Tôm rớt cục thịt: Nguyên nhân và biện pháp phòng trị

"Tôm rớt cục thịt" là một hiện tượng trong quá trình lột xác của tôm. Quá trình này là một phần quan trọng trong việc phát triển và tăng trưởng của tôm. Tuy nhiên, có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến cái chết của tôm trong khi tôm đang lột xác. Trạng thái tôm sau khi chết trong quá trình này thường vẫn giữ nguyên sự tươi mát, lớp vỏ còn mềm, và phần đầu và phụ bộ đã bị tôm khỏe khác ăn sạch. Do đó, tôm trong tình trạng này được gọi là "tôm rớt cục thịt." 

Hiện tượng này thường xảy ra nhiều nhất trong môi trường nuôi tôm như ao bạt, đặc biệt là trong các ao có độ mặn thấp (dưới 10‰) và khi tôm đã đạt độ tuổi khoảng 60 ngày (giai đoạn tôm thịt). Tuy nhiên, nếu ao có mật độ nuôi cao (trên 300 con/m2), hiện tượng này có thể xuất hiện sớm hơn.

Mỗi đêm, có thể có lượng lớn tôm rớt cục thịt, đạt từ khoảng 5 đến 10 kg và thậm chí lên đến hàng trăm kg. Hiện tượng này thường xảy ra nhiều nhất vào mùa mưa.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tôm rớt cục thịt, nhưng nguyên nhân chính thường là sự thiếu hụt khoáng chất trong môi trường nuôi. Đặc biệt, các khoáng chất quan trọng bao gồm:

Na+: Thiếu hụt Na+ có thể ảnh hưởng đến quá trình bài tiết NH4+ và gây chết cho tôm.

K+: Sự mất cân bằng giữa nồng độ K+ và Na+ trong máu của tôm có thể dẫn đến cái chết.

Mg2+: Thiếu hụt Mg2+ có thể làm cho enzyme không thể thủy phân ATP, gây chết cho tôm.

Ngoài ra, còn nhiều nguyên nhân khác cũng có thể góp phần vào tình trạng tôm rớt cục thịt như:

Sự giảm nhiệt độ nước đột ngột hoặc sự giảm nhiệt độ địa phương: Khi nhiệt độ nước giảm đột ngột, tôm có xu hướng tìm nơi ấm hơn, thường là đáy ao nơi có nhiệt độ cao hơn, và tại đây, họ có thể bị rớt cục thịt sau khi lột xác.

Mật độ nuôi tôm dày: Tôm sau khi lột xác thường có thịt mềm và yếu, chưa kịp hấp thụ đủ khoáng chất từ môi trường để cứng vỏ. Vì vậy, tôm mạnh hơn thường ăn tôm yếu hơn, dẫn đến tình trạng tôm chết.

Thiếu oxy hòa tan: Mưa lớn có thể gây phân tầng oxy trong ao, dẫn đến thiếu hụt oxy ở đáy, đặc biệt là vào ban đêm. Nếu tôm lột xác nhiều trong nước, trước và sau mưa có thể làm cho tôm dễ chết hơn do thiếu oxy, khí độc, thiếu khoáng chất và sự giảm độ cứng và kiềm của nước ao.

Sự giảm độ pH nhanh chóng: Mưa lớn có thể làm giảm độ pH nước, làm cho tôm lột xác nhanh hơn. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến cái chết của tôm trước, trong và sau mưa.

Sự phát triển nhanh chóng của tảo và tảo tàn: Tảo tan sinh ra khí độc H2S, gây ngộ độc và cái chết cho tôm. Đồng thời, tảo tàn cũng là nơi phát triển mầm bệnh, vi khuẩn gia tăng. Tôm đang trong tình trạng yếu, dễ nhiễm bệnh như ruột trống, đốm đen, đen mang và hoại tử gan cấp tính.

Để hạn chế tình trạng tôm rớt cục thịt, có một số biện pháp có thể thực hiện trong lúc mưa và sau mưa:

Trong lúc mưa:

Luôn bật quạt nước và sục khí để đảm bảo môi trường nước ổn định và giảm lượng thức ăn khi trời mưa kéo dài.

Sau khi mưa:

Bổ sung các loại vi khuẩn có lợi cho ao nuôi để cạnh tranh với vi khuẩn có hại.

Bổ sung khoáng chất (như Natri, Kali và Magie) để giúp tôm nhanh cứng vỏ sau khi lột xác.

Ngoài ra, cần kiểm soát khí độc trong ao nuôi bằng cách bổ sung men vi sinh từ đầu vụ nuôi để tránh tình trạng khí độc và làm sạch nước ao. Khí độc thường xuất hiện do thức ăn dư thừa, phân tôm, tảo tàn, hoặc do cải tạo ao chưa tốt. Dù là nguyên nhân gì, việc kiểm soát khí độc là quan trọng để tránh các bệnh cho tôm và tăng năng suất nuôi tôm.