉnh các chất điện giải trong cơ thể tôm bị suy giảm, làm tăng nguy cơ đục cơ.

Sự suy giảm chất lượng thức ăn

Sau mưa, chất lượng nước kém đi có thể ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thụ thức ăn của tôm. Thức ăn kém chất lượng hoặc không được quản lý tốt có thể gây ra stress cho tôm, dẫn đến hiện tượng đục cơ.

Giải Pháp Phòng Ngừa Tôm Bị Đục Cơ Sau Mưa

Để giảm thiểu nguy cơ tôm bị đục cơ sau mưa, người nuôi cần chú trọng vào việc quản lý môi trường ao nuôi và chế độ chăm sóc tôm. Sau đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

Kiểm soát nhiệt độ và độ mặn

Sau khi mưa, cần thường xuyên kiểm tra nhiệt độ và độ mặn của nước ao để kịp thời điều chỉnh. Khi nhiệt độ giảm quá thấp, người nuôi có thể sử dụng các biện pháp sưởi ấm hoặc tăng cường hệ thống quạt nước để duy trì nhiệt độ ổn định.

Để tránh sự thay đổi đột ngột về độ mặn, có thể bổ sung nước biển hoặc sử dụng muối công nghiệp để cân bằng lại nồng độ muối trong ao.

Duy trì hàm lượng oxy hòa tan

Sử dụng hệ thống quạt nước để tăng cường quá trình hòa tan oxy trong nước, đặc biệt là vào ban đêm và sau khi mưa. Quạt nước không chỉ giúp duy trì lượng oxy ổn định mà còn ngăn ngừa hiện tượng thiếu oxy cục bộ ở đáy ao.

Ngoài ra, có thể sử dụng các sản phẩm cung cấp oxy nhanh chóng như Oxy viên để bổ sung oxy khẩn cấp khi cần.

Kiểm soát khí độc trong ao

Trước khi mưa, cần tiến hành hút bùn đáy ao thường xuyên để loại bỏ các chất hữu cơ tích tụ, hạn chế sự hình thành khí độc. Sau khi mưa, có thể sử dụng các sản phẩm phân giải khí độc hoặc vi sinh để phân hủy các chất độc trong ao.

Kiểm tra thường xuyên các chỉ số NH3, NO2, H2S để có biện pháp can thiệp kịp thời nếu mức độ vượt quá ngưỡng an toàn.

Quản lý pH và kiềm

Theo dõi pH nước ao thường xuyên và bổ sung vôi nông nghiệp (CaCO3) hoặc dolomite để ổn định pH nếu cần. pH lý tưởng cho ao nuôi tôm nằm trong khoảng 7.5 – 8.5.

Bổ sung các chất kiềm như sodium bicarbonate để duy trì độ kiềm trong nước, giúp tôm dễ dàng điều chỉnh cân bằng nội môi khi môi trường thay đổi.

Quản lý chất lượng thức ăn

Cần đảm bảo thức ăn cho tôm có chất lượng tốt, dễ tiêu hóa và đáp ứng đầy đủ dinh dưỡng. Trong điều kiện mưa kéo dài, người nuôi nên giảm lượng thức ăn cho tôm để tránh thừa thức ăn và gây ô nhiễm nước ao.

Bổ sung các chất bổ sung dinh dưỡng, đặc biệt là các chất chống oxy hóa và các vitamin cần thiết như vitamin C, để tăng cường sức đề kháng và khả năng chống stress cho tôm.

Biện Pháp Khắc Phục Khi Tôm Đã Bị Đục Cơ

Trong trường hợp tôm đã bị đục cơ, việc khắc phục đòi hỏi sự can thiệp kịp thời và đúng cách để hạn chế thiệt hại. Dưới đây là các biện pháp khắc phục hiệu quả:

Tăng cường oxy hòa tan

Ngay lập tức tăng cường hệ thống quạt nước hoặc sục khí để bổ sung oxy cho tôm. Đồng thời sử dụng các sản phẩm tạo oxy tức thời như Oxy viên để cung cấp oxy khẩn cấp.

Điều chỉnh chế độ quạt nước sao cho luồng nước trong ao được tuần hoàn đều, ngăn ngừa hiện tượng thiếu oxy cục bộ ở đáy ao.

Kiểm soát môi trường nước

Kiểm tra và điều chỉnh các chỉ số môi trường như pH, độ kiềm, độ mặn và nhiệt độ ngay sau khi phát hiện tôm bị đục cơ. Nếu cần thiết, bổ sung vôi, muối hoặc các chất điều chỉnh để đưa các chỉ số này về mức ổn định.

Sử dụng các sản phẩm vi sinh phân giải khí độc hoặc vi sinh xử lý đáy ao để giảm thiểu tác động của khí độc lên tôm.

Bổ sung dinh dưỡng cho tôm

Sử dụng các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng giúp tôm phục hồi nhanh chóng sau khi bị đục cơ. Các sản phẩm chứa vitamin C, E, và khoáng chất giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa. thực hiện các biện pháp như cải thiện chất lượng nước, điều chỉnh chế độ ăn, và tăng cường giám sát để đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho tôm.